Nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số: Ba Chẽ "trợ lực" toàn diện

Ba Chẽ là huyện miền núi có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) cao, chiếm hơn 80% dân số. Thời gian qua, huyện đã vận dụng các chính sách, nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, tỉnh dành cho vùng đồng bào DTTS, xã đặc biệt khó khăn, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, qua đó giúp đời sống của các hộ đồng bào DTTS từng bước được cải thiện, nâng cao...

[links()]

Ưu tiên cải thiện đời sống, thu nhập

Ba Chẽ có 9 dân tộc sinh sống, trong đó dân tộc Dao chiếm đông nhất với trên 40%. Đa số điều kiện kinh tế của các hộ dân vùng đồng bào DTTS trên địa bàn huyện còn nhiều khó khăn so với mặt bằng chung của tỉnh. Đầu năm 2017, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo của huyện còn cao, chiếm 41,9% (trong đó, hộ nghèo chiếm 25,9%). Hiện tại, huyện còn 6 xã và 3 thôn nằm trong diện đặc biệt khó khăn được thụ hưởng chương trình 135.

Nhờ chương trình 135, đường giao thông thôn Loỏng Toỏng, xã Thanh Sơn được đầu tư xây dựng, giúp người dân đi lại thuận tiện hơn.

Để từng bước cải thiện cuộc sống, nâng cao thu nhập, xóa nghèo bền vững cho các hộ DTTS, huyện Ba Chẽ đã chuyển hướng thay vì trao sẵn “con cá” như trước đây thì nay tập trung hỗ trợ những chiếc “cần câu” cho các hộ dân để tự mình vươn lên. Bằng cách làm này, sức ỷ lại của các hộ dân đã dần bị phá bỏ. Chỉ tính riêng năm 2017, thông qua chương trình lồng ghép xây dựng NTM và chương trình 135, huyện đã hỗ trợ 13,6 tỷ đồng cho 58 dự án phát triển sản xuất, số hộ tham gia thụ hưởng các dự án trên 1.000 hộ. Đến nay, những dự án này đang phát huy hiệu quả, giúp các hộ nằm trong diện khó khăn cải thiện được thu nhập, sớm vươn lên thoát nghèo.

Tuy nhiên, cản trở lớn nhất cho sự phát triển kinh tế của bà con DTTS trên địa bàn Ba Chẽ vẫn là tập quán canh tác còn lạc hậu, thiếu vốn đầu tư, trong khi đó giao thông kết nối tại các thôn, bản chưa được đầu tư đồng bộ. Do đó, huyện cần nguồn lực lớn hỗ trợ đầu tư cho các địa phương, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các hộ dân thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa tập trung.

Để tháo gỡ bài toán nguồn vốn, huyện đã ưu tiên tạo mọi điều kiện giúp các hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi. Chỉ tính riêng kênh Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Ba Chẽ hiện tại có 3.400 hộ nghèo, cận nghèo vay vốn ưu đãi với số dư nợ hơn 173 tỷ đồng (trung bình mỗi hộ vay 50 triệu đồng). Thông qua nguồn vốn này, nhiều mô hình phát triển sản xuất như: Trồng cam V2, thanh long, trà hoa vàng, ba kích, chăn nuôi trâu, bò... đã và đang được các hộ dân nhân rộng, cải thiện thu nhập.

Bên cạnh đó, huyện còn tích cực triển khai nhiều chính sách khác từ nguồn vốn Trung ương, tỉnh hỗ trợ cho đối tượng hộ nghèo, cận nghèo thuộc diện đồng bào DTTS thụ hưởng trực tiếp như: Hỗ trợ xây nhà ở, nước sinh hoạt, hỗ trợ tiền điện, bảo hiểm y tế. Ngoài ra, huyện cũng thực hiện hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng khó khăn theo Quyết định số 102/2009/QĐ-TTg ngày 7/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ với kinh phí hỗ trợ năm 2017 trên 1,45 tỷ đồng cho 1.312 hộ, 5.763 nhân khẩu.

Cán bộ Phòng LĐ-TB&XH huyện Ba Chẽ hướng dẫn người dân giải quyết các chính sách hỗ trợ Nhà nước cho vùng đồng bào DTTS

Nhờ sự hỗ trợ toàn diện, đúng, đủ các đối tượng, đời sống của các hộ đồng bào DTTS trên địa bàn huyện ngày càng được cải thiện rõ rệt. Kết quả cuối năm 2017, toàn huyện đã có 336/1.350 hộ thoát nghèo. Giảm tỷ lệ hộ nghèo của huyện từ 25,9% xuống còn 19,9%. Đặc biệt, đời sống, thu nhập bình quân của các hộ dân tiếp tục cải thiện, nâng cao. Cụ thể, năm 2016 thu nhập bình quân đầu người của huyện chỉ đạt 22,9 triệu đồng/người/năm nhưng đến năm 2017, tăng lên 25,6 triệu đồng/người/năm.

Huy động thêm nguồn lực đầu tư mới

Năm 2017, Quảng Ninh đã phê duyệt đề án “Nhiệm vụ và giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn, hoàn thành mục tiêu chương trình 135 giai đoạn 2017-2020” (Đề án 196). Theo đó, đề án sẽ tập trung nguồn lực lớn hỗ trợ phát triển sản xuất và đầu tư hạ tầng cho các xã, thôn đặc biệt khó khăn. Trong đó, phần lớn các đối tượng được thụ hưởng trực tiếp nằm trong diện đồng bào DTTS. Qua gần 2 năm triển khai đề án 196, huyện Ba Chẽ đã tận dụng thêm nguồn lực đầu tư một cách toàn diện cho các xã, thôn đặc biệt khó khăn.

Mô hình chăn nuôi bò tập trung của gia đình anh Chìu Văn Năm, xã Thanh Lâm nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ phát triển sản xuất từ Chương trình 135 và nông thôn mới.

Từ năm 2017 đến nay, thông qua chương trình 135, Ba Chẽ đã được đầu tư hơn 110 tỷ đồng, triển khai xây dựng hạ tầng và hỗ trợ người dân tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn. Trong đó, riêng năm 2018, tổng kế hoạch vốn giao của huyện hơn 71 tỷ đồng đầu tư 56 công trình hạ tầng thiết yếu và 22 dự án phát triển sản xuất với hơn 600 hộ tham gia. Hiện các công trình hạ tầng đầu tư, dự án phát triển sản xuất đang được các địa phương rà soát khẩn trương triển khai để kịp tiến độ.

Đối với 32 công trình hạ tầng cơ sở và 13 dự án phát triển sản xuất đầu tư năm 2017, đến nay 100% dự án đã hoàn thành đúng kế hoạch và đang phát huy tốt hiệu quả. Bên cạnh đó hằng năm, lồng ghép với chương trình xây dựng NTM, huyện còn bố trí hàng chục tỷ đồng đầu tư phát triển sản xuất và xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu. Nhờ những trợ lực tích cực đó, diện mạo vùng dân tộc miền núi của huyện Ba Chẽ đã có đổi thay đáng kể.

Ông Chìu Phúc Hếnh (dân tộc Dao), Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Loỏng Toỏng, xã Thanh Sơn cho biết: Với nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho vùng đồng bào DTTS đã và đang giúp bộ mặt của thôn Loỏng Toỏng nói riêng khởi sắc hơn trước rất nhiều. Đến nay, nhiều tuyến đường bê tông hóa, nước sạch, điện... đã về đến tận các hộ dân trong thôn. Đây là những điều kiện cần thiết thúc đẩy các hộ dân trong thôn mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo thành công. Hy vọng thời gian tới, nhà nước sẽ có thêm những cơ chế, chính sách phù hợp ưu tiên tiếp tục đầu tư cho vùng đồng bào DTTS.

Ông Phạm Văn Đăng, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Ba Chẽ cho biết: Để tiếp tục chăm lo cho đối tượng đồng bào DTTS giai đoạn tới đây, huyện sẽ tiếp tục ưu tiên nguồn vốn chương trình 135, NTM để hỗ trợ trực tiếp cho các xã, thôn. Trong đó, trọng tâm sẽ lựa chọn các mô hình phát triển sản xuất sát với thực tế, nhu cầu của các hộ DTTS đăng ký tham gia. Lồng ghép với đó, huyện sẽ tiếp tục kêu gọi, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào vùng đặc biệt khó khăn nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập cho các hộ dân.

Phạm Tăng