Tỉnh Hải Ninh hoàn toàn giải phóng

Theo sách Lịch sử Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, để chuẩn bị cho công tác tiếp quản vùng mới giải phóng, Tỉnh ủy Hải Ninh đã họp Tỉnh ủy mở rộng tại xã Phong Dụ, huyện Tiên Yên. Hội nghị thảo luận và thông qua toàn bộ kế hoạch và chương trình hoạt động trên mọi lĩnh vực trong thời gian đầu vào tiếp quản. Đặc biệt, Tỉnh ủy đã quán triệt sâu sắc những chính sách của Đảng và Nhà nước trong vùng mới giải phóng.

Tại hội nghị này, Tỉnh ủy Hải Ninh đã bố trí sắp xếp đội ngũ cán bộ của các cơ quan Đảng và chính quyền trong tỉnh. Ủy ban quân chính tỉnh Hải Ninh bao gồm 7 đồng chí, đồng chí Đỗ Chính (Bí thư kiêm chính trị viên Tỉnh đội) làm Chủ tịch, đồng chí Đỗ Mẫn (Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính tỉnh) làm Phó chủ tịch.

Lực lượng tiếp quản tỉnh Hải Ninh chia làm hai bộ phận. Một bộ phận do đồng chí Chủ tịch Ủy ban quân chính phụ trách vào tiếp quản Tiên Yên, Đầm Hà và Ba Chẽ; đây là bộ phận chính vào tiếp quản các cơ quan đầu não của tỉnh. Bộ phân thứ hai do đồng chí Ủy viên Ủy ban quân chính phụ trách vào tiếp khu Móng Cái và Hà Cối.

Nhân dân các dân tộc ở tỉnh Hải Ninh đã nô nức họp mít tinh đón tiếp bộ đội, cán bộ kháng chiến vào giải phóng. Sức mạnh đấu tranh của nhân dân trong ngày giải phóng đã đè bẹp mọi âm mưu gây bạo loạn của bọn phản động. Đồng bào các dân tộc hàng chục năm sống dưới ách thống trị của bọn phản động, nay được tự do nên vô cùng phấn khởi.

Hoảng sợ trước khi thế đấu tranh của nhân dân ta, thực dân Pháp đã phải rút quân trước thời hạn quy định của Hiệp định Giơ-ne-vơ (15 ngày sau ngày ngừng bắn, tức là ngày 11 tháng 8 năm 1954).

Ngày 27 tháng 7 năm 1954, quân Pháp rút khỏi khu Hà Vực - Cái Rồng.

Ngày 28 tháng 7 năm 1954, quân Pháp rút khỏi huyện Đầm Hà và huyện Ba Chẽ.

Tuy ngoài dự kiến, nhưng do công tác chuẩn bị tốt nên ngay trong ngày hôm đó, lực lượng ta đã kịp thời tiến vào tiếp quản Đầm Hà.

Ngày 30 tháng 7 năm 1954, quân pháp rút khỏi huyện Hà Cối, lực lượng ta kịp thời tiến vào tiếp quản cùng ngày.

Ngày 31 tháng 7 năm 1954, quân Pháp rút khỏi Hà Gián.

Ngày 2 tháng 8 năm 1954, quân Pháp rút khỏi thị xã Móng Cái.

Ngày 8 tháng 8 năm 1954, quân Pháp rút khỏi huyện Tiên Yên, lực lượng ta tiến vào tiếp quản. Tỉnh Hải Ninh hoàn toàn được giải phóng.

Ngày 8 tháng 8 năm 1954 quân Pháp rút khỏi Vạn Hoa, huyện Cẩm Phả (nay là huyện Vân Đồn) được hoàn toàn giải phóng.

Ngày 29 và 30 tháng 10 năm 1954, bộ đội ta tiến vào tiếp quản các huyện Nam Sách, Chí Linh và hầu hết huyện Đông Triều, huyện Kinh Môn. Khắp nơi quân ta tiến vào, quốc kỳ, ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, khẩu hiệu, biểu ngữ rực đỏ. Nhân dân ùa ra đường hoan hô chào đón bộ đội, không khí tưng bừng náo nhiệt như một ngày hội.

Thắng lợi của cuộc đấu tranh tiếp quản vùng mới giải phóng, đã mở ra một giai đoạn mới cho cuộc đấu tranh giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Yên và Đặc khu Hòn Gai.