Cần tăng cường tận dụng xỉ thải của các nhà máy nhiệt điện

Trong các kỳ họp HĐND, cử tri một số địa phương của Quảng Ninh nêu vấn đề cơ quan chức năng cần tăng cường tận dụng tro bay, xỉ thải của một số nhà máy nhiệt điện vào phục vụ công trình xây dựng, san lấp mặt bằng… tránh lãng phí. Bởi nguồn chất thải này nếu được quan tâm sử dụng, không những mang lại lợi ích về kinh tế, mà điều quan trọng hơn là còn góp phần tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường sinh thái.

Nhằm tận dụng nguồn tro bay, xỉ thải của Công ty CP Nhiệt điện Cẩm Phả - TKV, ngày 12/7/2019, Sở TN&MT Quảng Ninh có văn bản số 4212/TNMT-BVMT về việc thực hiện quyết định số 2410/QĐ-UBND ngày 14/6/2019 của UBND tỉnh, nhất trí với việc Công ty CP Công nghiệp Cẩm Thịnh tiếp nhận tro, xỉ thải để phục vụ công tác san lấp mặt bằng CCN Cẩm Thịnh (Cẩm Phả). Ở thời điểm ấy, việc sử dụng nguồn tro bay, xỉ thải từ Công ty CP Nhiệt điện Cẩm Phả đã cơ bản giải được bài toán về nguyên vật liệu, phục vụ cho san lấp mặt bằng của đơn vị thi công mặt bằng CCN Cẩm Thịnh.

Bãi chứa xỉ thải của Nhà máy Nhiệt điện Thăng Long.

Hiện nay, trên địa bàn Quảng Ninh có 7 nhà máy nhiệt điện đang hoạt động. Hằng năm các nhà máy nhiệt điện này thải ra khoảng 6 triệu tấn tro, xỉ thải. Tổng diện tích đất dành để làm bãi chứa tro xỉ thải chiếm khoảng 500ha. Trước đây, tro xỉ, thải tại các nhà máy nhiệt điện nói chung được quy định là chất thải rắn, phải được lưu chứa, bảo quản, vận chuyển rất nghiêm ngặt về các khâu, thủ tục, quy trình xử lý…

Tuy nhiên, từ năm 2001 đến nay, Bộ KH&CN đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu và đưa ra các quy chuẩn cho phép sử dụng tro, xỉ thải của các nhà máy nhiệt điện làm nguyên liệu để sản xuất vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng các công trình... Như vậy, tro xỉ thải nhiệt điện khi đáp ứng các tiêu chuẩn thì cũng được coi là một loại nguyên liệu và không bị điều chỉnh theo quy định về chất thải công nghiệp. Nhận thức rõ việc tiêu thụ tro, xỉ thải của các nhà máy nhiệt điện là yêu cầu cấp thiết, những năm qua, tỉnh Quảng Ninh cũng khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng tro xỉ thải làm vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng các công trình. Nhiều doanh nghiệp đã tích cực vào cuộc, tuy nhiên, số lượng tro, xỉ thải tiêu thụ vẫn chưa được nhiều và việc hạ thấp độ cao của các thải vẫn rất khó khăn.

Đi vào hoạt động từ năm 2013, trung bình mỗi năm Nhà máy Nhiệt điện Đông Triều sản xuất khoảng 2,6-2,8 tỷ kWh. Để đạt công suất trên, nhà máy cần đốt 1,4 triệu tấn than, lượng tro, xỉ thải ra khoảng 700.000 tấn/năm. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 30-40% lượng tro, xỉ thải hàng ngày của nhà máy được Công ty CP Thanh Tuyền Group tiếp nhận để tái sử dụng làm vật liệu xây dựng, các loại gạch, ngói không nung. Lượng tro, xỉ thải còn lại vẫn buộc phải chôn lấp tại bãi thải.

Ông Nguyễn Văn Kỳ, Phó Giám đốc Công ty Nhiệt điện Đông Triều, cho biết: Theo thiết kế xây dựng, bãi thải của nhà máy rộng khoảng 25ha, dung lượng chứa hơn 6 triệu tấn tro xỉ. Đến nay, sau hơn 7 năm đi vào hoạt động, lượng tro xỉ bãi thải của nhà máy đã đạt khoảng 3,6 triệu tấn và lượng tro xỉ tập kết tại bãi thải ngày một nhiều theo thời gian hoạt động của nhà máy.

Bãi chứa xỉ, thải của Nhà máy Nhiệt điện Đông Triều.

Để tháo gỡ khó khăn cho các nhà máy nhiệt điện trước thực trạng quá tải bãi chứa, vừa qua, ngày 1/12/2020, Sở TN&MT đã có văn bản số 7635/TNMT-BVMT đồng ý cho các phương tiện vận chuyển tro bay, xỉ thải của 2 đơn vị là: Công ty CP Nhiệt điện Cẩm Phả - TKV; Công ty Nhiệt điện Mông Dương để san lấp mặt bằng cho Dự án đầu tư xây dựng - Kinh doanh hạ tầng khu phI thuế quan và KCN Nam Đình Vũ tại TP Hải Phòng.

Quảng Ninh là tỉnh phát triển năng động, nhu cầu về vật liệu xây dựng cũng như đất để san lấp mặt bằng các dự án là rất lớn. Vì vậy, các địa phương, đơn vị cần quan tâm đẩy mạnh sử dụng các loại vật liệu xây dựng không nung làm từ tro xỉ của nhà máy nhiệt điện. Đồng thời, tăng cường sử dụng tro xỉ nhiệt điện làm nguyên vật liệu san lấp mặt bằng sẽ mang lại lợi ích kép, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường, hướng đến phát triển nền kinh tế xanh, bền vững. Bên cạnh đó, việc tăng cường sử dụng tro xỉ thải cũng giúp các nhà máy nhiệt điện giải tỏa được nỗi lo thường trực, yên tâm ổn định sản xuất đáp ứng về nhu cầu nguồn năng lượng cho đất nước.

Nguyễn Duy