Đồng hành cùng đồng bào vùng khó

Chương trình 135 đã và đang được cả hệ thống chính trị và đông đảo nhân dân trong tỉnh chung tay, đồng lòng thực hiện, trở thành thương hiệu đồng hành cùng đồng bào vùng khó của tỉnh. Quảng Ninh đang trong giai đoạn nước rút để hết năm 2019 không còn xã, thôn đặc biệt khó khăn (ĐBKK).

Đổi thay mạnh mẽ ở Quảng Sơn

Trở lại bản Lý Quáng (xã Quảng Sơn, huyện Hải Hà) sau gần 2 năm, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng và vui mừng trước những đổi thay nơi đây. Con đường trục chính của bản được mở rộng, trải bê tông thẳng tắp với hệ thống tiêu thoát nước dọc tuyến; điện lưới đã về đến từng nhà để phục vụ lao động, sinh hoạt hằng ngày của người dân bản; 4 bể chứa nước tập trung tổng dung tích gần 120m³, đảm bảo nước hợp vệ sinh dùng quanh năm cho cả bản...

Từ cuối năm 2018, điện lưới đã về với bản vùng cao Lý Quáng (cùng bản Lồ Má Coọc), xã Quảng Sơn (huyện Hải Hà).

Gặp lại anh Chìu Tắc Coóng, người dân xóm Loong Sỉ (bản Lý Quáng), chúng tôi cũng vui lây khi lắng nghe những chia sẻ rất chân tình của anh. Anh bảo, cuộc sống ngày hôm nay như một giấc mơ trở thành hiện thực. Có điện, có đường, nên việc học của 2 con trai anh đã thuận tiện nhiều. Sản phẩm thóc gạo, thịt dê, vỏ quế... của gia đình nuôi, trồng, thương lái dễ dàng vào tận nơi thu mua, nên thu nhập cũng cao hơn. Sau một ngày lao động, học tập vất vả, đến tối quây quần, nhà nào cũng sáng ánh đèn, rộn ràng tiếng nói, tiếng nhạc phát ra từ chiếc tivi màu. Sự tịch mịch, đằng đẵng của màn đêm núi rừng bao phủ, mùi khen khét của khói đèn dầu lập lòe mỗi tối... trước kia đã nhường chỗ cho nhịp sống vui tươi, đầy đủ hơn hôm nay.

Hết năm 2018, Lý Quáng là một trong 8 thôn, bản của xã Quảng Sơn đồng loạt hoàn thành các tiêu chí chương trình 135, là cơ sở vững chắc để xã phấn đấu ra khỏi diện ĐBKK trong năm 2019 theo đúng kế hoạch của tỉnh, cũng là mong mỏi của người dân xã. Quảng Sơn đã thành lập Ban chỉ đạo của xã nhằm triển khai cụ thể các nội dung mục tiêu chương trình 135 theo từng giai đoạn, từng năm. Cán bộ được phân công trực tiếp phụ trách từng địa bàn, nắm chắc tâm tư nguyện vọng của từng hộ nghèo, hộ cận nghèo. Trên cơ sở đó, xã ưu tiên hỗ trợ, nhân rộng các mô hình phát triển sản xuất, lan tỏa được ý chí quyết tâm thoát nghèo trong cộng đồng. Theo điều kiện, nhu cầu, các hộ được hỗ trợ các loại con giống như lợn, bò, trâu, dê sinh sản, vốn trồng cây keo, quế... để có việc làm tại chỗ, thu nhập ổn định. Đất đai được rà soát theo đúng quy định, đảm bảo mọi người dân đều có đất sản xuất. Xã phối hợp với các ban, ngành của huyện để đào tạo, kết nối cho con em vào làm công nhân tại Khu công nghiệp Cảng biển Hải Hà.

Giao thông thuận tiện, xe cơ giới vào từng bản của xã Quảng Sơn (huyện Hải Hà) để thu mua lá quế của người dân.

Theo ông Phạm Văn Khởi, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn, đặc thù của xã là địa hình vùng cao, trình độ dân trí chưa đồng đều, nhiều nếp sống cũ chưa thay đổi ngay được trong đồng bào dân tộc thiểu số... Vì vậy, xã luôn chú trọng phát huy tốt nhất hiệu quả kinh phí đầu tư các công trình dự án, tránh lãng phí. Đồng thời làm tốt công tác dân vận, không để xảy ra tình trạng tái nghèo, ỷ lại vào chế độ hỗ trợ, phụ cấp. Khi đã nhận diện được khó khăn, hạn chế, xã thống nhất được phương án, giải pháp khắc phục. Đây cũng là giải pháp của nhiều xã, thôn, bản trong tỉnh để thoát diện ĐBKK.

Về đích thực chất, bền vững, không chạy theo thành tích

Đề án “Nhiệm vụ và giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành mục tiêu chương trình 135 giai đoạn 2017-2020 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh” (Đề án 196) được triển khai quyết liệt trong hơn 2 năm qua theo đúng chỉ đạo của Trung ương, phù hợp với thực tiễn tại tỉnh. Từ năm 2017 đến nay, tổng nguồn vốn huy động thực hiện Đề án là gần 1.200 tỷ đồng; bình quân mỗi xã ĐBKK được đầu tư khoảng 14 tỷ đồng/năm.

Đến nay, ngoài các xã, thôn đã về đích trước hạn, toàn tỉnh còn 12 xã khu vực III với 18 thôn (không còn thôn lẻ nằm ngoài 12 xã) đang tập trung cao độ, nỗ lực phấn đấu lộ trình hoàn thành chương trình 135 vào cuối năm nay. Thời gian để về đích chỉ còn tính bằng tháng, đang đặt ra nhiều yêu cầu cấp bách với các địa phương.

Tuyến đường hoa tại thôn Đài Mỏ (xã Vạn Yên, huyện Vân Đồn).

Vấn đề này đã được nêu ra tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Kỳ họp thứ 13, HĐND tỉnh khóa XIII, cuối tháng 7 vừa qua. Trả lời thắc mắc của cử tri, ông Vũ Kiên Cường, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh khẳng định, chủ trương, chỉ đạo của tỉnh khi xây dựng, thực hiện Đề án 196 là đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành chương trình 135 một cách thực chất và bền vững, không chạy theo thành tích. Để khắc phục những khó khăn thực tế đặt ra, đảm bảo tính bền vững của Đề án 196, nhất là sau khi Nghị quyết số 50/2016/NQ-HĐND của HĐND tỉnh "Về việc bố trí nguồn lực đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành mục tiêu chương trình 135 giai đoạn 2017-2020 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh" hết hiệu lực vào năm 2020, Ban Dân tộc tỉnh đang tập trung tham mưu, đề xuất, thực hiện một số giải pháp cụ thể. Trong đó, ngân sách tỉnh đảm bảo hỗ trợ tối đa cho các xã, thôn để đầu tư cơ sở vật chất, phát triển sản xuất, hoàn thành các tiêu chí cứng và tiêu chí linh hoạt. Năm 2019, tỉnh bố trí gần 1.100 tỷ đồng từ các nguồn ngân sách, vốn tín dụng, nguồn xã hội hóa để thực hiện phát triển sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng cho 12 xã ĐBKK.

Hội Nông dân tỉnh trao hỗ trợ gà giống, thức ăn và kinh phí cải tạo chuồng trại chăn nuôi cho 18 hộ nghèo ở xã Lục Hồn (huyện Bình Liêu), tháng 7/2019. Ảnh: La Lành (CTV).

Thời gian tới, Ban Dân tộc chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương để rà soát, xây dựng đề án, cơ chế, chính sách tiếp tục hỗ trợ các xã, thôn sau khi ra khỏi diện 135, như: Hỗ trợ bảo hiểm y tế cho người dân; học phí, tiền ăn bán trú cho học sinh; hình thành các vùng sản xuất tập trung, liên kết phát triển sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; nâng cao năng lực của cán bộ cấp xã... Song song với đó là thực hiện Đề án “Hỗ trợ thôn, bản, ấp của các xã ĐBKK khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững”.

Quyết tâm thực hiện từ cấp tỉnh đến cơ sở đã rõ, tuy nhiên, yếu tố tiên quyết vẫn là nhận thức của mỗi người dân: Thực sự chủ động vươn lên, tự mình vượt khó. Do đó, nhiệm vụ tuyên truyền, vận động luôn cần đặt lên hàng đầu ở mọi địa bàn, chứ không riêng ở từng địa phương nào. Có vậy, nguồn lực đầu tư, chính sách hỗ trợ mới đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả bền vững như mục tiêu đề ra.

Hoàng Giang

[links()]