Tình người trong hoạn nạn ở Khe Sím

Hàng ngàn m3 cát, sỏi, đá ngổn ngang đường làng ngõ xóm; những ngôi nhà ngập ngụa bùn đất và những gương mặt thất thần vì tan nhà, mất của. Đó là hình ảnh mà chúng tôi được chứng kiến khi về thôn Khe Sím, xã Dương Huy (TP Cẩm Phả) 5 ngày sau trận “Đại hồng thuỷ” đổ ụp xuống nơi đây. Nhưng ở nơi đây, chúng tôi cũng được chứng kiến sự chia sẻ, hỗ trợ đầy tình người trong lúc khó khăn, hoạn nạn.

Người dân thôn Khe Sím đến nhận gạo, mì của UBND xã Dương Huy hỗ trợ.

Hiểm hoạ bất ngờ

Mặc dù thông tin về tình trạng thiệt hại do lũ lụt đối với người dân Khe Sím, xã Dương Huy (TP Cẩm Phả) đã có từ mấy ngày trước, nhưng phải đến buổi chiều ngày 30-7 chúng tôi mới có dịp tìm về địa phương này. Vừa rẽ vào con đường nhựa từ phường Quang Hanh vào thôn Khe Sím, tôi đã thấy một người quần áo ướt sũng, tay xách lỉnh kỉnh mấy túi đồ vẫy xin đi nhờ xe. Hỏi ra mới biết, đó là anh Trần Văn Lực, quê ở Thái Bình ra Khe Sím trọ làm thuê, làm mướn. Giọng anh Lực còn run run khi tôi hỏi về thiệt hại của gia đình do bị ngập lụt “Em ra đây được gần chục năm nay, cuộc sống cũng ổn, mua sắm được ti vi, tủ lạnh, máy giặt và một số đồ dùng sinh hoạt. Nhưng mà chỉ sau một đêm, bao công sức, tiền của của vợ chồng em bỗng tan biến. Hai hôm nay, vợ em như người mất trí, cứ ra ra, vào vào lúc thì mở cái tủ lạnh còn đầy nước, lúc thì tần ngần nhìn đống đồ dùng sinh hoạt nay đã thành sắt vụn rồi bật khóc”.

Nhưng ở Khe Sím không chỉ có vợ chồng anh Lực phải khóc mà cả thôn đang bần thần trước hậu hoạ của thiên tai. Từ trên cao nhìn xuống khu dân cư thấy một cảnh tượng thật xót xa. Đất đá, bùn từ các bãi thải trên cao tràn xuống ngập nhà cửa. Chiếc quán đặc sản thịt trâu ngay đầu thôn hôm nào có rặng tre gai xanh mướt bên bờ suối dập dìu khách vào, ra hôm nay đã biến mất, thay vào đó là đống đá ngổn ngang. Anh Lực cho hay, chủ quán này từ khi bị lũ cuốn trôi mất hết tài sản đã chán nản bỏ về quê không thiết tha gì thu dọn nữa. Đi sâu vào trong thôn, không khí đìu hiu càng hiện rõ. Gia đình đầu tiên chúng tôi tìm đến là nhà anh Vũ Văn Vụ ở xóm Bốt Điện. Lúc này bố con anh Vụ đang ngồi tần ngần bên đống đồ bị nước lũ vo nhàu nhĩ. Thấy khách đến nhà, anh Vụ chẳng buồn đứng dậy, buồn bã bảo: “Mất hết cả rồi! Bao năm com cóp làm ăn, mua sắm, thế là thành tay trắng”. Gia đình anh Vụ vốn là hộ có “của ăn, của để” nhất cái xóm Bốt Điện này. Do biết cách làm ăn lại chi tiêu hợp lý, anh chị mua sắm được rất nhiều tiện nghi đắt tiền phục vụ sinh hoạt. Chỉ tay về phía có chiếc hố lớn giữa đống đất đá ngổn ngang, anh Vụ xót xa: “Cần câu cơm” của cả nhà là chiếc xe tải chở hàng thuê, thế mà mưa lũ cuốn đất đá vùi ngập kín. Sáng nay phải thuê máy xúc vào đào bới mãi mới kéo được lên mang đi sửa. Thợ sửa chữa cho biết phải mất tới vài chục triệu may chăng mới chạy được.

Qua nhà anh Vụ, chúng tôi tìm đến gia đình anh Vũ Đức Tráng ở cách đó vài chục mét. Chị Thanh, vợ anh Tráng đang hì hùi nạo, vét bùn đất bám thành từng tảng trên... bàn thờ, thấy chúng tôi đến nở nụ cười đau khổ “Cả nhà em đang định ăn cơm thì thấy ùng ục nước ở đâu cuốn về. Chưa đầy 10 phút thì nước ngập vào nhà cửa, tràn vào bếp núc, chẳng kịp mang theo thứ gì, cả nhà bơi ngược lên phía đồi cao rồi đứng co ro chịu rét nom nước lũ nhấn chìm nhà mình”. Vừa lúc đó anh Tráng đi từ đâu về vẻ mặt tức tối. Hỏi ra mới biết, cả nhà còn mỗi con chó chừng hơn chục cân là giá trị hơn cả. Sáng nay, hai vợ chồng anh bàn nhau chiều tối mang con chó đi bán lấy ít tiền đong gạo. Nào ngờ từ xế chiều đến giờ gọi mãi không thấy chó đâu. Chẳng biết nó “lượn” đi đâu hay có người bắt mất khiến anh Tráng hết lên rừng lại xuống suối gọi khản tiếng mà chó vẫn bặt vô âm tín.

Ông Lê Nguyên Việt, Trưởng thôn Khe Sím cho biết, Khe Sím có gần 200 hộ dân thì có tới 150 hộ bị ngập lụt đến lưng chừng nhà. Rất may, không có thương vong. Đến thời điểm hiện tại, chưa có thống kê chính xác về thiệt hại nhưng ông Việt đoán cũng sẽ lên tới hàng chục tỷ đồng.

Nhân viên Công ty Than Quang Hanh mang cơm đến cho người dân Khe Sím.

Tình người trong hoạn nạn

Đi một vòng quanh thôn, chúng tôi gặp một số người dân bê gạo, vác thùng mì tôm về nhà. Hoá ra, đây là hàng cứu trợ của UBND xã Dương Huy chuyển về với mức mỗi khẩu 5kg gạo, mỗi hộ được 1 thùng mì tôm. Nhìn những người co ro trước mưa lạnh, lặng lẽ xếp hàng nhận lương thực, thực phẩm mới thật xót xa. Có ai ngờ được, chỉ hơn tuần trước thôi, họ vốn là những gia đình có “bát ăn, bát để” không muốn nói là giầu có, vậy mà giờ đây phải chịu cảnh nhận từng cân gạo, gói mì cứu tế.

Chị Trần Thị Vân nhà ở xóm cầu Bệnh Viện vừa nhận xong phần hỗ trợ của gia đình mình thở hổn hển kể: “Nhà mình ở dưới hạ lưu, nơi hợp nhất của suối Lép Mỹ và suối Cầu Trắng, vì thế lượng nước càng khủng khiếp hơn. Lúc nước lũ tràn về, cả nhà gồm 5 người lớn, 3 đứa trẻ con, đứa nhỏ nhất mới 3 tháng tuổi phải chui lên ngồi chon von trên nóc nhà. Lúc đó nhìn mưa, lũ cuốn lợn, gà trôi kêu ỏm tỏi qua ngay dưới chân, mình nghĩ thế là cả nhà không thoát khỏi được “kiếp nạn” này rồi. Ơn trời, căn nhà mới được sửa chữa, nên trụ qua được dòng nước lũ. Lúc tụt được xuống đất, đưa tay bẹo má đứa cháu nội làm nó khóc thét, mình mới tin là cả nhà còn sống.  Chiều nay nghe tin có gạo cứu trợ, mình mừng húm, vội vã đến lĩnh. Thế là tối nay con, cháu được bữa no rồi!”. Nói xong, chị Vân vắt bao gạo lên vai, một tay quắp thùng mì tôm, bước về cuối thôn. Còn chị Nguyễn Thị Liên thì ngồi đánh phịch xuống đất, nước mắt lòng thòng khi nghe chúng tôi hỏi thăm. Chị Liên nức nở: “Nhà mình ở cách đây vài chục bước chân nhưng cũng không về được, vì đất vùi đến nóc mất rồi. Vài hôm nay, vay được cô em gái ở ngoài phố ít tiền mua lương thực, thực phẩm, thế là cả nhà “góp gạo thổi cơm chung” với mấy hộ cùng cảnh ngộ bên cạnh”.

Bố con anh Vũ Văn Vụ đang thu dọn đống đất, đá vùi lấp vào nhà.

Cũng thông qua câu chuyện của những người đến lĩnh lương thực cứu trợ, chúng tôi phần nào hiểu được tình cảm gắn bó của bà con nơi đây. Khi hay tin bà con trong thôn bị thiệt hại nặng nề, thiếu ăn, thiếu nước, một phụ nữ vốn trước kia sinh sống ở đây đã mang hàng chục thùng mì tôm cùng nước uống vào chia sẻ. Hay lực lượng ĐVTN trong thôn đã tự thành lập những nhóm lâm thời đến hỗ trợ gia đình neo đơn thu dọn nhà cửa, ủng hộ tiền mua quần áo, chăn màn. Rồi một vài hộ gia đình ít bị thiệt hại còn bỏ tiền mua gạo, thực phẩm đến hỗ trợ một số gia đình, người thì dăm cân gạo, người thì vài lạng thịt, mớ rau. Và khi chúng tôi đến Trung tâm Điều hành sản xuất của Công ty Than Quang Hanh càng cảm nhận được hơn tấm lòng “tương thân, tương ái” của lãnh đạo doanh nghiệp này với bà con vùng lũ. Công ty đã bố trí một số phòng để cho hàng chục người dân bị mưa, lũ vùi lấp mất nhà cửa vào tá túc. Hàng ngày còn bố trí gần 100 suất cơm để cứu tế cho bà con. Không những thế, doanh nghiệp còn cấp phát thuốc miễn phí cho những trường hợp ốm, đau. Bà Nguyễn Thị Hạ đang ngồi bên đứa cháu gần 10 tuổi tại một căn phòng của Trung tâm Điều hành nước mắt lưng tròng xúc động: “Vợ chồng tôi nay đã gần 70 tuổi. Khi nước lũ tràn về, chỉ kịp dìu nhau bế đứa cháu chạy thoát lên đây. Cảm thông nỗi thống khổ của bà con, Công ty đã bố trí một dãy phòng cho hàng chục người ở rồi cho cơm ăn, nước uống”. Nghe vậy, ông Trần Văn Mạnh, chồng bà Hạ vừa húng hắng ho vừa cho biết: “Bố cháu mất do tai nạn lao động hơn 5 năm trước, mẹ nó ở vậy nuôi 2 đứa con ăn học. Bố mẹ chồng ở bên này bị ngập lụt, nhà mẹ con nó ở phường Cao Thắng (TP Hạ Long) cũng ngập đến mái, hư hỏng hết tài sản. Cũng may là từ chiều đến giờ, một số công nhân của Công ty đã tự nguyện đến hỗ trợ dọn dẹp nhà cửa. Có anh còn tốt bụng mua cho cháu mấy bộ quần áo. “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, ân nghĩa ấy, chúng tôi rất biết ơn”...

Hơn 8 giờ tối, chúng tôi rời Khe Sím với một tâm trạng ngổn ngang. Hình ảnh ông Lê Nguyên Việt chỉ tay về những núi bãi thải do khai thác than lộ thiên bao bọc xung quanh thôn với lời thẳng thốt: “Nếu không có giải pháp hiệu quả để ngăn chặn đất đá trên kia đổ xuống thì chỉ cần một trận mưa tương tự nữa chắc chắn là Khe Sím sẽ bị xoá sổ” khiến chúng tôi không khỏi lo lắng. Cũng như nhiều thôn, khu trên địa bàn tỉnh đang bị khốn đốn sau cơn “Đại hồng thuỷ”, người dân Khe Sím cần lắm những tấm lòng sẻ chia, những hỗ trợ của các cơ quan chức năng để họ sớm gượng lên trong cuộc sống.

Quang Minh