"Sân chơi" nghiên cứu KHKT cho học sinh trung học

Cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học trong tỉnh được tổ chức hằng năm là cơ hội để các em vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Năm học này, Sở GD-ĐT chọn Trường THPT Cẩm Phả, ngôi trường có phong trào sáng tạo KHKT khá mạnh, là địa điểm tổ chức cuộc thi. Sau 3 ngày diễn ra sôi nổi (từ ngày 7 đến 9-1), cuộc thi đã thực sự trở thành “sân chơi” nghiên cứu KHKT bổ ích cho học sinh trung học.

Chứng kiến cuộc thi nghiên cứu năm nay, chúng tôi thấy có sự chuyển biến cả về chất và lượng. Đồng chí Nguyễn Văn Tuế, Trưởng Phòng Giáo dục Trung học, Sở GD-ĐT cho biết: “Cuộc thi năm nay được tổ chức quy mô hơn mọi năm. Nhờ đó, số lượng dự án dự thi cũng tăng lên đáng kể. Tham dự cuộc thi năm nay có 67 dự án của 125 học sinh trung học thuộc 35 đơn vị, với rất nhiều lĩnh vực, như: Hoá sinh; khoa học máy tính; kỹ thuật điện và cơ khí; quản lý môi trường; khoa học thực vật...”. Tham quan một vòng các gian hàng trưng bày, chúng tôi thật sự bất ngờ: Không ít lĩnh vực rất khó, những đề tài rất hóc búa, vậy mà có nhiều học sinh đã mạnh dạn nghiên cứu. Phải kể đến một số dự án như: “Thiết bị tạo ra và sử dụng điện trường tĩnh”, “Trồng rau bằng dung dịch tự chế” (Trường THPT Trần Phú, TP Móng Cái); “Ủ phân hữu cơ trồng cây xanh tại hộ gia đình” (Phòng GD-ĐT huyện Hoành Bồ); “Tủ ướp lạnh không sử dụng điện” (Phòng GD-ĐT TX Quảng Yên) v.v.. Thầy giáo Dương Đức Bằng, giáo viên Trường THPT Chuyên Hạ Long, thành viên BGK cuộc thi nói: “Các sản phẩm dự thi năm nay bám rất sát thực tiễn và thân thiện với môi trường. Lĩnh vực có nhiều sản phẩm dự thi, nhất là kỹ thuật điện và cơ khí”.

Tham quan gian hàng dự án “Ủ phân hữu cơ trồng cây xanh tại hộ gia đình” của Phòng GD-ĐT huyện Hoành Bồ.

Tôi khá ấn tượng với dự án “Tủ ướp lạnh không sử dụng điện” của Phòng GD-ĐT TX Quảng Yên. Em Tạ Thị Khánh Linh, lớp 9A, Trường THCS Minh Thành (TX Quảng Yên), một trong 3 học sinh thực hiện dự án chia sẻ: “Dự án tủ ướp lạnh của chúng em được nghiên cứu và sử dụng dựa vào sự bay hơi của chất lỏng, chứ không phải bằng điện năng như các tủ ướp lạnh thông thường. Vì thế, sản phẩm này chắc chắn sẽ thân thiện với môi trường, tiết kiệm điện năng, giá thành thấp hơn”. Dự án có thiết kế khá gọn nhẹ (30x40x50 cm); thời gian nghiên cứu chỉ khoảng hơn nửa tháng và được làm từ những vật liệu có giá khá “mềm”, quen thuộc, dễ tìm kiếm trong cuộc sống như: Mạ kẽm, vải gai, khay đựng nước… Hay như dự án “Mô hình máy lọc tổng nước sinh hoạt cho gia đình” của Phòng GD-ĐT TP Uông Bí, học sinh đã sử dụng những vật liệu đơn giản như: Nhựa, than hoạt tính, cát, xơ dừa… cũng rất thân thiện với môi trường. Nhờ sản phẩm này, việc lọc các chất độc hại trong giếng khoan, nước sinh hoạt chưa được xử lý tốt trở nên hiệu quả, khá đơn giản. Em Trần Đức Anh, lớp 9A1, Trường THCS Phương Đông, TP Uông Bí, phấn khởi nói: “Mặc dù thời điểm vừa qua khá bận rộn vì phải thi học kỳ I, nhưng chúng em vẫn tranh thủ thời gian ngoài giờ học chính khoá để nghiên cứu. Em rất tâm đắc với sản phẩm của mình. Em hy vọng sản phẩm của mình sẽ nhanh chóng đi vào rộng rãi trong thực tế”.

Trải qua 3 ngày thi sôi nổi, BTC đã trao giải nhất cho dự án của Trường THPT Cẩm Phả, 2 giải nhì đều là các dự án của Trường THPT Chuyên Hạ Long, 3 giải ba là các dự án của các Trường THPT Cẩm Phả, THPT Minh Hà (TX Quảng Yên), THPT Hoàng Quốc Việt (huyện Đông Triều) và 6 giải khuyến khích.

Theo đồng chí Ngô Văn Hợi, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT, hầu hết các dự án được đầu tư công phu, chất lượng. Cuộc thi năm nay được tổ chức chuyên nghiệp, chu đáo hơn. Chuẩn bị cho cuộc thi, từ trước đó, Sở đã chỉ đạo các đơn vị tham gia tập huấn về tổ chức nghiên cứu KHKT; tuyên truyền rộng rãi ý nghĩa, nội dung cuộc thi. Cuộc thi được tổ chức hằng năm đã góp phần khuyến khích học sinh vận dụng kiến thức đã học giải quyết vấn đề thực tiễn, từ đó phát triển năng lực của học sinh, nâng cao chất lượng dạy và học. Điều này cũng là cơ sở để giáo dục trung học thực hiện đổi mới hình thức tổ chức hoạt động dạy học, đổi mới phương pháp và đánh giá kết quả học tập.

Lan Anh