Đa dạng hoá các công trình nước hợp vệ sinh

Trong những năm qua, các xã vùng cao, vùng khó khăn trên địa bàn luôn nhận được sự quan tâm, đầu tư mạnh mẽ của tỉnh, địa phương về kết cấu hạ tầng, trong đó có các công trình nước sinh hoạt. Nhờ đó, tỷ lệ người dân tộc thiểu số được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh ngày càng tăng.

Chuyện ở Quảng An

Quảng An là xã vùng cao của huyện Đầm Hà với 1.427 hộ dân sinh sống, trong đó phần nhiều là dân tộc Dao. Nơi đây, có những thôn, bản cách trụ sở UBND xã hơn chục cây số. Trước kia, nhiều khu vực ở Quảng An, nước sinh hoạt luôn là chủ đề “nóng”, nhất là mùa hanh khô. Có những vùng dù đào giếng khơi hay thậm chí giếng khoan cũng không thể sử dụng được do nước đục vàng, mùi tanh rất khó chịu. Trong khi đó, nếu mỗi gia đình tự đầu tư dẫn nước từ khe suối về lại rất tốn kém do phải bắc ống nước quá xa.

Công trình cấp nước sinh hoạt do người dân tự đóng góp xây dựng ở thôn Nà Cáng, xã Quảng An, huyện Đầm Hà.

Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, vấn đề nước sinh hoạt ở Quảng An đã có sự đổi thay rõ nét từ chính sự vào cuộc của người dân trong việc cùng nhau vận động, quyên góp để xây dựng những công trình nước sạch trên địa bàn. Có những công trình, số tiền đóng góp của mỗi hộ lên đến gần chục triệu đồng nhưng bà con vẫn tích cực hưởng ứng. Ông La Bằng, một người dân của thôn Làng Ngang, xã Quảng An, cho biết: “Để khắc phục tình trạng thiếu nước sinh hoạt và muốn có nguồn nước đảm bảo nên cuối năm 2017, bà con khu tôi ở đã cùng nhau họp bàn đóng góp xây dựng công trình nước sinh hoạt tập trung. Việc đóng góp hoàn toàn trên tinh thần tự nguyện của các hộ, nghĩa là hộ nào có nhu cầu dùng nước sinh hoạt thì tham gia chứ không bắt buộc. Do gắn với nhu cầu hàng ngày nên nhiều hộ trong thôn đồng tình, mặc dù số đóng góp không hề nhỏ, mỗi hộ gần 7,3 triệu đồng. Hiện, công trình của khu dân cư chúng tôi cung cấp nước sinh hoạt rất tốt cho 55 hộ dân. Bà con ai cũng hài lòng”.

Với hình thức cùng nhau đóng góp xây dựng công trình nước sinh hoạt, đến nay trên địa bàn xã Quảng An đã có 7 công trình cấp nước tập trung, trong đó chỉ có 3 công trình do Nhà nước đầu tư là: Công trình cấp nước sinh hoạt thôn Làng Ngang, công trình cấp nước sinh hoạt thôn Tán Trúc Tùng, công trình cấp nước sinh hoạt thôn Nà Pá. 4 công trình còn lại đều do người dân đóng góp kinh phí.

Cùng với đó, ở những khu vực có thể sử dụng được nước giếng khơi, giếng khoan hay khu vực gần các khe nước nguồn, người dân cũng tự đầu tư các công trình nước riêng lẻ để sử dụng. Hiện trên địa bàn xã đang có gần 1.200 công trình riêng lẻ như vậy. Nhờ đó, tính đến nay, tỷ lệ người dân được sử dụng nước sinh hoạt trên địa bàn xã Quảng An đạt 97,66%.

Đẩy mạnh đầu tư cho các xã vùng cao

Không chỉ Quảng An (Đầm Hà) mà đầu tư cho các công trình nước sinh hoạt ở các xã vùng sâu, vùng xa luôn được tỉnh, địa phương và bản thân mỗi người dân quan tâm. Ngoài nguồn vốn đầu tư nước sinh hoạt nông thôn, các địa phương còn lồng ghép rất nhiều nguồn vốn khác nhau để đầu tư các công trình nước sinh hoạt tập trung trên địa bàn, như: Vốn chương trình xây dựng nông thôn mới, vốn từ chương trình 135... và đặc biệt là vốn từ nguồn vận động xã hội hoá.

Kiểm tra các chỉ số an toàn về nước tại nhà máy nước tập trung nông thôn ở xã Hiệp Hoà, TX Quảng Yên.

Chỉ tính riêng năm 2018, toàn tỉnh đã đầu tư 15 công trình cấp nước sinh hoạt vùng nông thôn, trong đó phần lớn ở các thôn vùng sâu, vùng xa, như: Công trình nước sinh hoạt khu Khe Lục Mỹ và công trình nước sinh hoạt khu Trúc Bình của xã Đại Dực (Tiên Yên), công trình cấp nước sinh hoạt của thôn Khe Phương, xã Kỳ Thượng (Hoành Bồ), hệ thống nước sinh hoạt tập trung thôn Phai Lầu, xã Đồng Văn (Bình Liêu)... Đưa số công trình cấp nước tập trung nông thôn do Nhà nước đầu tư trên địa bàn toàn tỉnh lên đến khoảng 200 công trình.

Cùng với đó, người dân còn đầu tư thêm nhiều công trình cấp nước tự chảy và công trình nước riêng lẻ khác. Đến thời điểm này, toàn tỉnh có hơn 83.200 nguồn cấp nước nhỏ lẻ và các nguồn khác. Nhờ vậy, đến nay toàn tỉnh có khoảng 463.600 người dân khu vực nông thôn sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh (đạt 97,75%), trong đó có 132.353 người là dân tộc thiểu số.

Mặc dù đạt được những kết quả trên, nhưng việc phát huy hết hiệu quả của các công trình nước sạch nông thôn tập trung hiện nay vẫn còn những mặt hạn chế. Trên địa bàn tỉnh mới có trên 153.000 người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh từ các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, trong đó có 25.179 người là dân tộc thiểu số; còn lại vẫn dùng nước từ các công trình riêng lẻ. Trong số khoảng 200 công trình cấp nước tập trung nông thôn do Nhà nước đầu tư thì nhiều công trình đã hỏng hóc hoặc hoạt động kém hiệu quả do đã đầu tư cách đây hơn chục năm nhưng không có kinh phí duy tu, bảo dưỡng; hoặc do nguồn cấp nước không ổn định, nhất là vào mùa khô...

Bởi vậy, để đảm bảo số người dân ở khu vực nông thôn, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa có nguồn nước hợp vệ sinh để sử dụng ổn định, việc tuyên truyền nâng cao ý thức cho bà con giữ gìn vệ sinh; bảo vệ nguồn nước là rất cần thiết. Cùng với đó, chính quyền địa phương cũng cần tích cực hơn trong việc vận động người dân ở các khu dân cư cùng nhau đóng góp kinh phí để xây dựng các công trình nước sinh hoạt tập trung như ở xã Quảng An (Đầm Hà) hay kinh phí để duy tu bảo dưỡng những công trình nước tập trung đang hàng ngày, hàng giờ cung cấp nước cho họ. Có như vậy, người dân mới có ý thức hơn trong việc giữ gìn, bảo vệ và phát huy hiệu quả những công trình nước sinh hoạt tập trung nông thôn đã được đầu tư.

Thu Nguyệt

[links()]