Tổ dân sống "chui"

Một tổ dân chật hẹp với những ngôi nhà thấp bé, gợi người ta nhớ tới cuộc sống thời bao cấp. Đó là tổ 8, khu phố 3, phường Hà Lầm, TP Hạ Long.

Nhiều ngôi nhà đã xập xệ, mà theo chủ nhân các ngôi nhà là họ “vừa ở vừa lo” nhất là những ngày mưa bão. Họ lý giải rằng, sở dĩ cuộc sống phải duy trì “tạm bợ” vì các ngôi nhà từ khi có đến nay không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), nên không xin được xây dựng nhà mới.

Các ngôi nhà ở khu phố 3, phường Hà Lầm, TP Hạ Long đều đã xuống cấp.

Tổ trưởng tổ 8, khu phố 3 là ông Vũ Văn Tuyến, nguyên là lái xe của một trường đào tạo cán bộ từ thời bao cấp nay đã giải thể, thuộc Công ty Than Hòn Gai. Năm 1989, đơn vị này bố trí cho gia đình ông ở ngôi nhà tập thể tại tổ 8, khu phố 3. Sống ở ngôi nhà đã gần 30 năm, nhưng theo ông Tuyến, tuổi đời ngôi nhà còn cao hơn nhiều vì nó được xây dựng từ những năm 60 thế kỷ trước. Khi ông đến ở, nhà đã có sẵn và được lợp bằng giấy dầu, sau được ông thay thế bằng ngói đỏ. Ông Tuyến làm tổ trưởng tổ dân đã được 19 năm, cũng chừng ấy thời gian ông loay hoay chèo chống “con thuyền tổ dân” mà vẫn bồng bềnh chưa cặp bến, vì ngay cả ngôi nhà ông đang ở cũng chưa có sổ đỏ. Ông Tuyến bảo: “Không làm được sổ đỏ cũng đồng nghĩa với việc người dân không có hộ khẩu. Các gia đình ở tổ dân khu phố khi sinh con đẻ cái thì phải về quê làm giấy khai sinh. Vậy là các cháu có học ở đây cũng là học “chui” thôi, vì theo giấy tờ thì chúng không phải được sinh ra ở đây. Nhưng may các trường đều chiếu cố. Mấy năm trước, các gia đình còn xin được cấp tạm trú gia hạn 1 năm/lần. Từ năm nay, việc xin gia hạn tạm trú cũng không được phường cấp nữa, vì lý do các hộ dân không có sổ đỏ”.

Người dân tìm mọi cách cải thiện lại nhà ở, nhưng vẫn không bớt lo lắng mùa mưa bão

Ông Bùi Đức Thiện, công nhân ngành Than đã về hưu được 3 năm. Vì ngôi nhà dột nát nên ông lợp thêm một lớp tôn trên mái ngói. Thế nhưng ngôi nhà cũng không khỏi ẩm mốc vì bờ tường đã quá cũ. Cửa nhà ông Thiện xây thêm hàng gạch, ông bảo để chắn nước tràn vào nhà khi mưa. Vậy nên mỗi khi nhà có khách, ông Thiện ra đón khách tận ngoài cửa, vì sợ khách không quen vấp vào ngã thì khổ thân. Ông Thiện bảo: “Các con tôi đến tuổi dựng vợ gả chồng, có đứa học trên Hà Nội có người yêu nhưng không dám dẫn về nhà vì ngại”. Tổ 3, khu phố 8 có 80 hộ dân, hầu hết đều làm công nhân thuộc ngành Than, lương “ba cọc ba đồng”, tích cóp được ít, nên không có khả năng chuyển đổi sang nơi khác sinh sống. Có hộ còn đang công tác, cơ quan thấy hoàn cảnh nhà cũ nên hỗ trợ cho vài chục triệu đồng làm nhà mới mà không dám nhận, vì không xin được giấy phép làm nhà mà cứ làm liều, nhỡ các đơn vị chức năng đến bắt dỡ ra thì khổ hơn.

Theo cán bộ phường Hà Lầm (TP Hạ Long) khu đất thuộc tổ 8, khu 3, phường Hà Lầm là của  Công ty Than Hòn Gai. Tuy khu đất này đơn vị đó đã “bỏ quên” từ hàng chục năm nay, nhưng trên cơ sở pháp lý vẫn thuộc quyền của họ. Do vậy, chỉ khi họ có văn bản trao lại đất cho địa phương quản lý, thì các đơn vị chức năng của TP Hạ Long mới có cơ sở để cấp sổ đỏ cho người dân. Trong thời gian gần đây, các đơn vị chức năng của TP Hạ Long cũng đã trực tiếp vào cuộc. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tuấn Phú, Giám đốc Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất TP Hạ Long, cho biết: “Chúng tôi sẽ cố gắng hoàn thiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân tổ 8, khu phố 3, phường Hà Lầm vào năm nay. Trên cơ sở chúng tôi làm việc với Công ty Than Hòn Gai và hướng dẫn họ làm thủ tục trả lại đất không sử dụng cho Nhà nước”.

Chia tay tôi, ông Vũ Văn Tuyến, Tổ trưởng tổ 8, khu phố 3 hồ hởi khoe: “Cán bộ chức năng phường bảo, bà con tổ dân cứ chuẩn bị tiền để làm sổ đỏ. Bà con phấn khởi lắm, năm nay hay sang năm cũng được miễn là có. Vì dẫu sao chúng tôi cũng được giải tỏa nỗi lo cuộc sống “chui” đeo đẳng suốt mấy chục năm rồi còn gì”.

                                                                    Anh Vũ