"Tỉnh đã bố trí nguồn lực và cơ chế vượt trội để thực hiện Chương trình 135"

Bằng cách làm chủ động, sáng tạo, 3 năm qua, Quảng Ninh đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc triển khai thực hiện Chương trình 135 (dự án II Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020). Công tác giảm nghèo tại các địa phương đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là ý thức tự vươn lên của chính người dân, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.

Phóng viên Báo Quảng Ninh đã có cuộc phỏng vấn với đồng chí Vũ Kiên Cường, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh (ảnh), về vấn đề này.

- Những kết quả nổi bật mà tỉnh Quảng Ninh đã đạt được trong 3 năm thực hiện Chương trình 135 là gì, thưa đồng chí?

+ Ban Dân tộc tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 50/2016/NQ-HĐND ngày 7/12/2016 về “Bố trí nguồn lực đưa các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn (ĐBKK), hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 giai đoạn 2017-2020 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh”; tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 196/QĐ-UBND ngày 17/1/2017 “Phê duyệt Đề án nhiệm vụ và giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành mục tiêu chương trình 135 giai đoạn 2017-2020 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh” (gọi tắt là Đề án 196) với tổng kinh phí là 1.342,439 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh là 968,475 tỷ đồng (chiếm 72,14%).

Thực hiện Đề án này, Ban Dân tộc tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh phát động phong trào thi đua “Phấn đấu đưa các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn, hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 giai đoạn 2017-2020”. Đồng thời, tăng cường phân cấp, trao quyền cho chủ tịch UBND cấp huyện để chủ động trong chỉ đạo, thực hiện Đề án 196, Chương trình 135 phù hợp tình hình địa phương.

Đề án 196 là cách làm mới, riêng có hiện nay của tỉnh Quảng Ninh trong thực hiện Chương trình 135 đối với địa bàn các xã, thôn đặc biệt khó khăn. Sau 2 năm triển khai thực hiện, Đề án đã đạt được những kết quả tích cực trong việc đưa các xã, thôn, bản ra khỏi diện đặc biệt khó khăn với việc chủ động cân đối, bố trí nguồn lực và cơ chế vượt trội so với cơ chế bình quân của cả nước để thực hiện chương trình. Các địa phương thực hiện Đề án đã thể hiện quyết tâm cao, phấn đấu đưa xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn sớm hơn so với lộ trình được phê duyệt và cao hơn chỉ tiêu phấn đấu của tỉnh năm 2018 (cao hơn 3 xã và 11 thôn). Đã có 275 hộ trên địa bàn các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn tự nguyện viết đơn xin ra khỏi danh sách hộ nghèo khi đủ điều kiện (tiêu biểu là tại các huyện: Ba Chẽ, Đầm Hà, Tiên Yên), thể hiện sự chuyển biến về nhận thức, đồng thuận, tích cực, chủ động tham gia thực hiện Đề án của người dân trong phấn đấu về đích Chương trình 135.

Trong 3 năm, các xã, thôn, bản thuộc Chương trình 135 đã được đầu tư hỗ trợ 783,942 tỷ đồng, trong đó, ngân sách tỉnh 653,020 tỷ đồng, nguồn vốn xã hội hóa 130,922 tỷ đồng. Về hạ tầng, đã đầu tư hỗ trợ cho 430 công trình với tổng số vốn được phân bổ là 560,394 tỷ đồng, vốn đã triển khai thực hiện là 441,827 tỷ đồng, vốn đã giải ngân là 455,924 tỷ đồng.

Về hỗ trợ phát triển sản xuất, tỉnh ưu tiên bố trí vốn đáp ứng 100% nhu cầu hỗ trợ phát triển sản xuất theo đề nghị của các địa phương với tổng số vốn phân bổ là 84,446 tỷ đồng, vốn đã triển khai thực hiện 71,412 tỷ đồng, vốn đã giải ngân là 54,140 tỷ đồng. Tới nay, đã hỗ trợ 180 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cho 7.223 lượt hộ nghèo, cận nghèo. Từ đây, góp phần giảm 1.801 hộ nghèo, 1.015 hộ cận nghèo năm 2017, dự kiến sẽ tiếp tục góp phần giảm 1.956 hộ nghèo, 800 hộ cận nghèo năm 2018 tại 17 xã và 54 thôn đặc biệt khó khăn, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn các xã đặc biệt khó khăn tăng từ 12,75 triệu đồng/người/năm cuối năm 2015, đến hết năm 2018 ước đạt 23,11 triệu đồng/người/năm.

- Đồng chí cho biết thêm về những khó khăn gặp phải trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình 135 trên địa bàn tỉnh?

+ Việc giải ngân vốn Chương trình 135 còn chậm so với các chương trình dự án khác trên địa bàn tỉnh; khả năng cân đối, bố trí, huy động các nguồn vốn để thực hiện Chương trình 135, Đề án 196 tại một số địa phương chưa thật sự được quan tâm; công tác lập kế hoạch, chuẩn bị đầu tư của một số địa phương chưa tốt. Việc quản lý, khai thác, phát huy hiệu quả các công trình hạ tầng sau đầu tư còn những hạn chế nhất định. Công tác định hướng, kiểm tra, hướng dẫn triển khai thực hiện dự án phát triển sản xuất ở một số cơ sở còn ít, hiệu quả không cao, nhiều mô hình không tái sản xuất mở rộng được...

Bên cạnh đó, việc phát huy vai trò của cộng đồng và người dân trong thực hiện Chương trình 135, Đề án 196 tại một số địa phương hiệu quả chưa cao và còn gặp khó khăn; một số hộ dân vẫn còn tư tưởng trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước; trình độ, năng lực một số cán bộ cơ sở còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu công việc. Việc phân cấp để các địa phương thực hiện các dự án, công trình theo nguyên tắc Chương trình 135 chưa thật sự được quan tâm thực hiện, nên chưa phát huy được vai trò, sự tham gia và nguồn lực từ cộng đồng, chưa tiết kiệm được chi phí đầu tư hỗ trợ từ ngân sách nhà nước...

Điểm trường mầm non của xã Đồng Sơn tại thôn Phủ Liễn (huyện Hoành Bồ) được đầu tư xây dựng từ nguồn hỗ trợ của Chương trình 135 và được hoàn thành vào cuối năm 2017. Ảnh: Vân Anh

- Với vai trò là cơ quan thường trực Chương trình 135, Đề án 196 của tỉnh, trong thời gian tới, Ban Dân tộc tỉnh sẽ tham mưu cho tỉnh triển khai thực hiện những nội dung gì nhằm đảm bảo kết quả Chương trình 135 theo kế hoạch đề ra?

+ Chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh cụ thể hóa, xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện Chương trình 135, Đề án 196 năm 2019 cũng như tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành cơ chế hỗ trợ các xã, thôn sớm hoàn thành Chương trình 135, với mục tiêu hết năm 2019 có thêm 12 xã và 8 thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn và lộ trình đến năm 2020 đưa tất cả các xã, thôn đặc biệt khó khăn của tỉnh ra khỏi diện đặc biệt khó khăn. Cùng với đó, tổng hợp, đề xuất, phối hợp tham mưu công tác phân bổ và sử dụng có hiệu quả nguồn lực bố trí, huy động thực hiện Chương trình 135, Đề án 196 theo đúng các nghị quyết, quyết định của HĐND, UBND tỉnh. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn, giám sát, tham mưu chỉ đạo thực hiện tốt công tác giải ngân vốn thuộc Chương trình 135; đảm bảo chất lượng, hiệu quả các dự án, công trình, mô hình được triển khai và thực hiện tốt; tăng cường công tác quản lý, khai thác, sử dụng sau đầu tư, hỗ trợ.

Ban sẽ tham mưu cụ thể hóa các nội dung, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chương trình 135,  Đề án 196 phù hợp với yêu cầu, tình hình thực tế theo hướng khuyến khích, phát huy hơn nữa sự chủ động của các địa phương và vai trò chủ thể, ý thức tự lực vươn lên thoát nghèo của cộng đồng, người dân; từng bước thay hình thức hỗ trợ trực tiếp bằng hỗ trợ cho vay, hỗ trợ có điều kiện; kịp thời động viên, khen thưởng các hộ gia đình, cá nhân tiêu biểu, chủ động vươn lên thoát nghèo.

- Trân trọng cảm ơn đồng chí!

Nguyễn Dung (Thực hiện)

[links()]