Tất cả chuyên mục
Thứ Năm, 28/03/2024 17:54 (GMT +7)
Vào rừng cùng kiểm lâm
Thứ 2, 06/08/2012 | 05:16:55 [GMT +7] A A
Khi biết chúng tôi có nguyện vọng được tham gia vào một chuyến tuần tra bảo vệ rừng, đồng chí Ngô Quang Tuân, Giám đốc Khu bảo tồn Thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng (Hoành Bồ) không khỏi băn khoăn: “Nếu trời nắng thì không nói làm gì, nhưng mấy hôm nay trời mưa thế này, không biết nhà báo có đủ sức không và còn vắt nữa. Liệu có đi được không...”. Nhưng với sự quả quyết của chúng tôi, anh Tuân đã “bố trí” ngay mặc dù điều kiện thời tiết không được thuận lợi cho lắm.
Các chiến sĩ kiểm lâm tuần tra, bảo vệ Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng. |
Nỗ lực vì sự đa dạng sinh học
Nói là “bố trí” cho phù hợp với hoàn cảnh thôi chứ thực ra việc tuần tra canh gác, bảo vệ rừng đã trở thành công việc thường ngày, nhiệm vụ quan trọng nhất của cán bộ, chiến sĩ Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng. Ngay khi chúng tôi có mặt tại Ban quản lý Khu bảo tồn Thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng, anh Tuân đã “điều” ngay một ô tô tải loại 1 tấn có cabin vừa đủ cho 4 anh em ngồi thò, thụt nhằm hướng Trạm bảo vệ rừng xã Hoà Bình, Vũ Oai thẳng tiến. Sau gần 1 giờ đồng hồ, chúng tôi đã đến trạm Kiểm lâm xã Hoà Bình, bắt đầu hành trình cho một chuyến xuyên rừng. Từ Trạm gác rừng Hoà Bình đi vào khu rừng của Khu bảo tồn bắt đầu là ngồi thuyền vượt lòng hồ Cao Vân rồi tiếp đến là một chặng đường đi bộ men theo những lối mòn rậm rạp và dốc khiến lưng áo ai cũng ướt đẫm mồ hôi. Vừa đi, anh Trần Đức Quang, Trưởng phòng Khoa học - Kỹ thuật của Ban Quản lý Khu bảo tồn say sưa kể cho chúng tôi nghe về sự đa dạng sinh học nơi đây. Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng được thành lập với mục đích bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng nguồn tài nguyên sinh học, gồm quần thể các loài động thực vật quý hiếm, các loài đang bị đe doạ và các loài đặc hữu. Đồng thời phục hồi, tái tạo vốn rừng nhằm nâng cao độ che phủ của rừng, đảm bảo vai trò rừng phòng hộ đầu nguồn của hai sông chính là sông Ba Chẽ và sông Man. Từ khi thành lập đến nay, Ban Quản lý đã cơ bản ngăn chặn được tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép, không để cháy rừng xảy ra. Với nhiệm vụ được giao, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên đã tích cực tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân sống trong vùng lõi và gần khu bảo tồn hiểu biết về lợi ích, tầm quan trọng của rừng; các quy định, chính sách của Nhà nước, quy định riêng của khu bảo tồn; đồng thời vận động, hướng dẫn người dân tham gia ký kết bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng. Ban Quản lý phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện Hoành Bồ, các ngành chức năng và các xã truy quét các điểm nóng về khai thác, vận chuyển trái phép lâm sản. Ngoài ra, phối hợp di dời 19 hộ dân định cư trái phép trong Ngọn Mo (xã Hoà Bình), thuộc lòng hồ Cao Vân ra khỏi khu bảo tồn thiên nhiên; đồng thời ký kết hợp đồng, khoán bảo vệ rừng với các xã và hộ gia đình thuộc vùng dự án. Khu bảo tồn thiên nhiên đã bố trí 4 trạm kiểm lâm ở các chốt trọng điểm, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn mọi hành vi khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép; luôn thường trực 24/24 giờ nhằm ứng phó, huy động lực lượng kịp thời khi có cháy rừng xảy ra. Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên đã bắt và xử lý hàng chục vụ vi phạm các quy định về bảo vệ rừng, vận chuyển trái phép lâm sản; trồng mới hàng chục ha rừng thông mã vĩ và hợp đồng với 5 xã Đồng Lâm, Đồng Sơn, Kỳ Thượng, Vũ Oai, Hoà Bình và lâm trường Hoành Bồ bảo vệ hơn 6.000ha rừng.
Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng được thành lập từ năm 2005 với diện tích tự nhiên hiện nay là 15.637,7ha, nằm trong địa phận 5 xã: Đồng Sơn, Kỳ Thượng, Đồng Lâm, Vũ Oai, Hoà Bình. Nơi đây có giá trị đa dạng sinh học cao. Theo kết quả điều tra đa dạng các loài cây thân gỗ và thân thảo năm 2010 và 2011 do Chi cục Kiểm lâm Quảng Ninh phối hợp cùng Phân viện điều tra quy hoạch rừng Đông Bắc bộ và các chuyên gia của Trường Đại học Lâm nghiệp thực hiện, cho thấy về thực vật thân gỗ ở Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng đã thống kê được 546 loài, thuộc 332 chi của 97 họ thực vật khác nhau, thuộc 2 ngành thực vật hạt trần và ngành hạt kín, trong đó có 39 loài thực vật quý hiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam. Theo Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30-3-2006 quy định danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm và sách đỏ thế giới, có 3 loài có nguy cơ tuyệt chủng cao được xếp trong nhóm IIA là lim xanh, củ bình vôi và vù hương. Thực vật thân thảo ở Khu bảo tồn khá phong phú với tổng số 617 loài, thuộc 380 chi của 119 họ, trong đó có 14 loài thực vật có nguy cơ bị tuyệt chủng được ghi trong sách đỏ Việt Nam, sách đỏ thế giới và Nghị định 32/2006/NĐ-CP, đặc biệt là 1 loài cói túi ba mùn. Hệ động vật rừng trong khu bảo tồn cũng khá phong phú, với 249 loài thuộc 79 họ và 28 bộ của 4 lớp động vật là thú, chim, bò sát và ếch nhái. Đã phát hiện 30 loài quý hiếm có tên trong sách đỏ Việt Nam, đặc biệt như các loài: Khỉ vàng, báo gấm, chó sói, tê tê vàng, công trĩ… Đây là nguồn gen quý, được nhiều nhà khoa học trong nước và trên thế giới quan tâm. Đặc biệt, năm 2006 đã điều tra, phát hiện được loài động vật rừng đặc hữu, quý hiếm là loài cá cóc bụng hoa có tên trong sách đỏ Việt Nam năm 2000.
Cá cóc có trong sách đỏ Việt Nam mới được phát hiện tháng 6-2012, tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng. |
Chuyện kể của “lính gác rừng”
Anh Trần Văn Đương, Trạm kiểm lâm xã Hoà Bình mặc dù “thâm niên” chưa sánh được với nhiều anh em trong Khu bảo tồn thiên nhiên này, song nói như các anh “phải thật sự yêu nghề thì mới bám trụ được”. Khu vực anh quản lý, bảo vệ địa bàn rộng, đi lại khó khăn. Để vào kiểm tra được khu bảo tồn tại địa bàn xã Hoà Bình hàng ngày anh đều trải qua hai cung bậc khác nhau trên hành trình. Đầu tiên là 1 giờ đồng hồ “ngao du sơn thuỷ” qua lòng hồ Cao Vân thơ mộng; tiếp đến là một giờ đồng hồ đi bộ xuyên qua những cánh rừng mà luôn phải trong trạng thái “đi như chạy” bởi chỉ chậm chân một chút là vắt bám đầy chân, cổ và nhiều chỗ khác. Vậy mà trong nhiều năm nay, anh vẫn một mình túc trực không để lâm tặc bén mảng. Vừa rồi, trạm được bổ sung thêm một người - với anh, đây không chỉ là san sẻ công việc nữa mà hai anh em đang cùng nhau gánh vác công việc chung. Dù khó khăn nhưng vẫn động viên nhau cần cố gắng hơn nữa. Và như vậy, công việc này đã trở thành niềm vui hàng ngày của các anh.
Cùng đi còn có anh Đoàn Văn Tuyên, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm xã Vũ Oai, anh Tuyên đã có 29 năm công tác trong lĩnh vực này và đã có không ít chuyện trong nghề khiến anh nhớ mãi. Những năm gần đây, nghề trồng rừng đã phát triển mạnh trên địa bàn huyện Hoành Bồ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Cùng với đó, việc giao đất rừng thuộc diện tích của khu bảo tồn cho người dân khu vực làm rừng sản xuất khiến cho việc quản lý, bảo vệ cũng khó khăn hơn. Nghề rừng phát triển, số xe hoạt động trong lĩnh vực vận tải, trong đó có vận chuyển gỗ tăng lên khá nhiều và toàn bộ những chiếc xe hiện có hay vừa mới mua về địa phương các anh đều nắm chắc và thuộc từng biển số xe “như thuộc lòng bàn tay”. Vậy mà, vào một buổi chiều cuối năm ngoái, khi vừa mới đi làm về, thấy một chiếc ô tô tải lạ đi ngang qua trạm. Không kịp rửa chân tay, anh Tuyên tiếp tục với chiếc xe “cà tàng” của mình bám đuôi “lâm tặc” đến tận hiện trường. Sau khi đã núp mình theo đuôi “lâm tặc” hơn chục cây số đường rừng mà chưa phát hiện hành động vi phạm. Lúc này, trời đã tối, song anh vẫn quyết không để “lâm tặc” trốn thoát. Một mình mai phục bên bìa rừng suốt đêm song vẫn không thấy động tĩnh gì. Sáng ra, người đã mệt mỏi thì phát hiện ra mình đang theo dõi một người làm công tác bảo vệ rừng như mình. Chỉ vì mua xe mới mà chưa “rửa” - nói theo cách của các anh.
Dù chỉ mới đồng hành cùng các chiến sĩ kiểm lâm Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng một ngày, chưa đến được những điểm cao, những sườn dốc nhưng chúng tôi đã cảm nhận được những khó khăn, vất vả hàng ngày mà các anh phải vượt qua; chưa kể đến nhiều trường hợp lâm tặc chống đối người thi hành công vụ, ngoan cố chống trả trong khi lực lượng cả Ban quản lý mới chỉ có 20 người. Song chúng tôi hiểu, vì yêu nghề, vì mục tiêu bảo tồn sự đa dạng sinh học của Khu bảo tồn mà các anh luôn vượt qua những khó khăn trở ngại, nguy hiểm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Giữa cánh rừng bao la, hùng vĩ chúng tôi vẫn thấy màu xanh của rừng hoà lẫn màu xanh của những chiến sĩ gác rừng. Họ đang lặng lẽ cống hiến sức lực, trí tuệ cho Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng mãi thêm xanh.
Thu Trang - Hữu Việt
Liên kết website
Ý kiến ()