Trung tá công an đam mê nghiên cứu khoa học

Bằng niềm đam mê nghiên cứu khoa học, Trung tá Hoàng Văn Định, Phó trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh) cùng các đồng nghiệp đã nghiên cứu thành công đề tài khoa học “Xây dựng ngân hàng dữ liệu đặc điểm nhận dạng mặt người ứng dụng vào việc dựng chân dung đối tượng gây án qua mô tả của người làm chứng và người bị hại”. Công trình này đã xuất sắc đoạt giải nhất Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh lần thứ 6 và giải ba Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 14.

Năm 1995, Trung tá Hoàng Văn Định thi đỗ vào chuyên ngành Cảnh sách hình sự, Học viện Cảnh sát Nhân dân. Năm 1999, chàng trai trẻ tốt nghiệp và được phân công về công tác tại Đội Trọng án, Phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh). Trò chuyện với chúng tôi, Trung tá Hoàng Văn Định đã kể về những vụ trọng án cướp của, giết người đã xảy ra trên địa bàn tỉnh từ cuối năm 2005, đầu năm 2006. Trước tình hình đó, Ban Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo huy động tất cả lực lượng, phương tiện, sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ nhằm nhanh chóng điều tra, truy tìm hung thủ gây án. Tuy nhiên, nhiều vụ án đi vào bế tắc do việc tìm ra hung thủ vẫn là ẩn số. Đây cũng là niềm đau đáu trong suốt quá trình công tác của anh.

Trung tá Hoàng Văn Định cho biết, thực tế nhiều vụ án xảy ra, người bị hại, nhân chứng có thể miêu tả lại được các đối tượng gây án. Tuy nhiên, việc dựng mô hình đối tượng gây án có nhiều cách thức khác nhau, đại đa số đều rất trừu tượng, không cụ thể dẫn đến mỗi cán bộ điều tra hình dung một kiểu khác nhau, không thống nhất nên việc rà soát các đối tượng nghi vấn gặp phải nhiều khó khăn. Cũng từ đây, Trung tá Định bắt đầu có ý tưởng về việc ứng dụng công nghệ thông tin để có ngân hàng dữ liệu đặc điểm khuôn mặt người và một phần mềm có thể dựng lại chân dung đối tượng gây án. Qua tham khảo các kết quả nghiên cứu trong, ngoài nước, Trung tá Định thấy có một số nước nghiên cứu, phần mềm dựng lại chân dung đối tượng, nhưng có phần mềm do bảo mật nên không chuyển giao rộng rãi, có phần mềm thương mại nhưng giá thành rất đắt. Còn các nghiên cứu, phần mềm trong nước thì còn rất hạn chế…

Trung tá Hoàng Văn Định cùng cộng sự giới thiệu đề tài khoa học “Xây dựng ngân hàng dữ liệu đặc điểm nhận dạng mặt người ứng dụng vào việc dựng chân dung đối tượng gây án qua mô tả của người làm chứng và người bị hại”.

Trung tá Hoàng Văn Định đã có gần 10 năm tự mày mò, nghiên cứu ý tưởng này. Anh Định chia sẻ: Việc xây dựng một phần mềm dựng ảnh chân dung đối tượng gây án đòi hỏi phải sử dụng nhiều kiến thức như tin học, kỹ thuật hình sự chuyên sâu về ảnh, kiến thức nhân chủng học (đặc điểm khuôn mặt người), thuật toán, hệ số phức tạp toán học… Vì vậy, khi chia sẻ những khó khăn đó, tôi đã được đồng nghiệp hỗ trợ, giúp đỡ và cùng tham gia đề tài. Đến năm 2012, sau khi báo cáo ý tưởng, được sự cho phép của lãnh đạo Công an tỉnh thì chúng tôi đã bắt tay vào tiến hành nghiên cứu, thực hiện đề tài khoa học “Xây dựng ngân hàng dữ liệu đặc điểm nhận dạng mặt người ứng dụng vào việc dựng chân dung đối tượng gây án qua mô tả của người làm chứng và người bị hại”. Nhóm tác giả gồm: Hoàng Văn Định (Chủ nhiệm đề tài), Vũ Đức Nghĩa, Nguyễn Đức Long, Lương Thanh Tuất, Nguyễn Văn Phú, Nguyễn Thành Huân, Lê Hồng Chuyên, Nguyễn Thanh Bình, Diệp Đinh Hương, Vũ Văn Bình, là các cán bộ, chiến sĩ thuộc Công an tỉnh. Cùng với đó, trong quá trình nghiên cứu khi gặp những vướng mắc về kiến thức, Trung tá Hoàng Văn Định cùng các cộng sự đã được sự ủng hộ, hướng dẫn nhiệt tình của nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu đầu ngành trong cả nước.

Nhóm thực hiện đề tài đã xây dựng 2 khuôn mặt (nam, nữ) tiêu chuẩn của người Việt Nam để làm căn cứ xây dựng cơ sở dữ liệu dựng ảnh mặt người. Đồng thời, xây dựng tiêu chuẩn đặc điểm 7 bộ phận trên khuôn mặt người Việt Nam (tóc, lông mày, mắt, mũi, miệng, tai, khuôn mặt). Các cán bộ thực hiện đề tài đã nhanh chóng thu thập khoảng 100.000 ảnh chân dung. Từ đó chọn lọc ra 14.000 bức ảnh để xử lý, bóc tách các bộ phận khuôn mặt sau đó được lưu trữ trong các thư mục và số hoá hình ảnh. Điểm mấu chốt của đề tài là đã phân tích thiết kế hệ cơ sở dữ liệu và hệ thống phần mềm dựng ảnh chân dung; lập trình hệ thống phần mềm dựng ảnh chân dung đối tượng; đào tạo cán bộ vận hành, sử dụng hệ thống. Đặc biệt, hệ thống phần mềm dựng ảnh chân dung đối tượng sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt nên dễ sử dụng, được thiết kế, lập trình tương thích với tất cả các hệ điều hành.

Hiện nay, đề tài này đã được triển khai tại 24/28 đầu mối có chức năng điều tra tội phạm thuộc Công an tỉnh Quảng Ninh.

Tường Vi