Gia tăng tình trạng thanh thiếu niên hút thuốc

“Hút thuốc có hại cho sức khỏe” – cảnh báo này dường như ai cũng biết. Tuy nhiên, số người hút thuốc vẫn còn khá nhiều, trong đó đáng ngại hơn là có cả thanh, thiếu niên.

Em T.H.D, học sinh lớp 11 chuyên Trung, Trường THPT Chuyên Hạ Long, cho biết: Hút thuốc lá không còn là chuyện xa lạ đối với học sinh. Trong trường em có quy định cấm nên các bạn không dám hút, nhưng vẫn có bạn lén lút hút thuốc ở những nơi kín đáo. Còn khi ở ngoài trường, ra các quán trà đá vỉa hè, cà phê hay quán internet, em thấy nhiều bạn vô tư hút thuốc lá, thuốc lào và cả thuốc lá điện tử.

Tương tự, em N.N.H, lớp 6 Trường liên cấp Đoàn Thị Điểm Hạ Long, kể: Có lần vào nhà vệ sinh của Trường, em thấy các chị lớp lớn hơn đang cùng nhau hút thuốc lá điện tử. Khi thấy nhiều người vào, các chị xua cho khói tan hết đi, nhưng em vẫn ngửi thấy mùi thơm.

Học sinh tụ tập hút thuốc trên đường phố. Ảnh: Tuổi trẻ

Thực tế tại một số điểm như em T.H.D nói, chúng tôi không khó để thấy cảnh học sinh hút thuốc. Thanh thiếu niên tập trung hút thuốc nhiều nhất vẫn là ở các quán trà đá, quán nước vỉa hè. Những quán này ở cung đường nào cũng có, thậm chí còn có nhiều ở cổng các trường học, các góc đường, những nơi đông người qua lại. Điểm giống nhau ở các quán này là bàn ghế thô sơ, chủ yếu bán các loại nước, đồ ăn vặt, đặc biệt luôn có thuốc lá và thuốc lào. Ở không ít quán nước vỉa hè, chúng tôi thấy học sinh ngồi uống nước, hút một vài điếu thuốc lào, khi thanh toán chỉ mất có vài nghìn đồng.

Từ nhiều năm nay, TP Hạ Long thực hiện xây dựng “Thành phố du lịch không khói thuốc”. Với rất nhiều giải pháp nhằm phòng, chống tác hại của thuốc lá, trong đó tập trung mạnh vào công tác tuyên truyền, địa phương khẳng định tỷ lệ người hút thuốc lá trong nhà, nơi công cộng, khách du lịch, bệnh viện, trường học trên địa bàn thành phố đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, tình trạng nhiều người hút thuốc lá, đặc biệt là người hút ở độ tuổi học sinh, thanh, thiếu niên ở nơi công cộng vẫn dễ dàng nhận thấy.

Yếu tố nào khiến học sinh đến với thuốc lá? Thiết nghĩ, bên cạnh lý do chủ quan như các em còn ở tuổi vị thành niên, nhận thức, tâm lý chưa vững vàng, còn tò mò, thích khám phá cái mới, thể hiện bản thân… thì môi trường sống cũng là một yếu tố quan trọng dễ dẫn dụ các em hút thuốc. Có thể thấy, các em có thể dễ dàng mua được thuốc lá ở bất cứ nơi nào có người bán; giá thành của một bao/điếu thuốc hay vài điếu thuốc lào quá rẻ - chỉ vài nghìn đồng. Thêm vào đó là sự quản lý lỏng lẻo của gia đình và nhà trường nên khi ra khỏi môi trường này, các em có thể dễ dàng tiếp cận, hút thuốc lá mà không bị ai cấm đoán, ngăn cản.

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (có hiệu lực từ ngày 1/5/2013) quy định rõ ràng các hành vi bị nghiêm cấm, như: Người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá; sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá; bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; hay không được bán thuốc lá phía ngoài cổng nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường tiểu học, THCS, THPT, viện nghiên cứu y học, bệnh viện, nhà hộ sinh, trung tâm y tế dự phòng, trạm y tế xã, phường, thị trấn trong phạm vi 100 mét tính từ ranh giới khuôn viên gần nhất của cơ sở đó… Tuy nhiên, trên thực tế, việc phát hiện và xử lý hành vi mua bán, sử dụng thuốc lá đối với người chưa đủ 18 tuổi hầu như còn đang bị bỏ ngỏ. Thêm nữa, xung quanh các cổng trường học, thuốc lá được bày bán công khai nhưng cũng gần như không bị xử lý.

Những tác hại do thuốc lá gây ra là rất lớn, đặc biệt với đối tượng ở tuổi thanh, thiếu niên. Do đó, để hạn chế người hút thuốc nói chung và trong giới trẻ nói riêng, bên cạnh biện pháp tuyên truyền thì cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội để tạo cho các em một môi trường phát triển lành mạnh không khói thuốc lá.

Hoàng Nhi