Giải pháp nào cho Tủ sách pháp luật?

Thực hiện Quyết định 06/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, quản lý, khai thác Tủ sách pháp luật (TSPL), đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân, cán bộ, đảng viên trong việc tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu, văn bản pháp luật, những năm qua, tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo, đầu tư xây dựng hệ thống TSPL trên địa bàn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hiệu quả khai thác TSPL truyền thống hiện nay chưa cao.

Tủ sách pháp luật của xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ, khá nhiều sách, tài liệu nhưng người dân không mấy mặn mà.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động của TSPL, hằng năm, Sở Tư pháp tham mưu cho tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ngành, địa phương trong việc xây dựng, quản lý, khai thác TSPL. Sở cũng thường xuyên phối hợp cùng các đơn vị tặng sách, tài liệu pháp luật mới cho TSPL ở các địa phương. Trong năm 2018, Sở đã trao tặng 1 TSPL cho thôn Cao Sơn, xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu. Đến nay, 100% cấp xã đã xây dựng được TSPL. Ngoài ra TSPL cũng được mở rộng tại các thôn, khu, trường học, cơ quan..., nâng tổng số TSPL trên toàn tỉnh lên hơn 500 tủ. Nhìn chung, số sách, tài liệu cũng được cập nhật mới, thường xuyên, nhiều văn bản gắn với thực tiễn, đời sống của người dân như Luật Đất đai, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Xây dựng…

Tuy nhiên, trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, văn hóa đọc bị suy giảm, sự thay đổi nhu cầu tìm hiểu pháp luật thông qua TSPL truyền thống đã bộc lộ những bất cập, không còn phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Số lượng cán bộ, công chức và nhân dân đến đọc, mượn sách tại TSPL không nhiều. Cá biệt có địa phương từ đầu năm đến nay không có lượt đọc, mượn nào, như: Xã Thống Nhất (huyện Hoành Bồ), xã Sông Khoai (TX Quảng Yên).

Đối tượng đọc tại các TSPL cấp xã chủ yếu là cán bộ, công chức của địa phương. Trong ảnh: Công chức tìm đọc tại TSPL phường Cẩm Thạch, TP Cẩm Phả.

Ông Trần Thế Mạnh, công chức Tư pháp - hộ tịch xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ, cho biết: “TSPL của xã được đặt ngay cạnh cửa ra vào của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính, rất thuận tiện cho việc tìm hiểu, nhưng cũng không được người dân mặn mà. Từ năm 2013, chúng tôi đã có cuộc khảo sát, đông đảo bà con đều cho rằng việc tồn tại TSPL truyền thống hiện nay là không cần thiết. Do vậy, cấp ủy, chính quyền địa phương cũng họp và thống nhất dừng chi ngân sách cho việc bổ sung mới các văn bản tại TSPL để sử dụng cho những việc quan trọng hơn”.

Không chỉ nhu cầu của người dân về TSPL suy giảm, mà một số quy định tại Quyết định 06/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, quản lý, khai thác TSPL bộc lộ không ít bất cập, hạn chế. Cụ thể như: Quy định công chức Tư pháp - hộ tịch hoặc cán bộ được giao nhiệm vụ Tư pháp cấp xã phụ trách quản lý tủ sách. Thông thường công chức Tư pháp - hộ tịch đảm nhiệm rất nhiều nhiệm vụ nên không có nhiều thời gian dành cho công tác này. Hay quy định ngân sách Trung ương cấp kinh phí cho tất cả TSPL của tỉnh chưa tự cân đối được ngân sách dẫn đến sự đầu tư dàn trải, không cần thiết. Chất lượng, nội dung sách báo trong nhiều tủ sách chưa thực sự phù hợp với địa bàn và nhu cầu của người đọc. Việc cập nhật, bổ sung, luân chuyển sách, tài liệu pháp luật chưa kịp thời và thường xuyên…

Những bất cập trên cũng không chỉ xảy ra với riêng Quảng Ninh mà là thực trạng chung trên toàn quốc. Ông Vũ Viết Quỳnh, Trưởng Phòng Phổ biến giáo dục pháp luật, Sở Tư pháp, cho biết: “Trước bất cập về hoạt động của các TSPL truyền thống hiện nay, Bộ Tư pháp cũng đã có tờ trình sửa đổi, bổ sung quy định về xây dựng, quản lý, khai thác TSPL”. Thiết nghĩ, đã đến lúc TSPL cần xây dựng với nhiều loại hình, phù hợp từng vùng miền để thu hút người dân tiếp cận.

Trần Thanh