Chủ động các giải pháp bảo vệ môi trường biển và hải đảo

Quảng Ninh có bờ biển dài trên 250km, với gần 3.000 hòn đảo lớn nhỏ, 40.000ha bãi triều, tạo lợi thế lớn trong phát triển kinh tế - xã hội. Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, thời gian qua, đi đôi với đầu tư phát triển kinh tế ven biển, hải đảo, tỉnh Quảng Ninh tăng cường quản lý hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường biển.

Tỉnh Đoàn và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh phối hợp tổ chức Chiến dịch "Hãy làm sạch biển" tại Trà Cổ (TP Móng Cái).

Tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện các quy định về kiểm soát ô nhiễm môi trường biển, hải đảo; rà soát, thống kê các nguồn thải ven biển, trên biển. Từ đó, các cấp, ngành chức năng đã triển khai rà soát các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nằm ngoài khu công nghiệp có quy mô xả nước thải từ 1.000m³/ngày đêm trở lên buộc phải lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động liên tục và truyền số liệu trực tiếp về Sở TN&MT để theo dõi, giám sát. Đồng thời định kỳ quan trắc và đánh giá hiện trạng chất lượng nước của các khu vực biển, hải đảo, khắc phục sự cố môi trường biển.

Ông Nguyễn Ngọc Thu, Giám đốc Sở TN&MT, cho biết: Trong bảo vệ môi trường biển, hải đảo, đơn vị đặc biệt quan tâm phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố tràn dầu, hóa chất độc trên biển. Nếu không phòng ngừa tốt, khi xảy ra sự cố sẽ ảnh hưởng đến cả vùng rộng lớn, gây thiệt hại về kinh tế, ô nhiễm môi trường. Đến nay, Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt 145 kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu của 120 cơ sở; UBND cấp huyện phê duyệt 58 kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu cho 58 cơ sở. 

Để đảm bảo trang thiết bị, nguồn lực ứng phó sự cố tràn dầu, UBND tỉnh đã chấp thuận cho 2 đơn vị thành lập chi nhánh trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu theo hình thức xã hội hóa, đó là: Trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu Đông Bắc Bộ - Chi nhánh Quảng Ninh, do Công ty CP Tư vấn đầu tư công trình hàng hải Việt Nam (MCIC) làm chủ đầu tư, có 3 trạm ứng trực đặt tại Cẩm Phả, Hạ Long, Uông Bí; Trung tâm ứng phó sự cố môi trường Quảng Ninh do Công ty CP SOS Môi trường làm chủ đầu tư, có 5 trạm ứng phó sự cố tràn dầu đặt tại Cẩm Phả, Hạ Long, Uông Bí.

Trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu Đông Bắc Bộ xử lý sự cố tràn dầu trên Vịnh Hạ Long,  tháng 10/2017.

Đặc biệt, để kiểm soát chặt chẽ môi trường, tỉnh Quảng Ninh đã đầu tư 26 trạm quan trắc môi trường tự động, trong đó có 6 trạm quan trắc môi trường nước biển tại các vị trí đặc biệt nhạy cảm trên địa bàn tỉnh, như: Cảng Cái Rồng (huyện Vân Đồn); Tuyển than Cửa Ông, Cảng Vũng Đục, cầu cảng xi măng Cẩm Phả (TP Cẩm Phả); Cảng dầu B12, Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu (TP Hạ Long). Các số liệu thu thập của hệ thống quan trắc tự động được cung cấp thông tin công khai để nhân dân biết, giám sát nhằm kiểm soát các nguồn thải lớn có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường biển. Ngoài ra, Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) thường xuyên giám sát chất lượng nước vùng nuôi trồng thủy sản; các đơn vị có hoạt động sản xuất kinh doanh trên biển và ven biển thực hiện quan trắc định kỳ môi trường theo đúng quy định và gửi kết quả về Sở TN&MT.

Đối với các khu bảo tồn biển tại Tiên Yên, Cô Tô, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 3207/QĐ-UBND (ngày 20/8/2018) phê duyệt kết quả triển khai dự án thành lập khu bảo tồn đất ngập nước Đồng Rui (huyện Tiên Yên); quy hoạch và triển khai các vùng bảo tồn biển Cô Tô - Đảo Trần; thực hiện cải tạo trồng mới rạn san hô khu vực Hồng Vàn, xã Đồng Tiến (huyện Cô Tô).

Ông Đào Văn Vũ, Phó Chủ tịch UBND huyện Cô Tô, cho biết: Để kiểm soát, bảo vệ môi trường biển khu vực Cô Tô, phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, huyện đã phối hợp với lực lượng biên phòng, công an, quân đội, cảnh sát biển tuần tra, kiểm soát ngư trường biển. Trong năm 2018, lực lượng này đã bắt, xử lý 38 vụ đánh bắt thủy, hải sản hủy diệt; thu giữ 48 máy nén khí, 92 bộ đồ lặn, bơi. Cùng với đó, phối hợp với bộ đội biên phòng, Tỉnh Đoàn triển khai chiến dịch “Hãy làm sạch biển”, với sự tham gia của đông đảo cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang, nhân dân và du khách.    

Người dân thu hoạch hàu nuôi tại vùng biển Vân Đồn.

Bên cạnh kiểm soát bằng những quy định bắt buộc, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường biển, hải đảo được các ngành, các cấp đặc biệt coi trọng. Trong năm 2018, Thanh tra Sở TN&MT đã kiểm tra 12 cơ sở sản xuất, kinh doanh; đồng thời, phối hợp với TP Hải Phòng tổ chức 1 cuộc kiểm tra liên tỉnh đối với 6 đơn vị tại Quảng Ninh, Hải Phòng. Qua kiểm tra, nhìn chung các đơn vị đã nghiêm túc chấp hành quy định pháp luật về bảo vệ tài nguyên môi trường biển, hải đảo; pháp luật về tài nguyên nước. Tuy nhiên, có 3 đơn vị chưa thực hiện tốt pháp luật về bảo vệ môi trường, đoàn kiểm tra đã lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính 65 triệu đồng.

Hiện nay, các văn bản quy phạm pháp luật về biển, hải đảo đã tương đối đầy đủ, tuy nhiên nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này chưa được ban hành, nên thiếu chế tài phục vụ công tác quản lý. Bộ TN&MT cần sớm tham mưu Chính phủ ban hành nghị định; xem xét sửa đổi Thông tư số 02/2015/TT-BTNMT để giải quyết vấn đề chồng chéo với Nghị định số 51/2014/NĐ-CP; đồng thời xem xét, nghiên cứu tham mưu Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 51/2014/NĐ-CP phù hợp với quy định giao khu vực biển cho hoạt động nuôi trồng thủy sản theo Luật Thủy sản năm 2017.

Mạnh Trường

[links()]