Thêm niềm tin cho đối tượng yếu thế

“Tôi vẫn không thể quên ánh mắt nghẹn ngào xúc động, cái nắm tay run run của mẹ bị cáo khi nói lời cảm ơn tôi sau khi kết thúc phiên tòa” - đó là chia sẻ của Phó Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Trần Quý Cường, người thường xuyên tham gia các cuộc tố tụng, bảo vệ quyền lợi cho người yếu thế. Đây cũng là động lực để những các trợ giúp viên pháp lý làm hết sức mình bảo vệ quyền lợi cho đối tượng mình trợ giúp.

Cán bộ Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh tư vấn cho người dân tại thôn Pắc Pộc, xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu.

Một trong những khó khăn khi xét xử các vụ việc tại khu vực miền núi là trình độ nhận thức pháp luật của người dân còn thấp, việc điều tra gặp nhiều vướng mắc do lời khai của bị cáo hoặc bị hại không thống nhất.

Ông Hà Văn T, xã Quảng Phong (Hải Hà) - bị cáo trong một vụ trộm cắp tài sản chia sẻ: Lúc đầu, khi phải ra tòa, tôi rất lo lắng và sợ hãi vì không hiểu biết pháp luật. Nhưng sau khi có trợ giúp viên pháp lý hỗ trợ, hướng dẫn, tư vấn, giúp đỡ thực hiện các hồ sơ, tôi đã hiểu hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Nhờ trợ giúp viên pháp lý bào chữa, tôi đã được giảm từ mức 3 năm còn án treo để có cơ hội sửa chữa sai lầm.

Về cơ bản, hoạt động tham gia tố tụng của trợ giúp viên pháp lý gần giống như của luật sư, tuy nhiên, có một số điểm khác nhau cơ bản như: Luật sư thực hiện hoạt động tố tụng cho nhiều đối tượng, còn đối tượng của trợ giúp viên pháp lý là những người yếu thế được quy định trong Luật Trợ giúp pháp lý. Bên cạnh đó, luật sư thực hiện hoạt động tố tụng ở tất cả các lĩnh vực, còn trợ giúp viên pháp lý không thực hiện hoạt động tố tụng ở lĩnh vực kinh doanh, thương mại. Mặt khác, hoạt động tham gia tố tụng của luật sư là hoạt động có thu phí, còn hoạt động tham gia tố tụng của trợ giúp viên pháp lý là hoạt động miễn phí.

Các đại biểu trao đổi bên lề hội nghị tập huấn nghiệp vụ trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2018. Ảnh: Nguyễn Chiến

Hiện Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh có 7 trợ giúp viên và 24 luật sư là cộng tác viên tham gia hoạt động tố tụng. Tính từ đầu năm đến nay, đội ngũ trợ giúp viên pháp lý và cộng tác viên đã tham gia tố tụng hơn 74 vụ việc. Các vụ việc chủ yếu ở lĩnh vực án hình sự, án dân sự, hành chính cho đối tượng là người nghèo, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, người có công với cách mạng... Với tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt huyết, tận tâm, sự tham gia bào chữa của các trợ giúp viên, cộng tác viên pháp lý trong các vụ án đã góp phần giúp hội đồng xét xử cấp sơ thẩm và phúc thẩm có cách nhìn toàn diện, khách quan, từ đó đưa ra những phán quyết hợp tình, hợp lý, đúng người, đúng tội. Đồng thời, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho những người yếu thế, cũng như giáo dục, cải tạo, răn đe và phòng ngừa tội phạm…

Tuy nhiên, theo Phó Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Vũ Thị Uyên, công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng còn gặp không ít khó khăn: Sự phối hợp trong hoạt động trợ giúp pháp lý của các cơ quan liên quan trong hoạt động tố tụng đôi lúc chưa chặt chẽ, nhất là cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện. Bên cạnh đó, công tác truyền thông về hoạt động trợ giúp pháp lý chưa được chú trọng; đội ngũ cán bộ làm công tác trợ giúp pháp lý còn mỏng; kinh phí đầu tư cho hoạt động trợ giúp pháp lý còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế.

Để nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng, Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh đã tổ chức hội nghị tập huấn nghiệp vụ về công tác này năm 2018. Qua đó giúp cho các cán bộ viên trợ giúp pháp lý hiểu biết rõ hơn về hoạt động và công tác phối hợp trong trợ giúp pháp lý để áp dụng kiến thức đã được trao đổi, truyền đạt vào thực tiễn.

Thời gian tới, trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tiếp tục là nhiệm vụ mà Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đẩy mạnh, từ đó góp sức mình bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các đối tượng yếu thế trên địa bàn.

Hoàng Quỳnh