Những phụ nữ mạnh mẽ ở Bình Liêu

Những ngày đầu xuân năm trước, các lễ hội được tổ chức ở các xã vùng cao ở các huyện miền Đông, nhiều môn thể thao vốn một thời “độc quyền” của giới “mày râu” lại trở thành điểm mạnh của nữ giới.

Năm nay do dịch Covid-19, nên các phụ nữ mạnh mẽ ở huyện Bình Liêu tạm ngừng các trò vui như đá bóng, đánh quay, đẩy gậy... Mọi năm cứ vào dịp đầu xuân, ở các xã ở Bình Liêu, chị em lại được dịp thể hiện sức mạnh của mình qua các môn thể thao.

Những dịp này, chị em chiếm ưu thế hơn hẳn đàn ông vì họ tham gia vào tất cả, trong khi với các môn thi ẩm thực làm mâm cỗ hay gói bánh thì đàn ông thường yếu thế. Phụ nữ cũng luyện tập bắn nỏ, đá bóng, chơi quay trước lễ hội giống như phái mày râu.

Chị em rời sân chơi, họ lại đảm đang quán xuyến mọi việc trong gia đình. Đa phần những phụ nữ đá bóng giỏi ở các xã vùng cao thì họ làm kinh tế cũng giỏi, vì tính họ mạnh mẽ dám nghĩ, dám quyết. Ngày thường họ cũng lên rừng thu hoạch keo, vác gỗ, khi làm ruộng họ cũng vác cày ra ruộng cày trâu như đàn ông.

Chị Trạc Thị Sín (người đứng, cầm sổ) sau khi rời sân bóng lại trở thành người quản lý xưởng sản xuất miến dong của gia đình ở thôn Lục Ngù, xã Húc Động.

Chúng tôi đến xã Húc Động (Bình Liêu), xã có 9 thôn thì có tới 6 đội bóng nữ. Chị Trạc Thị Sín, là cầu thủ đá bóng nữ của thôn Lục Ngù, xã Húc Động. Chị Sín là lao động giỏi của thôn, bởi gia đình chị phát triển kinh tế nhiều mô hình như làm miến dong, nuôi dê, nuôi lợn rừng, trồng hồi. Gia đình chị Sín tiêu biểu cho mô hình xóa đói giảm nghèo của xã Húc Động. Chị Sín thay chồng điều khiển cả một xưởng sản xuất miến dong ở thôn Lục Ngù.

Chị Đặng Thị Lò ở thôn Nà Ếch, xã Húc Động sau khi rời sân bóng, chị Lò lại xắn quần lội ruộng làm quần quật suốt ngày. Chị Lò cũng là người năng động trong phát triển kinh tế, gia đình chị Lò mở cửa hàng bán vật liệu xây dựng xi măng, sắt thép. Chị Lò còn là người năng động, tham gia nhiều hoạt động văn hóa khác của xã Húc Động.

Xã Húc Động cứ 16/3 âm lịch hàng năm (trừ khi chống dịch Covid-9) diễn ra Ngày hội Hát Soóng cọ, là ngày hội lớn nhất trong năm của đồng bào dân tộc Sán Chỉ ở huyện Bình Liêu. Trong thời gian diễn ra lễ hội còn có các hoạt động văn hóa thể thao khác như đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ, đánh quay thì chị em tham gia hết.

Đặc biệt trong dịp này, xã Húc Động chỉ tổ chức giải bóng đá nữ. Chị em dân tộc nào mặc nguyên quần áo của dân tộc đó đá bóng. Dưới nắng xuân, khuôn mặt chị em thêm ửng hồng, má lấm tấm mồ hôi khiến họ càng nữ tính, nên thu hút được khá đông người đến xem.

Phụ nữ đá bóng trong lễ hội Đình Lục Nà 2019 tại xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu. Ảnh: Dương Phượng Đại (CTV)

Từ Lễ hội Đình Lục Nà năm 2015, tại xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu, lần đầu tiên người ta thấy xuất hiện môn đánh quay của nữ. Môn đánh quay một thời từng là môn chơi độc quyền của giới mày râu. Con quay là cả thân cây gỗ đường kính hơn 10cm được cắt ngang, thường là gỗ cứng như gỗ dẻ, gỗ gụ.

Người chơi quấn dây dưới chân con quay rồi giơ lên cao quật mạnh xuống dưới nền sân, vừa mạnh mẽ nhưng cũng phải khéo léo để con quay quay đều. Người chơi tiếp theo phải tìm cách chọi trúng vào con quay của đối thủ đánh trước để khiến nó ngừng quay. Quay to và nặng, ngay cả đàn ông có sức khỏe tốt chơi cũng còn khó. Vậy mà môn chơi này ngày nay ở Bình Liêu lại được nhiều chị em phụ nữ thể hiện vào các dịp lễ hội.

Ở các xã vùng cao như Đồng Tâm, Lục Hồn, hầu như ở thôn bản nào cũng có đội đánh quay nữ. Người đánh quay giỏi thường rất được nhiều người thích, bởi người đó thể hiện được sự khéo léo, biết giữ thăng bằng cho cuộc sống gia đình. Ngày nay, phụ nữ cũng phải lo lắng nhiều công việc chính trong gia đình và xã hội không kém gì đàn ông, phải chăng vì thế họ cũng muốn thể hiện mình qua môn đánh quay?

Vậy là những người phụ nữ một thời tưởng là yếu thế núp dưới bóng chồng ở các thôn bản vùng cao, thì nay nhiều người lại tỏ ra rất mạnh mẽ, thể hiện sự không thua kém gì đàn ông trong nhiều lĩnh vực.

 Công Thành

[links()]