Đảm bảo môi trường nước hồ Yên Lập

Yên Lập là hồ nước ngọt lớn nhất tỉnh cung cấp nguồn nước sinh hoạt hằng ngày cho nhân dân nhiều địa phương trên địa bàn, trong đó có Hạ Long. Tuy nhiên, nguồn nước hồ hiện đang có nguy cơ ô nhiễm do tình trạng người dân vứt rác thải sinh hoạt bừa bãi và chăn thả gia súc. Cử tri TP Hạ Long kiến nghị các ngành chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời tình trạng trên để đảm bảo nguồn nước sạch phục vụ sinh hoạt cho nhân dân.

Cán bộ, nhân viên Ban Quản lý rừng phòng hộ Yên Lập thực hiện tuần tra khu vực hồ Yên Lập. Ảnh: Trúc Linh

Hồ chứa nước Yên Lập có tổng dung tích 127,5 triệu m³, có nhiệm vụ cấp nước tưới tiêu cho 8.320ha đất canh tác nông nghiệp; cung cấp nước ngọt cho 1.500ha nuôi trồng thủy sản, tạo nguồn cấp nước sinh hoạt và công nghiệp với công suất 33,5 triệu m³/năm. Theo báo cáo kết quả quan trắc môi trường tỉnh từ năm 2016 đến 2019 cho thấy, tại điểm quan trắc, nước mặt hồ Yên Lập về cơ bản các thông số môi trường đều nằm trong quy chuẩn cho phép. Tuy nhiên, có một vài thông số vượt quy chuẩn cho phép như: Quý I, II, IV/2016 hàm lượng BOD5 vượt từ 1,05-1,12 lần; quý IV/2016 hàm lượng COD vượt 1,12 lần, hàm lượng NH4+ vượt 2,05 lần; quý I, II/2017 hàm lượng NH4+ vượt 2,04-2,09 lần; quý II/2018 hàm lượng NH4 vượt 1,1 lần; quý IV/2018 hàm lượng TSS là 35,6mg/l, vượt 1,2 lần; quý II/2019 hàm lượng COD vượt 1,25 lần.

Từ kết quả trên cho thấy chất lượng nước hồ Yên Lập đang có dấu hiệu ô nhiễm chất hữu cơ. Các nguồn chính tác động đến chất lượng nước hồ Yên Lập đó là hoạt động khai thác than hầm lò. Hiện nay, trong khu vực lòng hồ Yên Lập đang có 4 điểm mỏ của các đơn vị đang hoạt động gồm: Dự án khai thác mỏ của Công ty Than Uông Bí; Xí nghiệp Than Hoành Bồ; Dự án khai thác mỏ Quảng La và khu mỏ Dân Chủ thuộc Công ty TNHH MTV than Thăng Long (Tổng Công ty Đông Bắc). Trong quá trình khai thác phát sinh nước thải mỏ, chất thải rắn, gây sạt lở đất, giảm độ che phủ của thảm thực vật, dẫn đến hàm lượng chất rắn lơ lửng, độ đục tăng cao.

Bên cạnh đó, trong quá trình vận chuyển khách trên lòng hồ có thể phát sinh các chất thải như: Rò rỉ xăng dầu, nước la canh, người dân, du khách có thể xả rác bừa bãi xuống lòng hồ... Thêm vào đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh của các hộ gia đình, cá nhân được giao đất giao rừng để trồng cây ăn quả ngắn ngày có sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, lượng hóa chất dư thừa theo nước mưa chảy xuống hồ...

Đặc biệt, vẫn còn tồn tại một số hộ kinh doanh tự phát chủ yếu là vào mùa lễ hội đã làm phát sinh chất thải sinh hoạt không được thu gom và xử lý triệt để gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến khu vực hồ Yên Lập. Ngoài ra, hoạt động sinh hoạt của người dân xung quanh hồ làm phát sinh chất thải, nhất là nước thải chưa được thu gom, xử lý triệt để do hệ thống hạ tầng của khu vực chưa được xây dựng đồng bộ, chưa đảm bảo thu gom, xử lý, toàn bộ nước thải của các khu dân cư.

Hồ chứa nước Yên Lập do Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập quản lý.

Trước thực trạng trên, nhằm tăng cường công tác bảo vệ môi trường và chất lượng nguồn nước lòng hồ Yên Lập, đáp ứng nhu cầu cấp nước sinh hoạt, sản xuất cho nhân dân khu vực, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản số 1100/UBND-MT ngày 26/2/2020 về việc tăng cường công tác bảo vệ môi trường, chất lượng nguồn nước hồ Yên Lập. Trong đó yêu cầu các địa phương, đơn vị liên quan tăng cường công tác kiểm soát, bảo vệ môi trường đảm bảo chất lượng môi trường, chất lượng các nguồn nước trên địa bàn, trong đó tập trung vào công tác quản lý các hoạt động kinh tế, xã hội, bảo vệ môi trường tại khu vực hồ Yên Lập.

Đặc biệt, TP Hạ Long chủ động hướng dẫn, giám sát các đơn vị, cá nhân có các phương tiện hoạt động trên lòng hồ Yên Lập thực hiện các giải pháp điều tiết phương tiện thủy hợp lý; thực hiện nghiêm các giải pháp thu gom, xử lý triệt để các chất thải phát sinh, có giải pháp kịp thời ứng phó sự cố môi trường, sự cố tràn dầu; đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm làm ảnh hưởng đến chất lượng môi trường, nguồn nước hồ Yên Lập.

Hiểu Trân