Ẩm thực - du lịch, câu chuyện “2 trong 1”

Ẩm thực và du lịch vốn có sự gắn kết tự nhiên, gần gũi khi mà bất cứ hành trình nào của du khách tới khám phá những miền đất mới cũng thường đi kèm việc trải nghiệm các nét ẩm thực địa phương. Vì vậy, cùng với sự phát triển của du lịch, Quảng Ninh đã từng bước đưa các giá trị ẩm thực riêng của mình lan toả tới du khách muôn phương…

Sức hấp dẫn từ một sân chơi

Sau một năm tạm dừng tổ chức Liên hoan Ẩm thực Hạ Long - Quảng Ninh thường niên vì Covid-19, trung tuần tháng 5 mới đây, các địa phương, doanh nghiệp, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã rộn ràng khởi động trở lại sự kiện hấp dẫn này. Trên đảo ngọc Tuần Châu xinh đẹp, hàng trăm gian hàng trưng bày, giới thiệu ẩm thực, các sản phẩm OCOP của Quảng Ninh và các tỉnh, thành phố bạn trong cả nước cùng hội tụ. Đó là sự hội tụ sản vật đặc sắc vùng, miền, là sự hội tụ nét tinh tuý ẩm thực thông qua đôi bàn tay chế biến tài hoa của các đầu bếp, nghệ nhân.

Ông Nguyễn Thường Quân, Chủ tịch Hội Đầu bếp Việt Nam (VICA), người những năm gần đây đều gắn bó với Liên hoan này cũng như có sự am hiểu về ẩm thực Quảng Ninh, chia sẻ trên mạng xã hội với những nhận định khả quan, rằng: Ẩm thực Quảng Ninh chắc chắn sẽ phục hồi cực nhanh và doanh thu sẽ nằm top dẫn đầu cả nước. Các nhà hàng nổi tiếng có doanh thu hàng trăm triệu, thậm chí từ 1-2 tỷ đồng/ngày là điều bình thường…

Không chỉ là ẩm thực truyền thống, du khách đến với Liên hoan năm nay còn được “mãn nhãn” với các phần biểu diễn đầy chất nghệ thuật của các bartender. Qua sự trình diễn của các “phù thủy pha chế” đã góp phần nâng tầm các sản vật của Quảng Ninh, như rượu mơ, rượu sim, rượu ba kích... hòa nhập với xu hướng đồ uống của thế giới.

Ông Nguyễn Thường Quân bày tỏ sự phấn khích khi chấm điểm tại gian hàng của Khoa Du lịch, Đại học Hạ Long và Hiệp hội Du lịch Quảng Ninh, cũng là gian hàng đã đoạt giải đặc biệt của Liên hoan Ẩm thực Hạ Long - Quảng Ninh năm nay: Với chủ đề Hàu, họ dựng mô hình một con thuyền, trên đó bày các món chế biến từ hàu khá đặc sắc như hàu bỏ lò, gỏi hàu, hàu chiên giòn, hàu nấu mướp, hàu bám lá diêu bông. Và món quyết định giải cho gian hàng là món Cocktail hàu với sự kết hợp tốt khi rượu thơm được chảy qua nhiều tầng từ trên cao rồi bùng cháy trên đĩa hàu với lá hương thảo. Một ngụm cocktail lạnh kết hợp với một con hàu ấm phấn khích, căng đầy hương vị biển Hạ Long. Món này đạt nhiều tiêu chí từ sự dẫn dắt hấp dẫn, kết cấu, hương vị, nguyên liệu… đã thực sự chinh phục chúng tôi.

Và không chỉ là ẩm thực, Liên hoan năm nay còn kết hợp với các hoạt động văn hoá, văn nghệ truyền thống, các trò chơi dân gian các vùng miền cũng như giới thiệu về du lịch Quảng Ninh đang “chào đón bạn trở lại”. Sự kiện ẩm thực - văn hoá - du lịch này diễn ra tại một khu du lịch nổi tiếng của tỉnh, cũng là nơi đang rộn ràng với 3 môn thi đấu trong khuôn khổ SEA Games 31, theo ước tính đã đón tới cả vạn lượt du khách trong và ngoài nước.

Lan toả giá trị ẩm thực tới du khách

Có thể nói, cách làm kết hợp “3 trong 1” này đã được nhiều địa phương của tỉnh áp dụng những năm gần đây. Các chương trình liên hoan ẩm thực, hội chợ ẩm thực, các cuộc thi ẩm thực du lịch với những tên gọi khác nhau từng nhiều lần được các địa phương như Quảng Yên, Vân Đồn, Cô Tô tổ chức. Các chương trình lễ hội, những ngày hội văn hoá, thể thao, du lịch của nhiều địa phương như Bình Liêu, Ba Chẽ, Cô Tô, Móng Cái… cũng không bao giờ thiếu phần giới thiệu, trình diễn ẩm thực đặc sắc dưới nhiều hình thức, như hướng dẫn du khách trải nghiệm ẩm thực, tham gia chợ phiên, trưng bày các gian hàng sản phẩm OCOP và các sản phẩm đặc sắc của địa phương…

Quảng Ninh giống như “Việt Nam thu nhỏ” có sự đa dạng về địa hình, cũng đa dạng về sản vật, chính vì thế, nếu như vùng đồng bằng có nét riêng về ẩm thực là đồ đồng quê thì khu vực biển đảo là những món ăn độc đáo từ hải sản, còn lợi thế của các địa phương khu vực miền núi, biên giới là những món ăn đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhiều món ăn vừa mang nét riêng địa phương, dân tộc lại thể hiện sự giao thoa văn hoá ẩm thực độc đáo, thú vị.

Giờ đây, nhiều món hải sản Cô Tô, Vân Đồn, Móng Cái, Hạ Long, Quảng Yên… đã trở thành thương hiệu, được nhiều du khách phương xa thương nhớ. Cũng chính vì sự gắn kết tự nhiên giữa ẩm thực với văn hoá, du lịch nên các loại nông sản đặc trưng đã được nhiều địa phương quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung, xây dựng thương hiệu, được các nhà hàng, quán ăn, điểm du lịch đưa vào phục vụ cho du khách cũng như trở thành món quà tặng phương xa cho người thân, bạn bè sau mỗi chuyến du lịch.

Không chỉ là chế biến theo phương pháp truyền thống, nhiều đầu bếp ở các điểm du lịch, các nhà hàng đã có sự vận dụng sáng tạo để gia tăng thêm giá trị cho những món ăn đặc trưng của Quảng Ninh. Ở Liên hoan ẩm thực vừa qua có thể kể đến sự phong phú trong chế biến các món ăn từ con ngán, sam, các món hàu của nhiều đơn vị, các món ăn chế biến từ thịt lợn Móng Cái vốn nổi tiếng về sự thơm ngon nơi vùng đất địa đầu, gà bản…

Ẩm thực Quảng Ninh không chỉ đi vào các nhà hàng phục vụ du khách mà cùng với sự phát triển của các loại hình du lịch sinh thái, cộng đồng, trải nghiệm văn hoá, đời sống sinh hoạt con người thì sức hấp dẫn của những món ẩm thực dân dã lại có chỗ đứng riêng, sức hút riêng với du khách. Nhất là khi đời sống con người hiện nay ngày một nâng cao, ẩm thực đã không chỉ đơn thuần là việc ăn uống mà cao hơn còn là nhu cầu về sự khám phá, trải nghiệm.

Còn nhớ lần chúng tôi trò chuyện với chị Dương Thị Mến, Phó Giám đốc Khu du lịch Làng quê Yên Đức (Đông Triều), khi về thăm chợ quê – sản phẩm của đơn vị cách đây đã lâu, chị cho hay đơn vị đi sâu vào những món ăn đồng quê nhưng luôn học hỏi để cải tiến nhằm đưa những món ngon, hương vị mới vào phục vụ khách. Đơn cử như món tôm cuộn lá lốt được các chị làm cầu kỳ, không đâu có, rồi món bánh đa chấm ốc độc, lạ hay bún riêu cua được du khách rất thích vì vừa miệng, dễ ăn…

Còn như về Quảng Yên, du khách ngoài thưởng thức hải sản đặc trưng vùng cửa sông còn thích các món bánh, nem, hay như lên với phiên chợ vùng cao Đồng Văn (Bình Liêu), du khách lại thích thú khi vừa xem cách chế biến vừa thưởng thức món phở xào nơi đây… Từ lợi thế về các sản vật, có những địa phương như Quảng Yên đã xây dựng phố ẩm thực “Sông Chanh - Bến Ngự” là một sản phẩm du lịch của địa phương, định hướng đưa du lịch ẩm thực vào các loại hình du lịch của Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Bạch Đằng giai đoạn 2022-2025.

Có thể thấy, thông qua các sản phẩm ẩm thực, du khách có thêm những trải nghiệm, hiểu hơn về con người, vùng đất Quảng Ninh tươi đẹp, giàu bản sắc, sẵn sàng chào đón du khách...

Du lịch hai năm qua bị ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19 nên không chỉ một số khu, điểm du lịch mà nhiều hoạt động, chương trình phát triển du lịch của không ít địa phương đã phải tạm dừng. Giờ đây khi du lịch mở cửa, khôi phục trở lại với những thay đổi về nhu cầu, thị hiếu của du khách, tiếp tục là cơ hội cho các địa phương của Quảng Ninh khai thác thế mạnh về ẩm thực để chinh phục du khách trong những hành trình tới các tuyến, điểm du lịch trên địa bàn. Qua đó, góp phần hiện thực hoá mục tiêu thông qua du lịch để phát triển ẩm thực và qua ẩm thực để phát triển du lịch bền vững, định vị thương hiệu du lịch của địa phương.