Thực hành quyền công tố, kiểm soát hoạt động tư pháp: Những giải pháp nâng cao chất lượng

Thời gian qua, Viện KSND hai cấp tỉnh triển khai nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp. Qua đó, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Hồ sơ vụ án được Viện KSND tỉnh thực hiện số hóa và trình chiếu tại phiên tòa hình sự ngày 30/7/2019.

Chống oan sai và bỏ lọt tội phạm

Mới đây, TAND tỉnh đã đưa ra xét xử phúc thẩm vụ án hình sự đối với bị cáo Trần Tuấn Sơn (trú tại huyện Đầm Hà) do có kháng nghị của Viện KSND tỉnh đối với bản án hình sự sơ thẩm của TAND TP Hạ Long. Sơn bị TAND TP Hạ Long xử phạt 15 tháng cải tạo không giam giữ về tội “Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản”.

Theo hồ sơ vụ án, ngày 17/8/2018, Sơn điều khiển ô tô tải thùng đi từ TP Uông Bí chở lồng gà cho khách về huyện Hải Hà. Khi đến đoạn cầu vượt cao tốc Hạ Long - Vân Đồn (thuộc TP Hạ Long), mặc dù quan sát thấy có biển báo cấm xe ô tô đi lên, Sơn biết tuyến đường vẫn đang thi công, chưa đưa vào sử dụng, không được phép đi vào, trừ xe chở vật liệu xây dựng phục vụ thi công tuyến đường này, nhưng muốn chở hàng đi về nhanh nên Sơn vẫn điều khiển xe đi lên đường cao tốc. Khi đến đoạn đường thuộc phường Việt Hưng, xe của Sơn đã đâm vào xe ô tô tải đi ngược chiều chở đất đá phục vụ thi công tuyến đường làm hai xe bị hư hỏng nặng.

Nhận thấy cấp sơ thẩm điều tra, truy tố, xét xử không đúng tội danh, Viện KSND tỉnh đã kháng nghị phúc thẩm đề nghị TAND tỉnh hủy toàn bộ bản án hình sự sơ thẩm để điều tra, truy tố, xét xử đối với bị cáo Trần Tuấn Sơn về tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 260 Bộ luật Hình sự.

Xét kháng nghị của Viện KSND tỉnh, HĐXX phúc thẩm nhận thấy, bị cáo Sơn điều khiển xe ô tô tham gia giao thông đường bộ đã không chấp hành chỉ dẫn của hệ thống biển báo hiệu giao thông đường bộ, vi phạm quy tắc giao thông đường bộ, được quy định tại khoản 1 Điều 11 của Luật Giao thông đường bộ, đã gây thiệt hại cho người khác; cấp sơ thẩm điều tra, truy tố và xét xử bị cáo Trần Tuấn Sơn về tội “Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản” là không đúng với hành vi nguy hiểm cho xã hội mà bị cáo đã thực hiện. Kháng nghị của Viện KSND tỉnh là có căn cứ pháp luật, nên chấp nhận kháng nghị; hủy bản án sơ thẩm, giao hồ sơ vụ án cho cấp sơ thẩm để điều tra lại theo thủ tục chung.

Chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, quan trọng hàng đầu của ngành Kiểm sát. Trong những năm qua, Viện KSND hai cấp tỉnh đã áp dụng nhiều biện pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này như: Tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra; nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử; nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa của kiểm sát viên; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục... Nhờ hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, các khâu công tác đều có sự chuyển biến mạnh mẽ, không có án oan, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ án có sai sót, bị sửa, hủy, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; không xảy ra điểm nóng về chính trị.

9 tháng năm 2019, Viện KSND hai cấp kiểm sát 949 tố giác, tin báo về tội phạm, đã giải quyết 742 tin. Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự, Viện KSND hai cấp thụ lý 1.521 vụ với 2.214 bị can, đã giải quyết 1.169 vụ với 1.695 bị can. Hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong giai đoạn truy tố, xét xử các vụ án hình sự tiếp tục được thực hiện chặt chẽ, đảm bảo quy định pháp luật. Qua kiểm sát, đã yêu cầu khởi tố 21 vụ án, khởi tố bổ sung 2 vụ, thay đổi tội danh 1 vụ; kháng nghị phúc thẩm 35 vụ án, ban hành 116 kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm và 29 kiến nghị phòng ngừa.

Công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, hành chính và các việc khác theo quy định pháp luật được chú trọng và nâng cao về chất lượng. Qua kiểm sát đã ban hành nhiều kiến nghị khắc phục vi phạm, kháng nghị phúc thẩm; tổ chức tham dự, rút kinh nghiệm tại các phiên tòa...

Viện KSND tỉnh tổ chức tập huấn nghiệp vụ ghi âm, ghi hình trong hỏi cung, lấy lời khai cho cán bộ, kiểm sát viên trong ngành, tháng 8/2019.

Đẩy mạnh cải cách tư pháp

“Đổi mới công tác tổ chức, cán bộ; xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả" được xác định là một trong những khâu công tác trọng tâm, đột phá của ngành Kiểm sát tỉnh trong năm 2019, đồng thời cũng là nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách tư pháp. Theo đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, kiểm sát viên luôn được quan tâm đặc biệt.

Trong năm, Viện KSND tỉnh mở 3 lớp tập huấn cho toàn thể cán bộ, công chức trong ngành về kỹ thuật ghi âm, ghi hình trong hỏi cung bị can, lấy lời khai; kỹ thuật chụp ảnh trong tố tụng hình sự; về nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa cho kiểm sát viên; kỹ năng số hóa hồ sơ và trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa...; đã cử 63 lượt cán bộ tham gia các lớp tập huấn chuyên sâu về nghiệp vụ, quản lý nhà nước, lý luận chính trị do Viện KSND tối cao và địa phương tổ chức. Ngoài ra, còn tổ chức cho cán bộ, kiểm sát viên tham dự đầy đủ các hội nghị tập huấn nghiệp vụ do Viện KSND tối cao tổ chức qua hệ thống truyền hình trực tuyến. Do quan tâm làm tốt công tác xây dựng đội ngũ cán bộ nên về cơ bản đội ngũ cán bộ, công chức ở cả hai cấp Kiểm sát Quảng Ninh đều có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực trình độ từng bước đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Cùng với đó, việc sắp xếp bộ máy, tổ chức cán bộ đảm bảo phù hợp với các quy định mới của pháp luật, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng đơn vị, địa phương. Thực hiện việc điều động, luân chuyển cán bộ theo đúng chủ trương của Đảng và quy định của Nhà nước về công tác cán bộ.

Ngoài ra, để tăng cường các giải pháp để nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên toà, các đơn vị tổ chức tham dự nhiều phiên tòa rút kinh nghiệm cho kiểm sát viên; bố trí kiểm tra viên, chuyên viên giúp việc cho kiểm sát viên; thực hiện việc số hóa hồ sơ hình sự và sử dụng tài liệu số hóa để thực hành quyền công tố và xét xử tại phiên tòa. 9 tháng năm 2019, Viện KSND hai cấp tổ chức tham dự, rút kinh nghiệm 122 phiên tòa, trong đó có 75 vụ phối hợp với Tòa án rút kinh nghiệm chung; 6 phiên tòa trực tuyến hai cấp. Đồng thời, thực hiện số hóa 16 hồ sơ vụ án hình sự trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa; phân công cán bộ giúp việc cho kiểm sát viên tại phiên tòa 54 vụ.

Phát huy có hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, Viện KSND hai cấp tỉnh chủ động tham mưu, đề xuất HĐND cùng cấp đưa vào chương trình giám sát việc chấp hành pháp luật của các cơ quan tư pháp và các cơ quan chức năng có liên quan trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; công tác bắt, tạm giữ, tạm giam; công tác thi hành án hình sự, thi hành án dân sự... 

Theo Viện trưởng Viện KSND tỉnh Lương Phúc Sơn, thời gian tới ngành tiếp tục tăng cường ứng dụng số hóa hồ sơ vụ án và công khai tài liệu tại phiên tòa, đồng thời tổ chức các hội nghị tập huấn về chuyên đề kỹ năng xây dựng bản yêu cầu điều tra đối với các loại án phổ biến; kỹ năng xây dựng báo cáo và phương pháp báo cáo một số loại án hình sự; kỹ năng xử lý các tình huống trước, trong và sau phiên tòa xét xử hình sự... cho cán bộ, kiểm sát viên, nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp. Đồng thời tăng cường mối quan hệ với cấp ủy, chính quyền địa phương, phối hợp với các cơ quan tư pháp làm tốt công tác đấu tranh phòng, chống vi phạm và tội phạm.

Thanh Hoa