Tảo hôn - góc khuất không chỉ ở vùng cao

Quảng Ninh không nằm trong danh sách các địa phương trọng điểm về nạn tảo hôn từ trước năm 2011. Tuy nhiên, thời gian gần đây, qua khảo sát của Ban Dân tộc tỉnh, nạn tảo hôn đang tái diễn ở một số địa phương trong tỉnh. Đáng nói, trước đây tảo hôn chỉ thường thấy ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thì nay có cả các vùng đô thị.

Trường PTDT nội trú huyện Ba Chẽ tổ chức truyền thông về tảo hôn và hôn nhân cận huyết cho học sinh.

Sau 4 năm về làm dâu, con trai đã được gần 4 tuổi, tháng 12/2019, em Trần Thị T. (phường Bãi Cháy, TP Hạ Long) mới chính thức làm thủ tục đăng ký kết hôn. T. và chồng bằng tuổi nhau, học chung lớp 10 phổ thông. Do phát sinh quan hệ yêu đương nam nữ trong khi chưa biết cách phòng tránh, dẫn đến T. có thai. Mặc dù T. may mắn được gia đình bạn trai đón về chăm sóc, nhưng bản thân phải dở dang học hành, sớm phải sinh đẻ, chăm sóc con, nuối tiếc nhìn các bạn mình ngày ngày vui tươi tuổi học trò, vun đắp cho một tươi lai tươi sáng.

Mặc dù lặng lẽ về ở với nhau, không cưới xin gì, nhưng ở xã Tiền An (TX Quảng Yên) khá nhiều người biết cặp đôi Phạm Văn P. và Nguyễn Hiền N., đều đang còn ở độ tuổi học phổ thông đã sớm có con với nhau. Ở cái tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới”, N. đã phải lo sinh con, chăm con, cùng lao động với gia đình chồng để kiếm tiền. Cũng như T., N. sẽ phải chờ đến 4 năm sau, khi chồng đủ 20 tuổi thì mới được làm thủ tục đăng ký kết hôn.

Cả 2 cặp vợ chồng trẻ con trên đều ở vùng đô thị, trong đó phường Bãi Cháy là một trọng điểm du lịch của tỉnh, trình độ dân trí, điều kiện kinh tế của người dân khá cao. Xã Tiền An chỉ cách trung tâm TX Quảng Yên chưa tới 1km.

Thực tế tại các vùng đô thị Quảng Ninh, các trường hợp tảo hôn, kết hôn ở lứa tuổi trẻ em, khi nam chưa đủ 20 tuổi, gái chưa tròn 18 tuổi không phải cá biệt. Theo Ban Dân tộc tỉnh, tình trạng tảo hôn đang diễn biến theo chiều gia tăng ở các vùng đô thị. Hằng năm, trung bình mỗi địa phương trong tỉnh có đến gần chục vụ việc tảo hôn.

Trường PTDT nội trú Hoành Bồ tổ chức nhiều hoạt động vui chơi cho học sinh.

Nếu như nguyên nhân chủ yếu để xảy ra tảo hôn ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số là trình độ nhận thức thấp, ảnh hưởng của tập tục lạc hậu…, thì ở các vùng đô thị không hẳn như vậy. Thực tế ở các vùng đô thị, hoạt động tuyên truyền, phổ biến về giới tính, sinh sản, hôn nhân và gia đình ở cả trong nhà trường và khu dân cư khá được chú trọng.

Hầu hết các em có hiểu biết căn bản về vấn đề này, nhưng vẫn để nảy sinh quan hệ yêu đương, tình dục sớm. Việc này một phần do thể chất của các em phát triển khá sớm, phần lớn do tiếp cận sớm với nhiều sản phẩm văn hóa, phim ảnh, thông tin trên các phương tiện truyền thông, đặc biệt là internet, mạng xã hội… mà không phù hợp lứa tuổi. Trong khi đó việc quản lý, giáo dục, định hướng thông tin cho con em trong các gia đình chưa thật sự sát sao, kịp thời.

Sự vào cuộc của chính quyền cơ sở cũng chưa thật sự quyết liệt. Mặc dù đã có quy định, chế tài rất rõ, nhưng khi xảy ra sự việc, không ít cán bộ thôn, xã, các phòng chuyên môn chọn cách bỏ qua, phần vì tình làng nghĩa xóm, quan hệ quen biết, phần vì muốn đứa trẻ có cha, vì muốn trẻ em nữ khi trót dại vẫn được chăm sóc, nhìn nhận…

Để xảy ra tình trạng tảo hôn không chỉ người trong cuộc lĩnh hậu quả, mà cả xã hội phải gánh chịu. Kết hôn sớm là mất đi cơ hội học hành, việc làm; sinh con sớm ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe người mẹ; đứa trẻ sinh ra từ những cặp vợ chồng trẻ em phần lớn bị dị tật, ốm yếu. Trong đó bệnh thường thấy nhất là máu huyết tán bẩm sinh với những biểu hiện cơ thể thấp bé, trán rô, mũi tẹt, răng hô, suy tim, gan, nội tiết…

Việt Hoa

[links()]