Đề án 196 – Quảng Ninh khẳng định cách làm riêng biệt - Bài 1: Quyết tâm không còn thôn, xã nghèo

Đề án 196 xác định mục tiêu rất rõ ràng và lộ trình cụ thể hàng năm để đến năm 2020 đưa tất cả các xã, thôn ĐBKK của tỉnh ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành Chương trình 135. Tuy nhiên, dựa vào kết quả đánh giá thực tế cho thấy, đến hết năm 2019, tỉnh Quảng Ninh sẽ không còn xã, thôn nằm trong diện ĐBKK; đồng thời hoàn thành Chương trình 135, về đích trước 1 năm so với lộ trình đề ra.

Người dân thôn Khe Phương, xã Kỳ Thượng (Hoành Bồ) trên con đường mới được bê tông hoá.

Khi ước mơ thành hiện thực

Chúng tôi đến thôn Khe Phương (xã Kỳ Thượng, huyện Hoành Bồ) vào thời điểm con đường bê tông dài hơn 8km nối từ trung tâm xã Kỳ Thượng đến thôn đã gần hoàn thiện. Vậy là ước mơ bao đời nay về một con đường bằng phẳng, sạch đẹp, không sình lầy mỗi khi mưa xuống của người dân Khe Phương đã thành hiện thực. Ông Lý Tiên Tề, người dân trong thôn phấn khởi: “Hơn 70 năm sinh sống ở Khe Phương, bây giờ nhờ có đường mới tôi mới có dịp xuống xã, xuống huyện. Các con tôi cũng vừa mua một chiếc xe máy để đi lại thuận tiện, nhanh chóng hơn”. Có chung niềm vui như ông Tề, ông Bàn Sinh Linh (thôn Khe Phương) nói: “Chúng tôi rất vui mừng, bây giờ đường làng, ngõ xóm nhìn khang trang hơn, trẻ con đến lớp cũng không còn lo bẩn quần, bẩn áo mỗi khi trời mưa nữa…”.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Đoàn Văn Vi, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Khe Phương, cho biết: “Nếu không có nguồn lực đầu tư lớn của tỉnh, không biết đến khi nào người dân Khe Phương mới có được con đường như vậy. Trước đây, việc đi lại, giao thương của người dân trong thôn rất khó khăn. Nông sản làm ra không thể tiêu thụ; hầu hết là tự cung tự cấp. Lúc ốm đau bà con phải lấy võng khiêng người bệnh đi cả nửa ngày mới đến trạm y tế xã. Con đường mới này chính là động lực để người dân Khe Phương tập trung sản xuất, vươn lên xóa nghèo”.

Bên cạnh đó, những hạ tầng thiết yếu phục vụ sinh hoạt của người dân Khe Phương cũng đã được đầu tư. Từ một thôn “nhiều không” - không đường nhựa, không nước sinh hoạt hợp vệ sinh, không sóng điện thoại, không sóng truyền hình, đến nay Khe Phương đã được lấp đầy các hạ tầng thiết yếu. Đời sống người dân trong thôn đang từng bước được nâng lên. Dự kiến đến cuối năm 2019, thôn sẽ ra khỏi diện ĐBKK.

Cô và trò điểm trường Mảy Nháu, xã Quảng Sơn (huyện Hải Hà) được học tập trong lớp học khang trang đầu tư từ nguồn vốn Đề án 196, Chương trình 135.

Không chỉ thôn Khe Phương, luồng gió của sự đổi mới nhận thức, dám nghĩ, dám làm đã lan tỏa đến nhiều thôn, xã ĐBKK của Quảng Ninh. Lần đầu tiên trên địa bàn tỉnh có hàng trăm hộ dân các xã Đồn Đạc, Nam Sơn, Thanh Lâm, Đạp Thanh, Minh Cầm… (Ba Chẽ) tự nguyện viết đơn xin thoát diện hộ nghèo. Nhiều hộ nghèo ở bản giáp biên Phai Làu (xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu) đã mạnh dạn bỏ vốn đối ứng để tham gia mô hình nuôi dê sinh sản, cho thu nhập tốt, thoát nghèo bền vững… Dự kiến đến hết năm 2019 này, các xã, thôn nằm trong diện ĐBKK còn lại của tỉnh Quảng Ninh sẽ về đích Chương trình 135. Có được kết quả này là nhờ trợ lực từ Đề án 196 mà Quảng Ninh bắt đầu triển khai vào năm 2017.

Sự ra đời của một Đề án đặc biệt

Nâng cao đời sống của đồng bào vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng ĐBKK là nhiệm vụ mà cả nước đang chung tay thực hiện thông qua Chương trình 135 và những chương trình giảm nghèo khác. Thời gian qua, nhiệm vụ này cũng đã và đang được cấp ủy, chính quyền tỉnh Quảng Ninh quan tâm với nhiều giải pháp đồng bộ. Dù vậy trên thực tế, “vòng luẩn quẩn” giữa thoát nghèo và tái nghèo vẫn đang tiếp diễn khi tâm lý trông chờ, ỷ lại của một bộ phận đồng bào vẫn còn “bám rễ” trong cách nghĩ, cách làm. Đặc biệt, việc bố trí vốn đầu tư để đưa các xã, thôn thoát khỏi diện ĐBKK vẫn còn khá khiêm tốn, dàn trải khiến các địa phương vùng khó không có được sức bật mạnh mẽ. Năm 2005, tỉnh Quảng Ninh có 27 xã thuộc diện ĐBKK, sau 10 năm thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào khu vực này, đến năm 2015, tỉnh vẫn còn 22 xã và 11 thôn nằm trong diện ĐBKK với 9.658 hộ nghèo, cận nghèo; trong đó, tỷ lệ hộ nghèo ở các xã ĐBKK cao gấp 14 lần so với ở xã khu vực I.

Tại Kỳ họp thứ 4, HĐND tỉnh khóa XIII, HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết số 50/2016/NQ-HĐND về phân bổ nguồn lực đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành Chương trình 135 giai đoạn 2017-2020. (Trong ảnh: Các đại biểu biểu quyết tán thành thông qua Nghị quyết kỳ họp).

Để cụ thể hóa mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp, dịch vụ vào năm 2020 cũng như rút ngắn khoảng cách chênh lệch giữa đô thị và miền núi, biên giới, hải đảo, ngày 7/12/2016, tại Kỳ họp thứ 4, HĐND tỉnh Quảng Ninh khóa XIII đã quyết định thông qua Nghị quyết số 50/2016/NQ-HĐND về phân bổ nguồn lực đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành Chương trình 135 giai đoạn 2017-2020. Tại Kỳ họp này, đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, nhấn mạnh: “Trong khi ngân sách trung ương còn hạn hẹp, tỉnh sẽ chủ động dồn lực để thực hiện mục tiêu này, tuy nhiên, đây là một việc khó, cần có quyết tâm chính trị từ tỉnh đến các thôn, bản. Do đó, các cấp ủy, chính quyền cần nâng cao tinh thần trách nhiệm, đặt quyết tâm cao nhất”. Nghị quyết được thông qua với 100% tán thành từ Đại biểu HĐND tỉnh.

Với mục tiêu đó, ngày 16/1/2017, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 196/QĐ-UBND phê duyệt Đề án nhiệm vụ và giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành chương trình 135 giai đoạn 2017-2020 (gọi tắt là Đề án 196). Đây là một đề án đặc biệt, sáng tạo, là cách làm riêng có của tỉnh Quảng Ninh để cụ thể hóa mục tiêu xóa thôn, bản ĐBKK. Từ Đề án này, công tác giảm nghèo đã có những chuyển biến tích cực; diện mạo nông thôn ở khu vực ĐBKK ngày càng khởi sắc; đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt.

Nguyên Ngọc - Hoàng Quý

Bài 2: Nhà nước dồn lực, người dân đồng lòng

[links()]