Cần giải pháp đồng bộ trong giải quyết tranh chấp lao động tập thể

Trong 6 năm trở lại đây trên địa bàn tỉnh đã xảy ra tổng số 9 cuộc ngừng việc tập thể; so với các tỉnh, thành trong nước là con số rất nhỏ. Song qua đó cũng cho thấy mối quan hệ lao động trong một số doanh nghiệp còn nhiều vướng mắc. 

Cận Tết Nguyên đán năm 2019, khi CNLĐ các doanh nghiệp đang tất bật, háo hức chuẩn bị về quê đón Tết, thì tại Công ty TNHH Giày dép Bách Năng Quảng Ninh (doanh nghiệp 100% vốn Đài Loan), Cụm Công nghiệp Kim Sơn, TX Đông Triều, hơn 2.000 CNLĐ ngừng việc tập thể trong 2 ngày. Nguyên nhân xuất phát từ một cuộc hội nghị người lao động, mà theo ông Nguyễn Văn Khánh, Phó trưởng Ban Chính sách pháp luật (LĐLĐ tỉnh), việc thực hiện đã không tuân thủ đúng quy chế dân chủ ở cơ sở; sâu xa hơn là những bức xúc đã bị dồn nén từ trước. Từ việc đề nghị nâng thưởng Tết lên bằng mức lương cơ bản nhưng không được đáp ứng (dự định của Công ty là 800.000 đồng/người) đến chế độ thâm niên cho CNLĐ lâu năm không có sự chênh lệch so với công nhân mới. Việc xếp bậc lương cho công nhân lâu năm và công nhân mới đều như nhau là bậc 1 (3.306.000 đồng) không đúng so với bảng lương Công ty đăng ký tại Phòng LĐ-TB&XH TX Đông Triều là 4 bậc. Hằng năm Công ty không tổ chức thi nâng bậc, không có quy chế nâng lương theo thang bảng lương đã đăng ký cho người lao động...

Công nhân Công ty TNHH Giày dép Bách Năng ngừng việc, yêu cầu Công ty giải quyết những đề nghị của người lao động.

Ngay khi nắm được thông tin vụ việc, lãnh đạo LĐLĐ tỉnh đã trực tiếp đến Công ty, phối hợp với Sở LĐ-TB&XH và các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể nắm tình hình, tổng hợp ý kiến của CNLĐ, dùng loa điện tuyên truyền, vận động người lao động ổn định trật tự, tham gia đối thoại; trực tiếp làm việc với lãnh đạo Công ty, Công đoàn Công ty để trao đổi, bàn các biện pháp giải quyết. Hôm sau, khi CNLĐ vẫn chưa đồng ý với cách giải quyết của Công ty, LĐLĐ tỉnh cùng LĐLĐ TX Đông Triều, lãnh đạo thị xã đề nghị Công ty tổ chức đối thoại trực tiếp với CNLĐ và yêu cầu Công ty thực hiện nghiêm quy chế dân chủ ở cơ sở; tiếp thu các kiến nghị để giải quyết đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động. Công ty đã hứa sẽ điều chỉnh các chính sách trong thời gian tới và báo cáo cơ quan chức năng trước ngày 31/3. Về tiền thưởng Tết, nâng mức thưởng bình quân từ 800.000 đồng lên 1,3 triệu đồng/người.

Ngay sau khi giải quyết cơ bản những vướng mắc, người lao động yên tâm trở lại làm việc, LĐLĐ tỉnh cùng TX Đông Triều đã hỗ trợ tổ chức Tết sum vầy cho CNLĐ của Công ty với số tiền 450 triệu đồng. Qua đó, giúp người lao động đón Tết an vui.

Sự vào cuộc kịp thời của tổ chức công đoàn và các cơ quan chức năng đã giúp giải quyết ổn thỏa cuộc ngừng việc tập thể của hơn 2.000 CNLĐ Công ty TNHH Giày dép Bách Năng, góp phần ổn định tình hình ANTT trên địa bàn, đảm bảo quyền lợi của người lao động. Song đó chỉ là giải pháp mang tính tình thế.

Nhìn từ vụ việc ngừng việc tập thể của Công ty TNHH Giày dép Bách Năng cũng như một số cuộc ngừng việc tập thể những năm qua cho thấy, nguyên nhân dẫn đến các vụ tranh chấp lao động tập thể và ngừng việc tập thể chủ yếu vẫn do người sử dụng lao động vi phạm chính sách pháp luật lao động, như: Chi trả tiền lương thấp, không nâng lương đến kỳ nâng lương, chưa thông báo về việc điều chỉnh tiền lương, mức thưởng; vi phạm trong chính sách về BHXH, BHYT; tổ chức tăng ca, làm thêm giờ liên tục; điều kiện lao động không đảm bảo; hà khắc trong đối xử, các phụ cấp ăn ca, chuyên cần giữ ở mức thấp nhiều năm không thay đổi… Về phía người lao động, còn nhiều yêu cầu tăng lương, tăng các khoản phụ cấp, cải thiện bữa ăn; phản đối cán bộ quản lý có thái độ xúc phạm, quản lý hà khắc với người lao động…

LĐLĐ tỉnh phối hợp với TX Đông Triều yêu cầu Công ty TNHH Giày dép Bách Năng tổ chức đối thoại với người lao động.

Để hạn chế các cuộc ngừng việc tập thể, tranh chấp lao động tập thể, các ngành chức năng phải có các giải pháp đồng bộ. Trong đó, chủ động nắm chắc tình hình của doanh nghiệp, đặc biệt là việc thực hiện chế độ, chính sách, pháp luật; tránh tình trạng vi phạm kéo dài, dẫn đến mâu thuẫn xung đột trong quan hệ lao động. Các ngành chức năng có liên quan, cơ quan BHXH tỉnh cần theo dõi sâu sát doanh nghiệp nợ đóng BHXH kéo dài, sớm có giải pháp can thiệp, giải quyết kịp thời. Song song đó, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động doanh nghiệp thực tốt chính sách chăm lo cho người lao động, nhằm ổn định tốt quan hệ lao động tại các doanh nghiệp. Nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của các tổ chức công đoàn, phát huy vai trò cầu nối giữa người sử dụng lao động và người lao động; nâng cao khả năng giám sát, xây dựng được mối quan hệ hài hòa giữa hai bên nhất là bảo vệ quyền lợi chính đáng của công nhân. Các cơ quan chức năng cần thực hiện tốt công tác hậu kiểm việc thực hiện chế độ chính sách, đề nghị của CNLĐ theo đúng cam kết mà các doanh nghiệp đã ký, tránh việc hứa rồi bỏ đấy, làm tăng thêm mâu thuẫn trong mối quan hệ lao động.

Thanh Hằng