Gìn giữ, phát triển văn hóa đọc

Trước khi có các phương tiện nghe, nhìn hiện đại như ngày nay thì sách là con đường lớn nhất để con người tiếp cận thông tin, văn hóa và tích lũy kiến thức. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ, việc tìm kiếm thông tin trên mạng một cách dễ dàng đã tác động không nhỏ tới văn hóa đọc của cộng đồng, trong đó có giới trẻ.

Sách đóng vai trò quan trọng trong nền văn minh nhân loại.

Kể từ khi xuất hiện cho đến nay, sách đã đóng vai trò quan trọng trong nền văn minh nhân loại, là nơi lưu giữ kho tàng tri thức khổng lồ của con người. Việc đọc sách cũng luôn được khuyến khích ở mọi quốc gia, dân tộc. Tuy nhiên, trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin đã khiến nhiều người dành ít thời gian cho việc đọc sách. Cùng với đó, việc xuất hiện nhiều loại hình giải trí đã làm thay đổi thói quen đọc sách của cộng đồng, trong đó có giới trẻ.

Sinh viên Trần Thị Hường, Trường Đại học Hạ Long, cho biết: “Việc học của chúng em ngày nay dễ dàng hơn nhờ tiếp cận với khoa học - công nghệ. Chỉ cần bỏ chút thời gian lên mạng tìm kiếm là có thể dễ dàng tìm được thông tin mong muốn phục vụ cho việc học, vì vậy chúng em cũng dành ít thời gian lên thư viện đọc sách”. Còn theo bác Nguyễn Văn An, TP Hạ Long cho rằng, giới trẻ ngày nay ít đọc sách, thường dành nhiều thời gian cho việc lên mạng giải trí.

Theo thống kê, trung bình mỗi năm người Việt Nam chỉ đọc 1 cuốn sách, không tính sách giáo khoa. Con số này chỉ bằng 1/20 các nước phát triển như Nhật, Pháp và bằng 1/10 các nước trong khu vực như Singapore, Malaysia, Thái Lan. Nhìn vào những con số này cho thấy, thói quen đọc sách của người Việt là vô cùng thấp so với các quốc gia trong khu vực cũng như trong châu lục. Bên cạnh đó, sự bùng nổ của công nghệ thông tin và các tiện ích xã hội như báo điện tử, truyền hình, facebook, youtube… đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc đọc sách.

Đông đảo bạn trẻ tới mua sách tại Hội sách nửa giá diễn ra vào tháng 3/2019 tại Thư viện tỉnh.

Mặc dù không thể phủ nhận vai trò, tiện ích của internet và các thiết bị điện tử trong việc đọc sách, báo, tìm kiếm thông tin… nhưng nhiều người vẫn cho rằng tiện ích của internet không thể thay thế cho sách in. Anh Trần Tuấn Việt, phường Trần Hưng Đạo, TP Hạ Long, cho biết: “Mặc dù hiện nay việc tìm kiếm thông tin trên mạng đã trở thành thói quen, nhưng bạn bè tôi vẫn có rất nhiều người đọc sách, bản thân tôi là một người trẻ nhưng cũng rất thích đọc các loại sách kinh điển, sách văn hóa. Thông qua đọc sách giúp tôi tiếp cận được với tri thức, cũng giúp cho khả năng ghi nhớ được tốt hơn, chính vì vậy tôi hy vọng sẽ ngày càng có nhiều người dành thời gian cho việc đọc”.

Thời gian qua, để phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, Quảng Ninh đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động nhằm giữ gìn giá trị truyền thống, nét đẹp của văn hóa đọc. Hiện Quảng Ninh có 1 thư viện cấp tỉnh được đánh giá đứng trong top đầu của hệ thống thư viện công cộng toàn quốc về cơ sở vật chất cũng như tổ chức các hoạt động phát triển phong trào đọc sách, báo trong cộng đồng. Hằng năm, Thư viện tỉnh bổ sung từ 5.000-7.000 bản sách, trên 200 loại báo – tạp chí; số hóa được trên 20.000 trang tài liệu địa phương. Toàn tỉnh hiện có 13 thư viện cấp huyện duy trì mở cửa phục vụ bạn đọc thường xuyên, ổn định lịch phục vụ, từng bước phát triển đội ngũ người đọc, thu hút các đối tượng bạn đọc, đặc biệt là giới trẻ. Ngoài ra, Quảng Ninh có 186 xã, phường, thị trấn thực hiện mô hình tủ sách cộng đồng, tủ sách pháp luật, thư viện nằm trong điểm bưu điện văn hóa xã với ít nhất từ 50-80 đầu sách.

Việc đọc sách luôn được khuyến khích tại mọi quốc gia.

Nhằm đáp ứng nhu cầu của bạn đọc, Thư viện tỉnh cũng đã nâng cấp thành thư viện điện tử, tạo thuận lợi cho bạn đọc tra cứu sách trên website của thư viện. Để tăng cường nguồn sách cho độc giả tại các địa phương trong tỉnh, việc luân chuyển sách với thư viện cơ sở đã được Thư viện tỉnh thực hiện định kỳ. Trong năm 2018 đã luân chuyển 772.700 lượt sách, báo các loại.

Bà Nguyễn Thị Thủy, Phó Giám đốc Thư viện tỉnh, cho biết: “Để phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, đặc biệt là đối với giới trẻ, Thư viện tỉnh cũng đẩy mạnh việc đọc sách qua trang thư viện điện tử; tổ chức các hoạt động, sự kiện để giúp bạn đọc đến gần hơn nữa với hoạt động của thư viện. Trong tháng 4/2019, Thư viện tỉnh sẽ tổ chức Ngày sách Việt Nam lần thứ 6 với rất nhiều hoạt động như: Phát động cuộc thi ảnh “Không gian đọc tại TP Hạ Long”; sáng tạo các sản phẩm từ giấy; trưng bày triển lãm sách với chủ đề “Sách – Tri thức phát triển và hội nhập”... Bên cạnh đó là tăng cường phối hợp với các trường học nhằm luân chuyển sách báo, tổ chức những cuộc nói chuyện, tọa đàm chuyên đề, hội thảo với các diễn giả để hướng bạn trẻ có niềm yêu thích, đam mê với sách, phát huy hơn nữa vị trí, vai trò của sách trong giai đoạn hiện nay”.

Hà Thanh