Giữ màu xanh cho những cánh rừng phòng hộ

Nhiều năm nay, trên địa bàn huyện Đầm Hà không để xảy ra cháy rừng cũng như tình trạng chặt phá rừng phòng hộ. Những cánh rừng không chỉ bảo vệ môi trường, tạo nguồn sinh thủy cung cấp nước sản xuất và nước sinh hoạt cho người dân mà còn góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Một lần xuyên rừng lên núi Đục

Núi Đục - một trong số những khu vực còn giữ được cánh rừng tự nhiên của huyện Đầm Hà.

Khi biết chúng tôi có nguyện vọng được tham gia vào một chuyến tuần tra bảo vệ rừng, đồng chí Phạm Văn Khải, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Đầm Hà, có chút băn khoăn bởi trời mưa là trở ngại lớn nhất cho người đi rừng. Nhưng với sự quả quyết của chúng tôi, anh Khải đã “bố trí” một chuyến “dã ngoại” để chúng tôi có dịp “mục sở thị” những cánh rừng tự nhiên, rừng phòng hộ đầu nguồn mặc dù điều kiện thời tiết không được thuận lợi cho lắm.

Nói là “bố trí” cho phù hợp với hoàn cảnh thôi chứ việc tuần tra canh gác, bảo vệ rừng là công việc thường ngày, nhiệm vụ quan trọng nhất của cán bộ, nhân viên Ban Quản lý rừng phòng hộ và các chiến sĩ kiểm lâm của huyện Đầm Hà. Đến Trạm bảo vệ rừng bản Lý Sáy Chảy, xã Quảng Lâm, đã vào gần buổi trưa. Vừa đi tuần tra về đến trạm, lưng áo còn ướt đẫm nước mưa nhưng anh Mai Đức Cường, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Đầm Hà, Trạm trưởng Trạm bảo vệ rừng Lý Sáy Chảy, vui vẻ chỉ dẫn cho chúng tôi về một số cánh rừng tự nhiên, rừng phòng hộ mà với quỹ thời gian ít ỏi trong buổi chiều để chúng tôi có thể đi thăm rừng và kịp về trong buổi tối.

Cán bộ Ban Quản lý rừng phòng hộ Đầm Hà tuần tra, bảo vệ rừng.

Theo đó, chúng tôi lựa chọn đi thăm những vạt rừng tự nhiên trên núi Đục - ngọn núi có độ cao hơn 1.000 mét so với mực nước biển và là ngọn núi cao nhất, nhì trên địa bàn tỉnh, giáp ranh các huyện Tiên Yên, Ba Chẽ, Đầm Hà. Theo anh Cường, mặc dù đã nhiều lần đi kiểm tra rừng tại khu vực này nhưng để đảm bảo an toàn cũng như không để chúng tôi bị lạc trong rừng thì cần có một người thật thông thạo với ngọn núi này dẫn đường. Và người dẫn đường cho chúng tôi là ông Chìu Cắm Sồi, người dân bản Lý Khoái, xã Quảng Lâm. Ông Sồi là người thông thuộc từng vạt rừng, lối đi dẫn lên núi Đục. Ngồi xe máy khoảng 30 phút từ Trạm bảo vệ rừng Lý Sáy Chảy, chúng tôi đã đến Trạm bảo vệ rừng Lý Khoái, bắt đầu cho một chuyến xuyên rừng đến núi Đục.

Hành trình leo núi Đục phải vượt qua nhiều con suối, đi bộ dưới những cánh rừng tự nhiên xanh mướt, men theo những lối mòn rậm rạp và dốc khiến lưng áo ai cũng ướt đẫm mồ hôi. Vừa đi, ông Chìu Cắm Sồi vừa say sưa kể cho chúng tôi nghe về những năm tháng tuổi trẻ của ông và những người dân trong bản gắn bó với rừng và sự phong phú, đa dạng về cây cối, động vật, chim muông trong rừng. Sau khoảng hơn 2 giờ len lỏi trong rừng, ông Sồi cho hay chúng tôi đã đi được gần nửa chặng đường lên núi Đục. Dọc đường đi, chúng tôi bắt gặp không ít những cây gỗ quý to vượt vòng tay người ôm. Khi gần lên tới đỉnh núi, từ đây chúng tôi có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn khung cảnh núi rừng xanh bạt ngàn dọc các lưu vực hồ Đầm Hà Động.

Anh Lê Tuấn Mạnh, Trạm trưởng Trạm bảo vệ rừng Lý Khoái, cho biết: Trạm bảo vệ rừng Lý Khoái đã tích cực tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân sống trong vùng rừng phòng hộ hiểu biết về lợi ích, tầm quan trọng của rừng, đồng thời vận động, hướng dẫn người dân tham gia ký kết bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng, cùng chung sức bảo vệ, phát triển rừng. Từ khi thành lập đến nay, Trạm đã cơ bản ngăn chặn được tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép, không để cháy rừng xảy ra.

Rừng phòng hộ lòng hồ Đầm Hà Động được bảo vệ, nhiều năm không để xảy ra cháy rừng.

Anh Mai Đức Cường, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Đầm Hà, chia sẻ: Tuần tra canh gác, bảo vệ rừng là công việc thường ngày, nhiệm vụ quan trọng nhất của cán bộ, nhân viên Ban Quản lý rừng phòng hộ và các chiến sĩ kiểm lâm của huyện Đầm Hà, song phải thật sự yêu nghề thì mới bám trụ được với công việc. Hiện nay, 2 trạm bảo vệ rừng của Ban đều nằm trên xã Quảng Lâm với diện tích hơn 3.690ha rừng phòng hộ xen kẽ với rừng sản xuất của người dân theo kiểu xôi đỗ nên rất khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ. Để vào kiểm tra được các khu rừng phòng hộ, hằng ngày các anh khi thì vượt qua lòng hồ Đầm Hà Động, khi thì âm thầm len lỏi qua những vạt rừng không để cho lâm tặc bén mảng. Để làm được công việc này, có phần góp sức đắc lực của những cộng tác viên bảo vệ rừng, những người dân sinh sống trong rừng được giao khoán khoanh nuôi, bảo vệ cùng chung tay gánh vác công việc. Với công việc thầm lặng này, những cánh rừng phòng hộ, đầu nguồn mỗi ngày một thêm xanh tốt, góp phần đảm bảo nguồn nước cho hồ Đầm Hà Động với dung tích 12,3 triệu m³, cung cấp nước sản xuất cho hơn 3.500ha đất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản tại Đầm Hà.

Nỗ lực bảo vệ rừng phòng hộ

Huyện Đầm Hà có hơn 20.900ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó đất có rừng là 18.677,38ha, đất chưa có rừng là 2.279,99ha. Độ che phủ rừng đạt 57,13%. Hiện nay, Ban Quản lý rừng phòng hộ Đầm Hà được giao quản lý, bảo vệ trên 6.366ha, trong đó có gần 4.567ha rừng phòng hộ đầu nguồn tập trung trên địa bàn 2 xã Quảng Lâm và Quảng An; rừng phòng hộ ven biển là 1.806ha tập trung tại 4 xã: Tân Bình, Đầm Hà, Tân Lập và Đại Bình.

Cùng với khoanh nuôi, bảo vệ, người dân xã Quảng Lâm còn được giao đất, giao rừng phát triển kinh tế.

Ông Phạm Văn Khải, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Đầm Hà, cho biết: Mặc dù địa bàn rộng trong khi biên chế của cả Ban chỉ có 8 người nhưng trong những năm qua, cán bộ, nhân viên của Ban luôn thực hiện tốt công tác bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ, rừng đầu nguồn. Trong nhiều năm liền không để xảy ra cháy rừng phòng hộ; hạn chế tối đa tình trạng khai thác, vận chuyển, buôn bán lâm sản. Hiện nay, chỉ còn tình trạng một số người dân sinh sống gần rừng lấy một vài cây gỗ về làm những vật dụng gia đình, làm kèo, cột những công trình phụ. Tình trạng vận chuyển, buôn bán lâm sản được ngăn chặn triệt để và không có lấn chiếm đất rừng phòng hộ. Với diện tích lớn như vậy, bình quân mỗi viên chức chuyên môn của Ban đảm nhiệm bảo vệ hơn 1.000ha rừng phòng hộ. Mỗi trạm bảo vệ rừng bảo vệ từ 4-5 tiểu khu. Để làm tốt công tác bảo vệ rừng phòng hộ, hằng năm, ngoài lực lượng của Ban, từ nguồn kinh phí tỉnh giao khoán hỗ trợ người dân bảo vệ, chăm sóc rừng, Ban đã ký hợp đồng với các hộ dân sinh sống gần rừng tham gia bảo vệ rừng. Đây là những người sinh sống, gắn bó với rừng nên đã trở thành những cộng tác viên đắc lực trong công tác bảo vệ, phát triển rừng. Từ năm 2007 đến 2015, Ban đã trồng mới được hơn 400ha rừng đầu nguồn, chủ yếu là keo và thông.

Dù chỉ mới đi cùng cán bộ 2 Trạm bảo vệ rừng Lý Sáy Chảy và Lý Khoái được gần một ngày, chưa đến được những điểm cao, những sườn dốc đứng nhưng chúng tôi đã cảm nhận được những khó khăn, vất vả của những cán bộ quản lý, bảo vệ rừng. Nhưng vượt lên những khó khăn, vất vả ấy, các anh vẫn lặng lẽ cống hiến sức lực, trí tuệ góp phần giữ vững màu xanh cho những cánh rừng phòng hộ.

Quế Ninh