"Lộ cộ" hạ tầng xe buýt

Xe buýt là phương tiện giao thông công cộng, tiện ích trong vận tải hành khách tại các đô thị, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, góp phần giảm thiểu ùn tắc giao thông. Tuy nhiên, hiện nay, hạ tầng dành cho xe buýt lại chưa được quan tâm đúng mức, các điểm dừng đón, trả khách đang xuống cấp và thiếu đồng bộ.

Điểm dừng xe buýt tại phường Bãi Cháy bị cỏ, rác bủa vây.

Điểm dừng cho xe buýt, mạnh ai nấy làm

Theo Phòng Quản lý vận tải (Sở GT-VT) cho biết, hiện trên địa bàn tỉnh có 5 doanh nghiệp tham gia vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, với gần 250 đầu xe, được chia thành 9 tuyến gồm: 3 tuyến nội thị, 5 tuyến nội tỉnh và 1 tuyến liền kề. Số lượng xe buýt nói trên ngày càng được đầu tư, trang bị hiện đại, cơ bản đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân. Tuy nhiên, hạ tầng dành cho xe buýt lại chưa thực sự đồng bộ, tương xứng, còn tồn tại nhiều bất cập. Cụ thể, nhiều điểm dừng xe buýt trên địa bàn tỉnh, được bố trí chưa hợp lý về khoảng cách cũng như không thống nhất về quy cách; khi hỏng ít được quan tâm sửa chữa, thay thế. Chưa kể, nhiều biển báo bị mất, vạch sơn bị mờ hoặc không còn vạch; nhiều vị trí thiếu điểm dừng và ngược lại, nhiều vị trí lại bị trùng điểm dừng, do các đơn vị tự đầu tư xây dựng. Điều đáng nói, việc quy hoạch, thiết kế các điểm dừng xe buýt khá lộ cộ, mỗi nơi một kiểu, mỗi hãng xe một loại, chỗ thì có mái che rộng, chỗ lại hẹp, chỗ có nhà chờ, chỗ lại không... Nguyên nhân là do, ngoài các điểm dừng được Nhà nước đầu tư có khá nhiều điểm dừng xe buýt được các doanh nghiệp kinh doanh vận tải tự thiết kế, xây dựng để phục vụ cho hoạt động của đơn vị. Thêm nữa, một số điểm dừng xe buýt được đầu tư theo hình thức hỗ trợ, như: Dự án Jica đầu tư 22 điểm dừng dọc Quốc lộ 18 trong năm 2014, tuy nhiên được đánh giá là chưa phù hợp khi mái che quá ngắn. Một số đơn vị khác lại xây dựng điểm dừng theo hình thức hỗ trợ để tổ chức quảng cáo… Chính vì vậy, đã dẫn đến việc nhiều điểm dừng sử dụng lòng, lề đường làm nơi đỗ xe, thiếu các cơ sở hạ tầng thiết yếu, không có hành lang an toàn nên chưa tạo được hiệu quả.

Ông Đoàn Thế Xuyên, Giám đốc Công ty xe buýt Phúc Xuyên cho biết: Hiện Công ty đang hoạt động với 5 tuyết xe buýt và hơn 100 đầu xe, phục vụ trên 10.000 khách mỗi ngày. Hàng năm, Công ty đã bỏ ra trên 100 triệu đồng để duy tu, bảo dưỡng và làm mới các điểm dừng xe buýt. Đặc biệt, trong năm 2014, Dự án Nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 18, đoạn Uông Bí - Hạ Long, đã gỡ bỏ toàn bộ điểm dừng, gây khó khăn cho các phương tiện xe buýt hoạt động. Vì vậy, tháng 9-2014, Công ty đã tự bỏ tiền, tổ chức xây dựng và cắm mới hơn 60 điểm xe buýt từ Uông Bí - Hạ Long. Trong quá trình triển khai xây dựng điểm dừng, Công ty phải tự kẻ vẽ, thiết kế mẫu.

Do không được quy hoạch, việc để “mạnh ai nấy làm” như vậy, đã dẫn đến một số điểm dừng xe buýt hiện tại khá nhếch nhác, xuống cấp. Nhiều điểm còn bị chiếm dụng làm nơi tập kết hàng quán, điểm đỗ xe, cỏ mọc um tùm, mất vệ sinh. Nhiều điểm thiếu bảng chỉ dẫn lộ trình xe buýt, thông tin lộ trình xe buýt quá cũ, mất các bảng nội quy… Điều đó đã gây khó khăn cho hành khách, khách du lịch có nhu cầu đi xe buýt.

Cần đẩy nhanh quy hoạch xe buýt

Được biết, Quảng Ninh đang triển khai quy hoạch phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt giai đoạn 2012-2020. Qua đó, sẽ đáp ứng mục tiêu phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt theo hướng cung cấp dịch vụ thuận tiện, phù hợp với nhu cầu đi lại của đa số người dân. Đồng thời, nâng cao chất lượng phương tiện, chất lượng phục vụ vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, đề cao tính văn hoá, văn minh đô thị, thân thiện môi trường… Theo kế hoạch, giai đoạn đầu trong năm 2014, Sở GT-VT sẽ tổ chức đấu thầu 4 tuyến xe buýt gồm: Bãi Cháy - Vân Đồn; Hòn Gai - Hoành Bồ; Hà Tu - Minh Thành và Minh Thành - Đông Triều. Việc đấu thầu các tuyến xe buýt là để lựa chọn doanh nghiệp có điều kiện về năng lực, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải bằng xe buýt trên địa bàn, đảm bảo hạ tầng xe buýt sẽ là một bước tiến mới trong hoạt động vận tải hành khách công cộng của tỉnh. Tuy nhiên, đến nay đã gần hết năm, việc đấu thầu, quy hoạch vẫn chưa được triển khai.

Quảng Ninh đang là tỉnh có tốc độ đô thị hoá cao, nhu cầu liên kết vùng, nhu cầu đi lại của nhân dân ngày càng tăng. Trong khi hiện nay, khó có một loại phương tiện nào hoạt động trong nội tỉnh, có chi phí hợp lý đối với người dân thay thế được xe buýt. Để di chuyển quãng đường ngắn trong nội tỉnh, xe buýt vẫn là lựa chọn tối ưu. Điểm dừng xe buýt sẽ là nơi trung chuyển, kết nối các tuyến xe với nhau, cùng thúc đẩy sự phát triển, góp phần hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân, giảm mật độ lưu thông phương tiện... Chính vì vậy, theo nguyện vọng của nhiều người dân, các ngành chức năng cần sớm đẩy nhanh quy hoạch xe buýt, đặc biệt cần quy hoạch lại các điểm dừng phù hợp, đảm bảo các tiêu chí về ATGT, đảm bảo cảnh quan, môi trường, kết nối tốt với mạng lưới giao thông địa phương, đáp ứng nhu cầu đi lại của hành khách.

Đỗ Phương