Khu tái định cư Đông Ngũ – "An cư" nhưng chưa "lạc nghiệp"

Năm 2017, xã Đông Ngũ (huyện Tiên Yên) có 10 hộ nằm trong khu vực nguy cơ sạt lở được di chuyển ra khu tái định cư thôn Quế Sơn (6 hộ) và thôn Đồng Mộc (4 hộ) - di dân nội xã. Mỗi hộ được cấp trung bình 300m2 đất và 30 triệu đồng từ nguồn di dân của Nhà nước. UBND xã Đông Ngũ đã vận động Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Tiên Yên hiến đất và UBND xã lo san gạt mặt bằng. Cuộc sống ban đầu của các hộ tuy khó khăn, nhưng chuyện “an cư lạc nghiệp” nay đã dần đi vào ổn định.

Cùng anh Chíu Sì Sằn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đông Ngũ, Đảng ủy viên phụ trách thôn Quế Sơn, Đồng Mộc, chúng tôi đến thôn Đồng Mộc. Tại đây có 4 ngôi nhà được xây dựng với thiết kế kiểu mới nhìn khá bắt mắt. Chúng tôi vào thăm ngôi nhà của anh Chạc Dì Coóng, là một trong số các hộ mới di chuyển đến đây. Anh Coóng cũng được hỗ trợ số tiền như những hộ khác, nhưng chỉ đủ chi phí đào móng nhà, vì theo anh dưới móng nhà anh là đá làm rất mất công. Anh đã hoàn thành ngôi nhà với tổng kinh phí hơn 200 triệu đồng, phần nhiều từ vay mượn.

Cuộc sống của vợ chồng anh Chạc Dì Coóng (bên phải) thôn Đồng Mộc, xã Đông Ngũ, ổn định hơn trước nhiều vì đã có nhà kiên cố.

Theo các lãnh đạo xã Đông Ngũ, ngày nay bà con dân tộc thiểu số đã suy nghĩ khác trước, họ rất tích cực làm ăn, vay mượn để làm nhà. Như anh Coóng có 10ha rừng keo đã trồng được mấy năm, khi thu hoạch anh có tiền để trả nợ. Khu tái định cư Đồng Mộc có điện lưới nên anh Coóng cũng sắm sửa nhiều tiện nghi để phục vụ cuộc sống. Anh bảo: “Ở nơi cũ chắc tôi chẳng dám vay tiền làm nhà, mà mọi người cũng chẳng ai dám cho vay, vì nhà luôn có nguy cơ sạt lở. Nơi ở cũ của tôi trước đây mọi người vẫn gọi đùa là xóm Đảo, vì vào mùa mưa lũ, xóm bị cô lập giống như ốc đảo. Cách đây mấy năm, xóm Đảo cũng đã xảy ra sạt lở, nhưng không gây thiệt hại về người”. Cũng theo anh Coóng, ngay cả việc đưa cháu đi học hằng ngày của anh ở nơi cũ cũng rất mất công, vì trường học xa, mùa mưa lũ đi lại khó khăn. Nay được chuyển đến nơi ở mới, hằng ngày vợ chồng anh đi làm ruộng, rừng xa hơn một chút, nhưng cuộc sống ổn định vì đã “an cư”.

Đông Ngũ còn một khu tái định cư nữa gồm 6 hộ dân tại thôn Quế Sơn. Trước đây, họ ở cách xa đường trục chính của thôn, ven khe đồi, nguy cơ tai nạn rất cao khi có lũ ống, lũ quét. Cứ mỗi lần mưa bão lớn, cán bộ xã Đông Ngũ phải đến vận động các hộ này đến ở nhờ nhà người quen, tránh sự cố có thể xảy ra. Chỉ một vài năm trước, thôn Quế Sơn rất khó khăn về giao thông, khiến nhiều khu vực giống như ốc đảo biệt lập. Từ chương trình xây dựng nông thôn mới, giao thông Quế Sơn đã có đường trục thôn được bê tông hóa. Vợ chồng anh Chìu A Xám, sau khi làm xong ngôi nhà kiên cố tại nơi ở mới, anh cũng xin thoát cận nghèo. Nơi ở của họ trước đây cũng thuộc thôn Quế Sơn nhưng không điện, nước, giao thông chỉ có thể cuốc bộ. Khu tái định cư Quế Sơn có điện lưới, vừa qua, bà con lại được hỗ trợ 1 téc nước 10m3 để dẫn nước từ rừng về dùng chung. Cuộc sống nơi ở mới cũng có khó khăn mới, nhất là năm nay vợ chồng anh Xám đã thoát nghèo, nên không còn được hưởng nhiều khoản ưu đãi như trước nữa mà phải tự lực cánh sinh. Hằng ngày anh đi làm thuê tăng thu nhập, còn vợ anh vẫn tranh thủ về nơi ở cũ làm ruộng để có gạo ăn, mọi khó khăn đang dần được khắc phục.

Người dân khu tái định cư Quế Sơn mong muốn có thêm đất để tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế.

Anh Chíu Sì Sằn, Chủ tịch Hội Nông dân xã, cho biết: “Hiện tại cuộc sống của bà con đã tạm thời ổn định, người dân đều hài lòng với nơi ở mới, không hộ nào muốn quay lại nơi cũ. Thế nhưng, diện tích đất bà con được cấp ở nơi mới chỉ đủ làm nhà và công trình phụ trợ. Chúng tôi rất mong Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Tiên Yên cấp thêm cho bà con khoảng 300m2/hộ để họ trồng rau, xây chuồng nuôi lợn, nuôi gà. Vì nếu để mưu sinh họ lại xây chuồng lợn, chuồng gà sát nhà ở thì rất mất vệ sinh mà việc chăn nuôi cũng không hiệu quả”.

Công Thành