Gìn giữ, bảo tồn các đồi sim ở Đầm Hà

Gần đây, huyện Đầm Hà đã chú trọng đến việc phục hồi và phát triển các rừng sim, vốn là cây mọc hoang nhiều trên địa bàn và giao cho Phòng VHTT có hướng phát triển thử nghiệm, từ đó tạo tiền đề cho việc phục hồi và phát triển cây sim trên địa bàn. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Tạ Hữu Tuất, Trưởng Phòng VHTT huyện, cho biết: Chúng tôi đã đi tìm hiểu một số hộ được giao đất, giao rừng. Trên diện tích rừng của họ có rất nhiều sim mọc hoang. Chỉ cần họ giữ lại số sim này rồi phát triển thêm là ta có được cả một đồi sim.

Sim là cây có hoa đẹp, nhiều màu trên cùng cây và nở rộ vào mùa hè.

Cũng theo ông Tuất, thì nguồn lợi kinh tế khi các hộ giữ lại các đồi sim sẽ cao hơn nhiều so với trồng keo. Sim là cây có hoa đẹp, ngoài màu tím còn có các màu khác trên cùng cây, hoa sim lại tồn tại lâu trong tự nhiên. Quả sim có vị ngọt, có tác dụng chữa nhiều bệnh, trong đó hiệu quả nhất là chữa tiêu chảy, phụ nữ sau khi sinh thiếu máu. Quả sim có thể ăn trực tiếp hoặc ngâm rượu. Rễ và thân cây sim có tác dụng chữa bệnh tim, cầm máu, giải độc.

Như thế, cây sim rất có giá trị về kinh tế, có thể bán cả cây cho những người chơi cây cảnh và bán quả cho các thực khách là người làm rượu sim. Những năm qua, huyện Đầm Hà đã có nhiều giải pháp khai thác và phát huy giá trị di tích danh thắng, các tiềm năng, thế mạnh sẵn có để từng bước xác định hướng phát triển du lịch địa phương.

Nhiều người đã đưa ra ý tưởng đưa các đồi sim vào du lịch, vì hoa sim nở rộ vào mùa hè cũng là mùa đông khách du lịch nhất. Không ít du khách thích trực tiếp vào các đồi sim, tự tay hái các quả sim chín mọng, hay chụp cho mình những bức ảnh kỷ niệm thơ mộng trong đồi sim, trong khi màu tím hoa sim đã đi vào thi ca với đầy chất lãng mạn trong các ca khúc Màu tím hoa sim, Chuyện hoa sim...

Sim mọc hoang trên đồi keo của hộ dân ở xã Quảng Tân, huyện Đầm Hà.

Thế nhưng, mọi thứ còn ở phía trước, với những người đã được giao đất để trồng keo thì nguồn thu từ cây keo đã thấy rõ, đầu ra nhanh lại dễ dàng. Còn đồi sim thì mập mờ, quả sim phải chín mới thu hoạch được, khó bảo quản và tiêu thụ với số lượng lớn khi nhiều người cùng trồng sim. Còn du lịch thì biết đến bao giờ, nếu bán sim làm cây cảnh việc này vẫn coi là vi phạm. Vậy là, khi được giao đất giao rừng, người dân phá sim đi để trồng keo, vì nguồn lợi thu về dễ hơn và chắc chắn hơn.

Ở huyện Đầm Hà có cơ sở Rượu sim Quý Chuẩn, số 74, phố Lê Hồng Phong, đây cũng là sản phẩm OCOP của huyện. Ông Lê Minh Chuẩn, chủ cơ sở rượu sim Minh Chuẩn cho hay, hàng năm cơ sở của ông tiêu thụ được hơn 6.000 lít rượu sim và nếu làm được hơn vẫn tiêu thụ tốt. Rượu sim của cơ sở ông đã tham gia nhiều kỳ hội chợ OCOP của tỉnh và được khách hàng ưa chuộng.

Tuy nhiên, ông Chuẩn cũng tỏ ra lo ngại vì các đồi sim trên địa bàn huyện còn rất ít. Cũng may, nơi ông đang sinh sống còn khoảng 10ha sim ở trên đồi thuộc quyền quản lý của quân đội. Phía quân đội chỉ quản lý đất, nên người dân có thể lên đó khai thác quả sim về bán. Hàng năm, ông Chuẩn thu mua ước tính khoảng từ 14 – 15 tấn quả sim làm rượu bán quanh năm.

Để chủ động nguồn nguyên liệu thường xuyên, ông Chuẩn đã mua 2ha rừng đồi để trồng sim. Sim là loài cây hoang dã có sức sống mãnh liệt, chịu được cả hạn hán lẫn ngập úng. Tuổi thọ của loài cây này rất dài, chỉ cần trồng một lần rồi thu hoạch nhiều năm. Nếu được chăm sóc, mỗi héc ta sim sẽ cho khoảng 2 tấn quả/năm, với giá bán hiện nay 25.000 đồng/kg thì người trồng sẽ thu được khoảng 50 triệu đồng/ha/năm - gấp hơn 5 lần trồng keo, vì sim thu hoạch được hàng năm, còn keo trồng phải từ 6 – 7 năm mới cho thu hoạch mà giá bán hiện nay cũng chỉ khoảng 60 triệu đồng/ha. Người trồng keo hễ bão nổi lên là lo gió làm đổ, gãy keo, còn sim thì không, thời gian từ khi sim ra quả đến khi thu hoạch chừng 2 tháng nên dễ tránh bão gió hơn.

Như vậy, việc giữ lại một số đồi sim trên địa bàn huyện Đầm Hà là rất cần thiết, trước mắt để phát triển bền vững sản phẩm OCOP của huyện, sau để phát triển du lịch. Muốn làm được như vậy, thiết nghĩ người dân tham gia bảo tồn các đồi sim cũng cần được hỗ trợ ban đầu vì nếu không, họ lại chỉ tính cái lợi trước mắt rồi lại phá sim đi để trồng keo.

                                                                                                                             Công Thành