Bài 1: Xây dựng nền giáo dục mở, chuẩn hóa, hiện đại hóa

Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 của BCH Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế, diện mạo giáo dục Quảng Ninh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Các cơ sở giáo dục đã đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học. Khoảng cách chênh lệch chất lượng giáo dục giữa nông thôn, thành thị; giữa miền núi với miền xuôi; giữa công lập với ngoài công lập ngày càng được thu hẹp.

Tính đến hết năm học 2019-2020, toàn tỉnh có 650 cơ sở giáo dục (gồm 221 trường mầm non; 167 trường tiểu học; 189 trường THCS; 59 trường THPT; 14 trung tâm GDTX) và 389 cơ sở giáo dục mầm non độc lập tư thục. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia toàn tỉnh đạt 85,53%. Trang thiết bị phục vụ công tác quản lý, giảng dạy được quan tâm đầu tư theo hướng hiện đại, cơ bản đáp ứng yêu cầu đổi mới. 100% trường học được kết nối Internet. Toàn ngành đã đầu tư xây dựng 1.432 phòng học tương tác, phòng học thông minh tại 89 trường học.

Giáo dục đạo đức, truyền thống, lối sống cho học sinh luôn được Trường Tiểu học Hạ Long (TP Hạ Long) chú trọng thực hiện.

Đào tạo theo hướng coi trọng phẩm chất, năng lực người học

Tiêu biểu trong đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT là Trường Tiểu học Hạ Long (TP Hạ Long), với việc đi đầu ứng dụng CNTT trong quản lý và giảng dạy, thực hiện dạy và học, họp tổ chuyên môn, họp hội đồng sư phạm bằng hình thức trực tuyến; quản lý bán trú, quản lý thư viện, quản lý thiết bị dạy học... bằng các phần mềm chuyên dụng. Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp, 10 năm liền, nhà trường đạt danh hiệu tập thể lao động xuất sắc. Năm học 2016-2017, trường vinh dự được nhận cờ thi đua của Bộ GD&ĐT. 2 năm gần đây, trường liên tiếp được nhận cờ dẫn đầu khối tiểu học của tỉnh.

Cô giáo Nguyễn Thị Thu Thủy, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hạ Long cho biết: Để đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, nhà trường đã thực hiện đồng bộ rất nhiều giải pháp. Trường luôn quan tâm và tạo động lực làm việc cho giáo viên, có cơ chế khen thưởng, biểu dương kịp thời những giáo viên tự nguyện, khát khao cống hiến, tích cực đổi mới dạy học. Nhà trường còn chỉ đạo thực hiện hình thức giáo dục lấy đạo đức học sinh là cốt lõi, tư duy học sinh là tự lập, không áp lực kiểm tra, thi cử; tiếp tục duy trì và đẩy mạnh nội dung hợp tác quốc tế tích cực giữa nhà trường và trường học ở Đài Loan để chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm trong thực hiện lớp học thông minh, trường học thông minh.

Trường Tiểu học Hạ Long chỉ là một ví dụ, minh chứng điển hình, hiệu quả về sự đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT của Quảng Ninh trong gần 7 năm qua. Theo đó, cơ bản các cơ sở giáo dục trong tỉnh đều đã quán triệt, thực hiện nghiêm túc quan điểm, tinh thần, yếu tố cốt lõi của Nghị quyết số 29 chính là đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc.

Học sinh Trường Tiểu học thị trấn Ba Chẽ (huyện Ba Chẽ) đọc sách tại thư viện.

Đi cùng với đó là tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong dạy và học, đẩy mạnh phân luồng sau THCS. Đặc biệt, chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân.

Nhìn tổng quan, nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo tỉnh, sự vào cuộc tích cực của ngành Giáo dục, các ngành liên quan, các địa phương trong tỉnh, việc đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT đã được toàn xã hội ủng hộ, đồng thuận cao. Đi cùng với việc đổi mới phương pháp dạy học, quy mô, mạng lưới trường, lớp các cấp học, bậc học phát triển đều khắp trên địa bàn và ngày càng được sắp xếp hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi và cơ hội học tập cho người học. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên được củng cố, tăng cường, cơ bản đủ về số lượng, chất lượng được nâng lên đáng kể.

Một tiết học của cô và trò Trường Mầm non Bạch Đằng, TP Hạ Long.

Thu hẹp khoảng cách chênh lệch chất lượng giáo dục

Bên cạnh những thành tựu kể trên, nhìn lại chặng đường gần 7 năm sau khi Quảng Ninh thực hiện Nghị quyết số 29, có thể thấy, khoảng cách chênh lệch chất lượng giáo dục giữa nông thôn với thành thị, giữa miền núi với miền xuôi, giữa công lập với ngoài công lập ngày càng được thu hẹp.

Để góp phần tạo sự công bằng giữa giáo dục công lập và tư thục, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2433/2015/QĐ-UBND về một số chính sách khuyến khích, thúc đẩy xã hội hóa đối với các hoạt động trong lĩnh vực GD&ĐT, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể dục thể thao, môi trường, giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh. Tính đến năm 2017, tỉnh đã hỗ trợ cho 7 nhà đầu tư về giáo dục với tổng kinh phí trên 8,6 tỷ đồng. Mặt khác, tỉnh còn hỗ trợ các trường ngoài công lập về thiết bị dạy học giai đoạn 2013-2017 khoảng 22 tỷ đồng.

Đến nay, toàn tỉnh có 51 trường ngoài công lập từ cấp mầm non đến THPT, so với năm 2015 tăng 11 trường. Trong đó có 17 trường ngoài công lập được công nhận đạt chuẩn quốc gia. Tỷ lệ tốt nghiệp trung bình hằng năm của khối này đạt khoảng 90%.

Tiết học của cô và trò Trường Tiểu học Hạ Long (TP Hạ Long) có sử dụng bảng thông minh.

Bà Vũ Thị Thùy Dương, Hiệu phó Trường TH-THCS-THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, một trường ngoài công lập ở TP Hạ Long chia sẻ: Được sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, nhà trường đã ngày càng phát triển về quy mô học sinh, chất lượng giáo dục. Trường được miễn thuế sử dụng đất trong 50 năm, hỗ trợ tập huấn chuyên môn cho giáo viên, hỗ trợ học phí cho nhóm đối tượng học sinh yếu thế, khó khăn theo Quyết định 1991 của UBND tỉnh. Trong 10 năm trở lại đây, trường còn được tỉnh hỗ trợ trang thiết bị dạy học (2 đợt).

Công tác chăm lo cho giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng được tỉnh chú trọng thực hiện, thông qua nhiều chế độ, chính sách, như: Hỗ trợ học sinh bán trú, học sinh dân tộc thiểu số; đầu tư xây dựng cơ sở vật chất các trường nội trú, bán trú, trường ở vùng KT-XH khó khăn...

Tỉnh còn chỉ đạo các cơ sở giáo dục phối hợp với chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội, các cơ quan, vận động học sinh đến trường, duy trì sĩ số; tăng cường các nguồn lực hỗ trợ cho các trường, lớp ở vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn. Đặc biệt là triển khai đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2020, định hướng đến 2025” trên địa bàn tỉnh...

Có thể thấy, Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 của BCH Trung ương Đảng khóa XI như thổi một luồng gió mới giúp Giáo dục Quảng Ninh chuyển biến tích cực, mạnh mẽ về nhiều mặt, từng bước đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa.

Lan Anh

Bài 2: Để đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới

[links()]