Trăn trở Dự án Đồng Dinh

Những thửa ruộng bỏ hoang, cỏ mọc um tùm, những dòng suối mênh mông nước vào ngày mưa lũ khiến thôn Đồng Dinh, xã Dân Chủ (Hoành Bồ) bị chia cắt hoàn toàn... Đó là thực trạng vùng đất thuộc Dự án Khu chăn nuôi, trồng trọt kết hợp du lịch sinh thái do Công ty CP Đầu tư và Phát triển Hồng Quảng làm chủ đầu tư. Theo kiến nghị của người dân nơi đây, việc Dự án chậm triển khai không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất mà còn ảnh hưởng đến đời sống của người dân... Trong khi đó doanh nghiệp thì cho rằng không bỏ hoang dự án. Vậy thực hư thế nào?

Một số đoạn đường vào thôn Đồng Dinh được doanh nghiệp rải đá cấp phối.

Gập ghềnh đường vào Đồng Dinh...

Nghe chúng tôi nói muốn đi thực tế Dự án Khu chăn nuôi, trồng trọt kết hợp du lịch sinh thái ở thôn Đồng Dinh, anh Hoàng Văn Quyền, cán bộ địa chính xã Dân Chủ tỏ vẻ ái ngại. Anh bảo: “Từ xã vào khu dự án không còn cách nào khác là phải đi bộ qua một con đường độc đạo gập ghềnh khoảng chừng hơn 2 cây số. Điều đáng lo ngại là nếu trời mưa to, nước suối dâng cao rất nguy hiểm và khó có thể về được. Nếu các nhà báo quyết tâm, chúng ta phải đi ngay, trời sắp mưa rồi…”. Quả đúng như sự lo lắng của anh cán bộ địa chính xã, vừa hết đoạn đường bê tông vào cuối thôn 1, chúng tôi tiếp tục men theo con đường lởm chởm, gập ghềnh đất đá lầy lội. Đi khoảng gần 1 cây số, chúng tôi gặp một dòng suối khá lớn, nước chảy cuồn cuộn, khiến anh cán bộ dẫn đường băn khoăn: “Đêm hôm trước mưa to, nước đã dâng cao như thế này. Nếu tiếp tục mưa, nguy cơ ở lại rừng rất cao đấy các nhà báo ạ!”. Hơn 1 tiếng đồng hồ, sau khi đi qua quãng đường lầy lội cùng 3 con suối chảy xiết, chúng tôi cũng vào được trung tâm thôn Đồng Dinh - nơi có dự án của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Hồng Quảng đăng ký triển khai. Chúng tôi gặp anh Chu Văn Minh, người dân thôn Đồng Dinh đang chăn trâu, bò ở khu vực dự án cho biết: “Từ khi nghe tin có doanh nghiệp đầu tư dự án ở đây, bà con trong thôn ai cũng mừng. Vì được đầu tư, chắc chắn việc đi lại sẽ thuận tiện, bà con có điều kiện hơn trong phát triển kinh tế, nâng cao đời sống. Ấy vậy mà mấy năm nay vẫn chưa thấy dự án có động tĩnh gì nhiều. Trong khi nhiều nhà đang thiếu đất canh tác thì đất ở đây lại bỏ không thế này thì có quá lãng phí không…”. Chỉ tay về căn nhà nhỏ phía dự án, anh Hoàng Văn Quyền cho biết: “Sau vài năm rục rịch triển khai, đến nay doanh nghiệp mới chỉ làm được một căn nhà tôn nhỏ, vài chòi canh và đổ đất đá qua loa một số đoạn đường. So với nhiều địa phương khác thì phần diện tích triển khai dự án không phải là lớn, nhưng với Dân Chủ là địa phương rất ít đất canh tác nên đây là nỗi bức xúc của nhiều bà con”. Theo quan sát của chúng tôi, cả một khu đất trống thuộc vùng dự án như một thung lũng, xung quanh là những vạt rừng xanh ngút, nhưng chỉ có duy nhất 1 gian nhà tôn nhỏ doanh nghiệp dựng tạm, ngoài ra không hề có bất cứ hoạt động nào của doanh nghiệp…

Muốn nghe tâm tư của bà con, trên đường trở ra, chúng tôi rẽ vào nhà chị Vũ Thị Chiên ở đầu thôn 1. Khi được hỏi về diện tích đất của gia đình đã bàn giao cho doanh nghiệp thực hiện dự án, chị Chiên khẳng định: “Gia đình tôi rất ủng hộ doanh nghiệp triển khai dự án, thế nên thời điểm ấy, dù giá đất chỉ có 3.000 đồng/m2, nhưng bà con ở đây đều đồng thuận bàn giao đất cho doanh nghiệp triển khai dự án. Những tưởng sẽ triển khai ngay, thế nhưng đã vài năm rồi mà chả thấy động tĩnh gì. Nếu không có dự án triển khai, có lẽ thôn Đồng Dinh đã được hỗ trợ đầu tư đường sá, hệ thống kênh mương nội đồng đầy đủ phục vụ sản xuất, sinh hoạt của bà con…”. Chị Chiên cũng cho biết thêm, nhu cầu về đất nông nghiệp để đẩy mạnh canh tác đối với gia đình chị cũng như nhiều hộ trong thôn rất lớn, thế nhưng đất đã bàn giao cho doanh nghiệp nên chẳng có cơ hội mở rộng quy mô canh tác nữa… Chị Vũ Thị Thoả, nhà ở kế bên thấy chúng tôi hỏi chuyện cũng than thở: “Giờ bà con trong thôn cơ bản biết ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, thế nhưng đất nông nghiệp đều đã bán cho doanh nghiệp. Nhu cầu đất canh tác của dân thì nhiều, trong khi đồng đất dự án bỏ không, bà con ở đây đều xót xa. Chúng tôi chỉ mong doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, tạo điều kiện cho kinh tế địa phương phát triển. Nếu không, Nhà nước sớm thu hồi để tránh lãng phí nguồn tài nguyên đất cũng như ảnh hưởng đến cuộc sống, sản xuất của người dân...

Toàn vùng dự án còn bỏ hoang như thế này.

...Và trăn trở của doanh nghiệp

Trao đổi với cán bộ xã Dân Chủ, chúng tôi được biết, Dự án Khu chăn nuôi, trồng trọt kết hợp với du lịch sinh thái tại thôn Đồng Dinh do Công ty CP Đầu tư và Phát triển Hồng Quảng triển khai từ ngày 5-11-2011. Theo kế hoạch thực hiện thì năm 2011 phải hoàn thiện thủ tục thuê đất; năm 2012 triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng; năm 2013 tổ chức thi công xây dựng chuồng trại và năm 2014 vận hành sản xuất, kinh doanh. Thế nhưng, đến nay đã gần 4 năm mà dự án vẫn như chưa bắt đầu. Theo thông tin từ các cơ quan chức năng, cuối năm 2012, Sở TN&MT đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện dự án tại thôn Đồng Dinh. Tại thời điểm ấy, Công ty chưa tiến hành thi công dự án. Sở TN&MT đã yêu cầu doanh nghiệp khẩn trương hoàn chỉnh thủ tục và triển khai dự án, nhưng đến nay Công ty vẫn chưa có báo cáo.

Để làm rõ hơn vấn đề này, chúng tôi đã tìm gặp lãnh đạo Công ty CP Đầu tư và Phát triển Hồng Quảng có trụ sở tại khu 4, phường Hồng Hà (TP Hạ Long). Ông Đỗ Hữu Đông, Phó Giám đốc Công ty sau khi nghe qua thông tin về những kiến nghị của cử tri gửi đến HĐND tỉnh và huyện, thở dài nói: “Vậy là bà con kiến nghị “oan” cho doanh nghiệp của chúng tôi rồi”. Theo lãnh đạo Công ty, sở dĩ tiến độ triển khai dự án chậm là do đến ngày 25-12-2012 đơn vị mới được bàn giao đất tại thực địa và chưa hoàn chỉnh được thủ tục ký hợp đồng thuê đất. Phải đến tận ngày 17-11-2014, Công ty mới được Sở TN&MT cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích trên 154.000m2…

Ông Đỗ Hữu Đông cho biết thêm: Trên thực tế, mặc dù đất đai khu vực này khá màu mỡ, nhưng đường sá đi lại khó khăn. Vì vậy, trước đây bà con cũng chỉ canh tác cầm chừng. Nhằm khai thác có hiệu quả tiềm năng đất đai tại đây, Công ty đã có chủ trương thực hiện mô hình trồng rau an toàn, chăn nuôi gia súc, gia cầm kết hợp với mô hình du lịch sinh thái với mức đầu tư giai đoạn đầu khoảng hơn 20 tỷ đồng. Dự kiến khi đi vào hoạt động sẽ tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng trăm lao động ở địa phương. Thế nhưng, trong quá trình triển khai, đơn vị cũng gặp trở ngại bởi giao thông vào đây rất khó khăn. Vì vậy, để triển khai dự án, đơn vị phải tính toán lại và đầu tư nhiều để nâng cấp đường, làm ngầm qua 3 đoạn suối... Ông Đông khẳng định: “Ngay sau khi được ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, doanh nghiệp đã tổ chức san gạt mặt đường, đổ cấp phối một số đoạn đường. Thế nhưng do điều kiện địa hình phức tạp, nhiều trận mưa lớn khiến nước từ đầu nguồn đổ về cuốn trôi gây sạt lở nhiều đoạn đường nên việc đầu tư gặp nhiều khó khăn. Chắc chắn bắt đầu mùa khô năm nay, doanh nghiệp sẽ triển khai các mạng mục cần thiết của dự án như đào ao thả cá, san gạt mặt bằng...”.

Dẫu nguyên nhân do đâu thì việc dự án chậm triển khai đều gây lãng phí quỹ đất, ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của người dân. Theo như lời khẳng định của lãnh đạo Công ty CP Đầu tư và Phát triển Hồng Quảng, Công ty cần khẩn trương triển khai dự án, tránh để dự án “treo” kéo dài, gây bức xúc cho người dân.

Quang Minh - Nguyễn Huế