Ổn định mức sinh, duy trì mức sinh thay thế

Quảng Ninh là một trong những tỉnh sớm đạt và duy trì mức sinh thay thế kể từ năm 2006 đến nay. Tuy nhiên, còn tiềm ẩn nhiều yếu tố không ổn định, do sự chênh lệch mức sinh giữa các vùng, địa phương. Vì thế, việc điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng là nhiệm vụ chiến lược vừa cấp bách vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị và nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Hội Kế hoạch hóa gia đình tỉnh tư vấn, cấp phát thuốc điều trị phụ khoa và các phương tiện tránh thai tại xã Dực Yên (huyện Đầm Hà).

Năm 2019, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên là 1,07%, tỷ lệ sinh con thứ 3 là 7,12%. Sự chênh lệch mức sinh giữa các vùng, địa phương, nơi có mức sinh thấp <2,0, gồm có TP Hạ Long, Uông Bí, Móng Cái, TX Đông Triều, huyện Đầm Hà; nơi có mức sinh cao >2,2 như huyện Ba Chẽ, Bình Liêu, Tiên Yên; nơi đạt mức sinh thay thế từ 2,0 đến 2,2 gồm có TP Cẩm Phả, TX Quảng Yên, huyện Vân Đồn, Cô Tô, Hải Hà.

Trong các địa phương kể trên có sự chênh lệch khá lớn giữa các xã, phường, thị trấn; giữa các thôn, bản, khu phố, giữa các dân tộc. Ở nhiều gia đình vẫn có cá biệt gia đình sinh con thứ 5, thứ 6 trở lên với mong muốn lựa chọn giới tính. Tình trạng tảo hôn có xu hướng gia tăng trở lại không chỉ ở vùng miền núi, vùng dân tộc thiểu số mà xuất hiện cả ở vùng đô thị và nông thôn phát triển với các hành vi mới như quan hệ, xâm hại tình dục trẻ em, vị thành niên, thanh niên. Tình trạng hiếm muộn ngày càng gia tăng khi phụ nữ kết hôn muộn, sinh con sau tuổi 35 hoặc độc thân không sinh con.

Năm 2020, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đề ra mục tiêu trọng tâm là tiếp tục chủ động ổn định mức sinh, duy trì mức sinh thay thế. Cụ thể là giảm sinh ở những nơi có mức sinh cao, duy trì mức sinh thay thế ở những địa phương có mức ổn định, khuyến khích mỗi cặp vợ chồng sinh đủ 2 con ở những địa phương có mức sinh thấp. Cùng với đó là giảm tỷ số giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, góp phần vào sự phát triển nhanh, bền vững của tỉnh.

Nhân viên y tế Trường THPT Ba Chẽ, huyện Ba Chẽ trao đổi, giải đáp thắc mắc về SKSS cho học sinh trong trường. Ảnh: Lan Anh

Nhằm hiện thực hóa những mục tiêu này, Chi cục DS-KHHGĐ từ đầu năm đến nay đã tích cực kiểm tra, đánh giá các hoạt động về dân số và phát triển trong tình hình mới. Bên cạnh đó, Chi cục cũng thường xuyên báo cáo tình hình thực hiện công tác dân số cũng như những hạn chế, khó khăn, vướng mắc và vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn tới các cấp lãnh đạo tỉnh. Công tác tuyên truyền sẽ tập trung vào việc vận động sinh ít con ở nơi có mức sinh cao, sinh đủ 2 con ở nơi có mức sinh thấp, duy trì mức sinh thay thế.

Ở một số địa phương công tác truyền thông hiện đang được duy trì và đẩy mạnh. Các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và KHHGĐ ngày càng được mở rộng và nâng cao chất lượng, đảm bảo cung cấp đầy đủ, an toàn các phương tiện tránh thai cho đối tượng có nhu cầu sử dụng.

Đơn cử như huyện Hải Hà chỉ tiêu DS-KHHGĐ là tiêu chí quan trọng trong việc bình xét làng bản, khu phố văn hóa, gia đình văn hóa và coi đây là tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị. Đây cũng là căn cứ để đánh giá chất lượng đảng viên, mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ công chức, viên chức hàng năm.

Sản phụ được quản lý thai nghén tại Trung tâm Y tế huyện Hải Hà. Ảnh: Nguyễn Hoa

Riêng năm 2019, huyện đã tư vấn tại hộ gia đình được hơn 1.100 buổi, phát 5.500 tờ rơi tuyên truyền; truyền thông trực tiếp tại cộng đồng dân cư 105 buổi với hàng ngàn lượt người tham dự. Với nhiều kết quả đạt được, năm nay, Hải Hà phấn đấu giảm tỷ suất sinh xuống còn 14,2 ‰. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm còn 7,05%. Tỷ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại tăng 0,5% so với năm 2019.

Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến 2030 của tỉnh đã đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp với từng giai đoạn cụ thể. Đặc biệt, việc truyền thông, nâng cao nhận thức ở từng khu vực có mức sinh khác nhau sẽ góp phần củng cố giá trị của mỗi gia đình, mỗi cặp vợ chồng chỉ nên dừng lại ở 2 con để nuôi dạy con tốt và xây dựng gia đình hạnh phúc, ấm no, tiến bộ.

Vân Anh

[links()]