Bất cập ở dự án "Làng công nhân" Cao Sơn

Không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hay còn gọi là sổ đỏ) đồng nghĩa với việc không có bất cứ quyền định đoạt nào đối với tài sản của mình, điều này đã gây ra vô vàn khó khăn cho cuộc sống của 80 hộ dân ở Dự án đầu tư xây dựng - kinh doanh hạ tầng khu Làng Sơn (phường Cẩm Sơn, TP Cẩm Phả), do Công ty CP Than Cao Sơn - Vinacomin làm chủ đầu tư từ năm 2013. Sự việc nhùng nhằng kéo dài nhiều năm chưa được giải quyết dứt điểm đã dẫn đến những sai phạm trong công tác quản lý đất đai, khiến nhiều người dân kiến nghị chờ được giải quyết.

Mòn mỏi chờ sổ đỏ...

Gia đình bà Bùi Thị Trà (khu Cao Sơn 1, phường Cẩm Sơn) là công nhân Công ty CP Than Cao Sơn. Năm 2013 bà Trà góp vốn mua mảnh đất tại Dự án đầu tư xây dựng - kinh doanh hạ tầng khu Làng Sơn, "Làng công nhân" do Công ty CP Than Cao Sơn làm chủ đầu tư. Mọi thủ tục gia đình bà Trà đã hoàn tất, nhưng đến nay vẫn chưa được chủ đầu tư dự án hoàn thiện sổ đỏ.

Hiện ngôi nhà cấp 4 của gia đình bà Trà đang sinh sống đã xuống cấp, muốn xây dựng nhà mới tại mảnh đất của dự án nhưng chưa thể, vì chưa được cấp sổ đỏ. Vậy là suốt 8 năm qua, mảnh đất này cỏ dại mọc kín mít. Thỉnh thoảng có thời gian, bà Trà lại qua dọn cỏ khu đất. Lo lắng cho quyền lợi chính đáng của mình, đã nhiều lần bà Trà làm đơn kiến nghị đến chủ đầu tư, chính quyền địa phương xem xét giải quyết, nhưng vẫn chưa thấy hồi âm. Bà Trà chia sẻ: Gia đình tôi chỉ có mảnh đất này là tài sản giá trị. Chúng tôi từng ngày, từng giờ mong được cấp sổ đỏ để được xây dựng nhà cửa yên tâm sinh sống và có đầy đủ các quyền tài sản về đất đai của mình. Chúng tôi già cả rồi, phải có sổ đỏ để phân chia tài sản, giao quyền cho các con. Nếu không sau này chúng tôi mất đi, xảy ra tranh chấp thì biết giải quyết thế nào?

Không chỉ bà Trà, mà theo các hộ dân ở đây, họ mua đất hợp pháp, hoàn thành nghĩa vụ tài chính đầy đủ cho chủ đầu tư, nhưng đến nay đã gần 8 năm vẫn chưa được cơ quan chức năng cấp sổ đỏ. Vì không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên người dân không thể mua bán, sang nhượng, hay thế chấp ngân hàng vay vốn kinh doanh. Ông Phạm Bá Cường, Bí thư Chi bộ, Trưởng khu Cao Sơn 1, phường Cẩm Sơn, cho biết: Sự việc này đã tồn tại qua 4 đời giám đốc của Công ty CP Than Cao Sơn. Hiện nhân dân ở đây đều có nhu cầu làm nhà ở và chúng tôi cũng mong muốn khu phố ngày càng xanh, sạch, đẹp. Vì vậy, đề nghị các cấp có thẩm quyền xem xét, sớm cấp sổ đỏ cho nhân dân được sử dụng đất theo quy định.

Dự án đầu tư xây dựng - kinh doanh hạ tầng khu Làng Sơn do Công ty CP Than Cao Sơn làm chủ đầu tư có tổng diện tích quy hoạch 124.244m², bao gồm đất ở, đất nhà văn hóa, công viên cây xanh và các hạng mục khác. Dự án được triển khai từ năm 2013. Nguồn vốn thực hiện là nguồn đóng góp của 80 hộ cán bộ, công nhân viên trong Công ty và các nguồn huy động khác của Công ty CP Than Cao Sơn. Sau khi hoàn thiện cơ sở hạ tầng, gồm đường giao thông, hệ thống điện, hệ thống thoát nước, vỉa hè, cây xanh... Đến tháng 4/2021, Công ty CP Than Cao Sơn đã bàn giao lại dự án này cho TP Cẩm Phả.

Sự việc không có gì phải bàn nếu 80 hộ dân ở đây được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được cấp phép xây dựng. Nhưng đằng đẵng gần 8 năm trôi qua, người dân muốn xây dựng nhà cửa, hay giao dịch bất động sản, đều không thực hiện được vì không có sổ đỏ.

Sớm có phương án giải quyết đảm bảo quyền lợi cho người dân

Trước kiến nghị chính đáng của các hộ dân, phóng viên đã có buổi làm việc với chủ đầu tư là Công ty CP Than Cao Sơn. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Sinh, Phó Giám đốc Công ty CP Than Cao Sơn, cho biết: Việc phản ánh của người dân là đúng sự thật. Tuy nhiên, do đơn vị không có chức năng kinh doanh bất động sản và hạ tầng, nên chưa thể cấp được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tổng của dự án. Công ty đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh đề nghị phương án tháo gỡ. Theo đó, UBND tỉnh giao Sở TN&MT phối hợp với TP Cẩm Phả nghiên cứu. Có 2 phương án được đưa ra là Công ty bổ sung ngành nghề kinh doanh hạ tầng - bất động sản; hoặc trong Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam có đơn vị nào có chức năng này thì chuyển giao cho đơn vị đó thực hiện. Tuy nhiên, cả 2 phương án trên đều không thực hiện được.

Vướng mắc trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Dự án đầu tư xây dựng - kinh doanh hạ tầng khu Làng Sơn do Công ty CP Than Cao Sơn làm chủ đầu tư đang để lại những hệ lụy khó lường. Người dân có đất không được xây dựng nhà cửa, nhưng cũng có những hộ vẫn liều xây nhà, bất chấp vi phạm quy định về đất đai, về xây dựng. Người đánh liều thì dám xây và tạm giải quyết được nhu cầu bức thiết về ăn ở. Người tự giác chấp hành pháp luật thì mỏi mòn chờ đợi chưa biết khi nào mới được thực hiện quyền sở hữu đất đai để xây dựng.

Ông Nguyễn Văn Huế, Phó Chủ tịch UBND phường Cẩm Sơn, cho biết: Về phía địa phương, thời gian vừa qua chúng tôi đã phối hợp với Công ty CP Than Cao Sơn và các phòng, ban chuyên môn của thành phố, để tập hợp ý kiến báo cáo tỉnh, thành phố, tìm giải pháp tháo gỡ vướng mắc của dự án. Riêng đối với công tác quản lý xây dựng, chúng tôi cũng đang gặp những khó khăn, bởi do nhu cầu bức thiết về xây dựng nhà ở của người dân mà hiện những hộ đã xây nhà tại đây đang vi phạm các điều khoản quy định của Luật Xây dựng. Chúng tôi đã rà soát, kiểm tra và dừng thi công đối với các công trình. Tuy nhiên, nếu tình trạng này còn kéo dài sẽ rất khó khăn cho công tác xử lý của chính quyền địa phương.

Như vậy, xét về góc độ quản lý, việc để xảy ra tình trạng xây nhà không phép ở "Làng công nhân" của Công ty CP Than Cao Sơn là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Ðứng về mặt xã hội, nó gây ra hiệu ứng không tốt, bởi để xảy ra sai phạm, mà người sai hay đúng đều như nhau. Chưa kể, còn gây thiệt hại cho việc thu ngân sách nhà nước về tiền sử dụng đất.

Tài sản nhà, đất là thứ người dân phải dành dụm rất lâu, thậm chí cả đời mới có thể mua được. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân là điều rất cần thiết để ổn định đời sống. Hơn nữa, không thể để người dân phải gánh chịu hậu quả từ những thiếu sót của chủ đầu tư, hay buông lỏng giám sát, quản lý của cơ quan chức năng, những hậu quả mà hàng chục hộ dân ở dự án không đáng phải nhận suốt gần 8 năm qua. Chính vì vậy, thời gian tới chính quyền địa phương, các ngành chức năng cần vào cuộc tháo gỡ những vướng mắc, vừa phù hợp với quy định của pháp luật, vừa đảm bảo lợi ích cho người dân. Không thể vì “lịch sử để lại” mà để người dân chịu thiệt thòi về quyền lợi.