Cai nghiện ma túy tại cộng đồng: Vẫn còn những khó khăn

Theo thống kê, hiện Quảng Ninh có 3.337 người nghiện ma túy, trong đó 540 người cai nghiện tại Cơ sở Cai nghiện ma tuý (43 người bắt buộc, 497 người tự nguyện). Còn tại cộng đồng, hiện đang có 1.218 người tham gia điều trị nghiện bằng chất thay thế methadone tại 5 cơ sở ở Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Đông Triều và Vân Đồn.

Các học viên học nghề đan lưới tại Cơ sở Cai nghiện ma túy tỉnh.

Bên cạnh việc chú trọng quản lý cai nghiện tập trung, công tác cai nghiện tại cộng đồng hiện cũng được đẩy mạnh, nhằm duy trì và nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, tăng cường sự tiếp cận của người đang cai nghiện, sau cai nghiện tại cộng đồng với các dịch vụ y tế và xã hội. Sở LĐ-TB&XH đã tham mưu cho UBND tỉnh triển khai mô hình “Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện ma túy và tái hòa nhập cộng đồng” tại một số địa bàn trọng điểm về người nghiện ma túy. Đến nay toàn tỉnh có 6 điểm tư vấn chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện ma túy và tái hòa nhập cộng đồng. Từ khi thành lập và đi vào hoạt động đến nay, các điểm tư vấn đã tổ chức được hơn 1.000 lượt tư vấn về các hình thức điều trị nghiện ma túy, dự phòng tái nghiện, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS cho cá nhân và gia đình người nghiện ma túy, người sau cai nghiện.

Toàn tỉnh đang duy trì và hướng dẫn 10 mô hình CLB hỗ trợ người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng với 100 người tham gia. Thông qua hoạt động mô hình, thành viên của các CLB luôn tôn trọng nhau, chấp hành đúng nội quy sinh hoạt của nhóm, hỗ trợ nhau sau cai nghiện vượt qua khó khăn ban đầu và trong quá trình tái hòa nhập cộng đồng, thăm hỏi, động viên nhau khi ốm đau...

Bên cạnh đó, các đội công tác xã hội tình nguyện đã tích cực, chủ động phối hợp với các ngành, đoàn thể, khu dân cư tổ chức triển khai tuyên truyền đến quần chúng nhân dân và trực tiếp là đối tượng người nghiện, sau cai nghiện, người bị nhiễm HIV bằng các hình thức, như: Phát tờ rơi tại các điểm đông dân cư, chợ, trường học, cơ sở kinh doanh, dịch vụ và tuyên truyền trực tiếp tại gia đình đối tượng kết hợp viết bài, phát thanh trên hệ thống loa đài truyền thanh của địa phương, lồng ghép các cuộc họp trong khu dân cư...

Cẩm Phả là địa phương thực hiện khá hiệu quả việc hỗ trợ người sau cai nghiện ma túy. Hiện thành phố duy trì mô hình điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện và tái hoà nhập cộng đồng tại phường Cẩm Sơn, Cửa Ông. Duy trì CLB quản lý sau cai tại phường Cẩm Đông, Cẩm Tây, Cẩm Thạch. Qua đó, giúp các đối tượng xoá bỏ mặc cảm, phòng, chống tái nghiện ma tuý.

Nhân viên Cơ sở điều trị methadone TP Hạ Long đong liều thuốc phát cho bệnh nhân uống tại chỗ. Ảnh: Thu Nguyệt

Anh Nguyễn Hồng Thắng (phường Cửa Ông, TP Cẩm Phả) chia sẻ: Ngay khi hoàn thành chương trình cai nghiện trở về, anh được các thành viên trong Đội công tác xã hội tình nguyện của phường thường xuyên qua lại hỏi thăm, động viên, tâm sự, giải thích... đã giúp anh có thêm động lực, niềm tin vào cuộc sống, xóa bỏ dần những mặc cảm của bản thân nên đã từ bỏ được ma túy, cai nghiện thành công.

Mặc dù đã có những kết quả bước đầu, tuy nhiên công tác cai nghiện, quản lý đối tượng tại cộng đồng vẫn còn nhiều khó khăn. Bà Nguyễn Thị Sơn Hà, Trưởng phòng Chính sách 06, Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TB&XH), cho biết: Nguyên nhân chủ yếu do người nghiện và gia đình người nghiện ma tuý không tự nguyện khai báo, đăng ký cai nghiện tự nguyện. Điều kiện cơ sở vật chất, nhân sự, kinh phí, chế độ, chính sách cho công tác cai nghiện tại cộng đồng hạn hẹp.

Thêm vào đó, một số văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác cai nghiện và quản lý người nghiện sau cai có mặt chưa phù hợp thực tiễn, khó thực hiện, chậm được sửa đổi; việc tổ chức cai nghiện khó khăn hơn do những vướng mắc trong việc xác định tình trạng nghiện và tổ chức cai nghiện theo quy định của pháp luật chưa được kịp thời tháo gỡ. Những khó khăn trên rất cần có giải pháp đồng bộ và sự vào cuộc của các cấp chính quyền, các ngành liên quan để việc cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng mang lại hiệu quả thiết thực.

Hiểu Trân