Đổi mới công tác trợ giúp pháp lý

Hướng về cơ sở, lấy người dân làm trung tâm, hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) cho các đối tượng thuộc diện chính sách, người yếu thế trong xã hội được tỉnh đặc biệt chú trọng. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng giải quyết các vụ việc trợ giúp, tăng cường hiểu biết pháp luật cho người dân và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người yếu thế.

Anh Trần Quý Cường, trợ giúp viên pháp lý Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh, trao đổi với một hộ dân ở huyện Tiên Yên về vụ việc tranh chấp đất đai của gia đình.

Bà L.T.D (thị Trấn Tiên Yên, huyện Tiên Yên) là một trong những đối tượng được TGPL miễn phí theo quy định của pháp luật. Bà đang có tranh chấp đất đai với gia đình em trai là ông L.M.T. Để đảm bảo quyền lợi cho bà D. trước tòa án và pháp luật, Trung tâm TGPL nhà nước (Sở Tư pháp) đã cử trợ giúp viên (TGV) pháp lý Trần Quý Cường thụ lý vụ việc của bà.

Để đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của bà D, ngoài việc thường xuyên trao đổi với đương sự về nội dung, tình tiết vụ việc, anh Cường đã chủ động tiếp cận với các cơ quan liên quan để thu thập chứng cớ, củng cố hồ sơ. Đồng thời tư vấn, thống nhất với đương sự phương án giải quyết khi ra tranh tụng tại tòa để bảo vệ được quan điểm, đảm bảo quyền lợi của gia đình bà.

Nhiều vụ việc thông qua sự vào cuộc sớm, tích cực của đội ngũ luật sư, TGV pháp lý, đã giúp cho các đương sự là người yếu thế giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, dân sự; nâng cao tính giáo dục, răn đe và phòng ngừa tội phạm.

Tiêu biểu như vụ việc của bị can N.N.T (xã Dực Yên, huyện Đầm Hà) bị cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Đầm Hà khởi tố về tội “Trộm cắp tài sản” theo quy định tại Điều 138 Bộ luật Hình sự. Theo quy định của pháp luật, T là đối tượng được TGPL. Tham gia bào chữa tại tòa, TGV pháp lý đã đề nghị Hội đồng xét xử xem xét, giảm án cho bị cáo T với các tình tiết giảm nhẹ, như: Phạm tội lần đầu, có thái độ ăn năn, hối cải; đối tượng vi phạm ở độ tuổi vị thành niên, tâm sinh lý chưa ổn định, hiểu biết về pháp luật và xã hội còn hạn chế; gia đình đã chủ động bồi thường cho người bị hại... Chấp nhận những đề nghị của TGV pháp lý, Hội đồng xét xử áp dụng khoản 1, Điều 138, Điều 31; điểm b, r, s khoản 1, khoản 2, Điều 51; điểm g, khoản 1, Điều 52; Điều 91; Điều 100 của Bộ luật Hình sự xử phạt bị cáo N.N.T 9 tháng cải tạo không giam giữ.

Trợ giúp viên Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đến nhà dân để trao đổi, thu thập chứng cứ vụ việc tố tụng.

Thực hiện Đề án đổi mới công tác TGPL, sau gần 5 năm, công tác TGPL trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Hoạt động TGPL được triển khai đa dạng, phong phú, bằng nhiều hình thức, như tuyên truyền bằng các ấn phẩm, tờ rơi, tổ chức tư vấn pháp luật miễn phí, cử trợ giúp viên, luật sư TGPL, tham gia tố tụng để bào chữa cho các đối tượng.

2 năm gần đây, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đã in, cấp phát gần 450.000 tờ gấp pháp luật, 43.000 sách bỏ túi về TGPL; tổ chức hàng trăm cuộc tuyên truyền, TGPL lưu động cho người dân trên địa bàn tỉnh. Để tạo thuận lợi cho người dân, Sở Tư pháp công bố số điện thoại đường dây nóng để tiếp nhận, xử lý nhanh chóng, kịp thời yêu cầu được TGPL của người dân.

Qua các hoạt động trên, nhiều người dân, nhất là các đối tượng chính sách, trẻ em, người yếu thế trong xã hội đã được hỗ trợ, bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Chất lượng vụ việc được TGPL ngày càng được nâng cao; số lượng vụ việc TGV pháp lý tham gia tố tụng tăng đáng kể, nhất là từ sau khi Luật Trợ giúp pháp lý có hiệu lực: Trước đó, tỷ lệ các vụ việc TGV pháp lý tham gia vào quá trình tố tụng chỉ có 18,8%; đến nay là gần 40% ở các lĩnh vực hình sự, dân sự, hành chính.

Yến Vy