Chuyện "cá vào ao ta, ta được"

Nhà ông Thắng và nhà ông Toàn có hai đầm thả cá ở sát nhau. Ông Thắng nuôi toàn cá rô phi, ông Toàn nuôi toàn cá trắm. Việc này dân trong xã đều biết. Sau một trận mưa rào, cá từ đầm nhà ông Thắng tràn sang đầm nhà ông Toàn. Ngay sau đó, ông Toàn bắt cá rô phi trong đầm nhà mình đem ra chợ bán và còn bán cho một số hàng ăn trong xã. Nhiều người thấy ông Toàn mang cá đi bán liền nói với ông Thắng. Ông Thắng yêu cầu ông Toàn phải trả lại số cá rô phi mà ông Toàn đã bắt. Ông Toàn không đồng ý vì cho rằng: “Cá vào ao ta, ta được”. Hai bên to tiếng, mâu thuẫn ngày càng lớn. Ông Thắng còn dọa nếu ông Toàn không chịu trả cá sẽ mang dao sang nhà ông Toàn để xử lý đúng sai. Ông Toàn thấy ông Thắng có ý đe dọa như vậy liền làm đơn đề nghị Tổ hòa giải thôn giúp đỡ.

Sau khi nhận được đơn đề nghị của ông Toàn, nhận thấy việc mâu thuẫn giữa hai gia đình căng thẳng, Tổ hòa giải thôn đã tổ chức ngay buổi hòa giải tại nhà ông Toàn. Buổi hòa giải có anh Tâm là hòa giải viên, chị Lành là cán bộ tư pháp - hộ tịch xã; anh Tiến là công an xã, ông Vinh là Trưởng thôn và một số bà con hàng xóm, láng giềng.

Anh Tâm bắt đầu với giọng nói điềm đạm: Kính thưa bác Thắng, bác Toàn cùng toàn thể bà con và các anh chị được mời tham gia buổi hòa giải hôm nay. Mâu thuẫn nảy sinh từ việc trận mưa to vừa rồi, cá rô phi nhà bác Thắng tràn sang nhà bác Toàn. Đáng ra bác Toàn phải thông báo với bác Thắng về việc này thì bác Toàn lại tự ý mang ra chợ bán. Về phần bác Thắng thì quá nóng nảy. Hai bên đã có lời lẽ xúc phạm đến nhau, làm ảnh hưởng đến tình xóm giềng khăng khít giữa hai gia đình từ trước tới giờ và làm mất trật tự an ninh thôn xóm. Tôi nhờ chị Lành, cán bộ tư pháp xã nói cho hai bên gia đình và bà con rõ quy định của pháp luật đối với những sự việc như thế này.

Chị Lành mở quyển Bộ luật Dân sự cất giọng rõ ràng, mạch lạc: Kính thưa bác Thắng, bác Toàn cùng toàn thể bà con và các anh chị; Điều 244, Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về “Xác lập quyền sở hữu đối với vật nuôi dưới nước”, cụ thể: “Khi vật nuôi dưới nước của một người di chuyển tự nhiên vào ruộng, ao, hồ của người khác thì thuộc sở hữu của người có ruộng, ao, hồ đó. Trong trường hợp vật nuôi dưới nước có dấu hiệu riêng biệt để có thể xác định vật nuôi không thuộc sở hữu của mình, thì người có ruộng, ao, hồ đó phải thông báo công khai để chủ sở hữu biết mà nhận lại. Sau 1 tháng, kể từ ngày thông báo công khai mà không có người đến nhận, thì vật nuôi dưới nước thuộc sở hữu người có ruộng, ao, hồ đó.

Sau khi chị Lành đọc xong, bà con ồ lên xì xào bàn tán. Anh Tiến tiếp lời: Việc bác Toàn tự ý mang cá rô phi nhà bác Thắng tràn sang đi bán mà không thông báo với bác Thắng là sai nhưng việc bác Thắng đe dọa bác Toàn làm mất trật tự thôn xóm có thể bị xử lý theo quy định pháp luật.

Ông Vinh, Trưởng thôn ôn tồn: Hai ông ạ, các cụ nhà ta đã có rất nhiều câu nói hay về tình làng nghĩa xóm “Tối lửa tắt đèn có nhau”, “Bán anh em xa, mua láng giềng gần”, “Của người thì trả lại cho người”, “Đói cho sạch, rách cho thơm” nên hai ông cần rút kinh nghiệm, ứng xử với nhau đúng pháp luật, đúng đạo lý.

Ông Toàn nghe đến đây như hiểu ra và tỏ vẻ lo lắng: Khổ quá, tôi cũng đâu biết quy định pháp luật, chỉ nhớ câu các cụ “cá vào ao ta, ta được” nên cứ nghĩ là của trời cho nên mới bán đi. Mong ông Thắng thông cảm bỏ qua cho tôi. Số tiền bán cá tôi sẽ hoàn lại cho ông.

Ông Thắng thấy vậy cũng dịu xuống: Tôi cũng xin lỗi ông Toàn vì đã lớn tiếng đe dọa ông nhưng tôi nói vậy để ông sợ trả cá cho tôi thôi. Tôi đồng ý với ý kiến của ông và sẽ trích lại một số tiền để hai gia đình liên hoan. Cảm ơn Tổ hòa giải và tất cả mọi người.

Buổi hòa giải kết thúc với sự phấn khởi của ông Thắng, ông Toàn và tất cả mọi người tham dự.

Đức Thành (Sở Tư pháp)