Những kiến nghị nhiều năm bị bỏ ngỏ...

Những ổ gà, ổ voi chằng chịt; những suối nước mênh mông trong mùa mưa, lũ gây trở ngại cho người dân trong việc đi lại... Đó là hiện trạng về một số con đường dân sinh ở hai huyện Hoành Bồ, Ba Chẽ mà chúng tôi đã “mục sở thị”. Mong ước về con đường đi lại thuận tiện, nhiều năm nay, người dân ở 2 địa phương này đã nhiều lần kiến nghị lên các ngành, các cấp, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Mong mỏi qua nhiều mùa lúa

Trên đường từ Khe Ốn vào Khe Man (xã Thanh Lâm, huyện Ba Chẽ), anh Nịnh Văn Mạnh, cán bộ chuyên trách giao thông của Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Ba Chẽ, giới thiệu với chúng tôi: Khe Man trước đây có gần 30 hộ dân tộc Dao. Năm 2010, huyện đã di dời các hộ dân về khu vực Khe Ốn sinh sống. Tuy nhiên, do đất canh tác ở nơi mới không có, nên bà con vẫn phải quay lại Khe Man để canh tác. Hiện tại, đời sống của bà con ở đây vẫn còn nhiều khó khăn, điều kiện canh tác thiếu thốn, hạn chế”.

Từ Khe Ốn vào Khe Man (Thanh Lâm, Ba Chẽ) chúng tôi phải vượt qua hàng chục “ổ voi” đầy bùn đất như thế này. (Ảnh chụp ngày 7-7-2016)

Vào Khe Ốn chúng tôi không khỏi ngạc nhiên với diện mạo của nơi này. Thôn nằm ngay cạnh tỉnh lộ 330, cách trung tâm xã Thanh Lâm chừng 2 cây số, có đầy đủ điện, trường học, nhà văn hoá, đường bê tông rất “hoành tráng”. Tuy nhiên, trong thôn có không ít căn hộ bỏ hoang, cỏ mọc từ ngoài sân vào trong nhà. Đi sâu vào trong thôn tìm mãi mới thấy một gia đình có mấy đứa trẻ đang nô đùa ngoài sân, chúng tôi liền tạt vào hỏi thăm. Chủ nhà tên là Triệu Tiến Phúc lúc này đang nằm xem ti vi thấy khách đến nhà thì uể oải ngồi dậy.

Anh Phúc chia sẻ: Chuyển ra Khe Ốn thì điều kiện sống tốt hơn nhưng chúng tôi vẫn phải canh tác ở Khe Man. Mà Khe Man thì cách đây 6 cây số, ngày nắng còn đi xe máy được, chứ ngày mưa thì đường trơn trượt chỉ còn cách đi bộ. Nhiều nhà do đi lại khó khăn nên đã quay lại nơi ở cũ. Vì nhà mình có con nhỏ đi học, không muốn chúng mù chữ như bố, mẹ, nên tôi đành ở lại. Nhưng cứ đà này, chắc chúng tôi cũng quay lại nơi ở cũ thôi!.

Mặc dù anh Phúc ngăn nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm vào Khe Man để tìm hiểu thực tế những kiến nghị của bà con. Chướng ngại đầu tiên chúng tôi gặp là đường đất sét dài chừng nửa cây số chạy vắt lên sườn đồi cao. Người dắt xe máy, người đẩy hì hụi mãi chúng tôi mới qua đoạn dốc trơn trượt. Nào ngờ, vừa ngồi lên được chừng vài trăm mét, chúng tôi phải phải xuống để “cõng” xe qua một “hố voi” đầy bùn chắn ngang giữa đường. Vượt qua hơn cây số nữa, thấy đường càng ngày càng xấu, trời lại lắc rắc mưa, anh cán bộ dẫn đường lắc đầu: “Thôi, ta quay ra thôi, không vào được nữa đâu, trời mà mưa to chút nữa là “nội bất xuất, ngoại bất nhập” đấy”.

Lúc đi vào còn hăng, giờ quay ra ngồi xe dò dẫm qua những đoạn đường trơn trượt nằm chênh vênh trên sườn đồi, chỉ cần sơ sẩy một chút là cả người và xe có thể văng xuống vực sâu, tôi mới thấy “choáng”. Không ngoài dự đoán, xe vừa ra gần đến ngoài thì bỗng “rầm”, cả hai chúng tôi bị văng xuống nền đường đau điếng, quần áo lấm lem bùn đất... Đấy là chúng tôi đi người không đã khó khăn như thế, vậy mà hàng ngày bà con nơi đây phải thường xuyên đi lại, mang theo hàng hoá, phương tiện sản xuất thì làm sao an toàn được.

Tương tự như đường Khe Ốn - Khe Man, đường vào thôn Khe Lèn, xã Đồng Lâm (Hoành Bồ) cũng gập ghềnh, khúc khuỷu, một bên là vực, một bên là rừng, đầy ổ gà, ổ voi. Gặp chúng tôi, ông Bàn Văn Đường, Trưởng thôn Khe Lèn, cho biết: Thôn Khe Lèn hiện có gần 96 hộ người Dao với trên 300 khẩu. Từ bao đời nay, bà con nơi đây phải đi trên tuyến đường bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Trên đường lại có nhiều khe, suối lớn. Lo nhất là khi mưa lụt, nhiều khu vực trong thôn bị cô lập hoàn toàn.

Chỉ tay về phía những ngôi nhà lụp xụp trong thôn, ông Đường than thở: Nhiều năm nay chúng tôi đã kiến nghị tới huyện, tới tỉnh nhưng giờ đường vẫn thế. Cũng vì đường sá thế nên hoạt động sản xuất, tiêu thụ hàng hoá nông nghiệp của người dân trong thôn làm ra rất khó khăn, nhất là lại bị tư thương ép giá nên hiệu quả kinh tế rất thấp. Hiện, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo của thôn lên tới trên 60%...

Chung nỗi khổ như bà con Khe Lèn là người dân Khe Phương, xã Kỳ Thượng (Hoành Bồ). Dù cách trung tâm xã có 9km đường nhưng để đi đến nơi bà con mất tới 4 tiếng đồng hồ. Có trực tiếp đi trên con đường ấy mới thấu hiểu nỗi vất vả, nhọc nhằn của bà con nơi đây. Đường ở đây phải gọi là đường rừng mới đúng bởi chỉ là con đường mòn đầy đá, dốc cao và có rất nhiều khe suối cắt ngang. Mặc dù người dân thôn Khe Phương đã tự đổ bê tông một số đoạn theo kiểu “sống trâu”, rộng chừng 1m nhưng vào ngày mưa, chỉ những người có việc thật sự cần thiết mới dám đi - về Khe Phương bởi phải lội qua những lòng suối sâu đến ngang lưng, phải lội bộ cả quãng đường dài vì không xe nào có thể “bơi” qua được những đoạn suối sâu. Ngay cả khi trời tạnh ráo cũng không mấy ai đủ dũng cảm để đi xe máy trên con đường đầy suối, đầy những tảng đá, những đám sỏi trơn trượt và những đoạn dốc cao ngất sẵn sàng làm “xòe” những tay lái liều lĩnh. Chính vì thế, bao đời nay, phương tiện phổ biến nhất của người dân Khe Phương khi tham gia giao thông vẫn là đôi chân…

Xin đừng để người dân mất niềm tin

Chia sẻ với chúng tôi, chị Bàn Thị Loan, thôn Khe Lèn, xã Đồng Lâm (Hoành Bồ) bảo: Nhà gần suối, chúng tôi từng chứng kiến không ít trường hợp bị ngã và cuốn trôi khi vượt suối hôm lũ. Rất may là chưa xảy ra chuyện không may, bà con chỉ bị trôi mất đồ đạc thôi. Nhưng mà đường sá thế này bất an lắm. Sợ nhất là bọn trẻ khi tan học về gặp lúc trời mưa, liều lội qua thì hậu quả rất khó lường... Chúng tôi cũng kiến nghị nhiều lần, lên nhiều cấp rồi. Các cơ quan báo chí cũng viết nhiều bài phản ánh những mong mỏi, kiến nghị của bà con chúng tôi mà không thấy thay đổi gì.

Chị Bàn Thị Loan cũng cho biết thêm: Bắt đầu từ năm 2010, người dân Khe Lèn đã nhiều lần phản ánh kiến nghị về việc làm đường lên cấp trên qua các kỳ họp HĐND huyện, tỉnh, các đợt tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội. Thậm chí, toàn bộ các hộ dân ở thôn Khe Lèn đã từng ký tên vào đơn kiến nghị gửi lên tỉnh… Tìm  lại các bản tổng hợp kiến nghị của cử tri gửi đến HĐND tỉnh, chúng tôi thấy rằng từ năm 2012, cử tri Hoành Bồ đã kiến nghị tới kỳ họp thứ 4, HĐND tỉnh khoá XII mong sớm được cấp kinh phí nâng cấp tuyến đường liên xã Khe Lèn, Đồng Lâm sang Khe Cát, xã Tân Dân; cho chủ trương đầu tư tuyến đường từ trung tâm xã Kỳ Thượng đi thôn Khe Phương… Tuy nhiên, theo phân cấp thẩm quyền quyết định đầu tư thì việc đầu tư những con đường này thuộc trách nhiệm của huyện. Trong khi đó, ngân sách của huyện hạn chế, vốn đầu tư làm đường lại quá lớn nên Hoành Bồ chưa thể đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Thị Hạnh, Bí thư Huyện uỷ, Chủ tịch HĐND huyện Hoành Bồ, Tổ trưởng Tổ Đại biểu HĐND tỉnh tại huyện Hoành Bồ, cũng cho biết: Tuyến đường Khe Lèn đã xuống cấp từ rất lâu, cử tri nơi đây đã kiến nghị lên nhiều ngành, nhiều cấp. 3 năm trước, tỉnh đã bố trí một phần vốn để đảm bảo giao thông. Nhưng thực tế mới chỉ rải được cấp phối, chưa làm được cầu tràn qua suối toàn tuyến. Sau vài trận mưa lớn, do không được đầu tư đồng bộ, đường đã xuống cấp nghiêm trọng. Trước thực tế đó, để giải quyết dứt điểm các kiến nghị của cử tri, hiện nay, huyện đã hoàn thiện báo cáo kinh tế, kỹ thuật để bố trí trên 5,5 tỷ đồng từ các nguồn để tiếp tục đầu tư hoàn thiện tuyến đường này... Còn đường vào Khe Phương, Kỳ Thượng thì huyện cũng mong muốn được đầu tư, tuy nhiên ngân sách huyện không đủ khả năng…

Mang những mong ước của người dân Khen Ốn (xã Thanh Lâm, huyện Ba Chẽ) đến gặp lãnh đạo địa phương, chúng tôi được đồng chí Lê Minh Hải, Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ, Tổ trưởng Tổ Đại biểu HĐND tỉnh tại huyện Ba Chẽ, cho biết: Để làm đường cho bà con thì nguồn ngân sách của địa phương không thể cân đối được, do đó, nhiều năm nay, huyện đã đề nghị HĐND và UBND tỉnh hỗ trợ đầu tư. Hiện nay, UBND tỉnh đã cho chủ trương để huyện lập thiết kế kỹ thuật trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nếu được thông qua, thì năm 2017, huyện sẽ tổ chức khởi công... Được biết, tuyến đường Khe Ốn - Khe Man có tổng vốn đầu tư gần 5 tỷ đồng. Hiện, các cơ quan chức năng ở địa phương đang khẩn trương hoàn thiện các thủ tục để triển khai ngay trong thời gian sớm nhất.

Hy vọng rằng, với sự quan tâm, vào cuộc của địa phương, những kiến nghị nhiều năm bị bỏ ngỏ của bà con Khe Phương, Khe Lèn, Khe Ốn sẽ được quan tâm giải quyết. Niềm tin và hy vọng về tương lai tốt đẹp hơn sẽ tồn tại ở những nơi này.

Nguyễn Chiến - Quang Minh