Cho Vịnh Hạ Long thêm xanh...

Thời gian qua, việc tích cực nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ KHCN đã và đang hỗ trợ đắc lực cho công tác bảo vệ môi trường Di sản – Kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long.

Công tác bảo vệ môi trường tự nhiên Vịnh Hạ Long hiện đang được thực hiện theo 5 nhóm giải pháp trọng tâm. Trong đó, việc đầu tư cho nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu của KHCN vào bảo vệ môi trường sinh thái Vịnh Hạ Long là một giải pháp trọng tâm hiện đang được các cấp, ngành quan tâm, chú trọng thực hiện.

Các tàu du lịch hoạt động trên Vịnh Hạ Long bảo dưỡng hệ thống phân ly dầu - nước, xử lý nước thải la canh triệt để trước khi thải ra môi trường.

Thành công đầu tiên của việc ứng dụng KHCN là việc lắp đặt thiết bị phân ly dầu - nước cho các tàu du lịch hoạt động trên vịnh. Nếu như từ năm 2015 trở về trước, hầu hết các tàu du lịch đều thải trực tiếp nước thải nhiễm dầu (nước thải la canh) ra Vịnh Hạ Long, gây ảnh hưởng lớn tới nguồn nước và hệ sinh thái trên vịnh, thì từ năm 2015 tới nay, TP Hạ Long, trong đó giữ vai trò chính là Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã chủ động phối hợp với các đội tàu du lịch cho lắp đặt thiết bị phân ly dầu - nước, xử lý nước thải la canh trước khi thải ra môi trường. Đến nay, toàn bộ hơn 500 tàu du lịch đang hoạt động trên Vịnh Hạ Long đều đã trang bị và vận hành hiệu quả hệ thống xử lý nước la canh, góp phần giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước vịnh.

Bên cạnh đó, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng đã phối hợp chặt chẽ với TP Hạ Long tổ chức quan trắc, giám sát chất lượng môi trường nước Vịnh Hạ Long - Bái Tử Long tại 43 điểm quan trắc với định kỳ 3 tháng/lần và quan trắc 2 lần/tuần tại trạm quan trắc môi trường nước tự động tại Cảng B12; duy trì, nhân rộng hiệu quả mô hình tàu thu gom rác thải trên vịnh đưa về bờ xử lý an toàn với 12 tàu thu gom và hơn 40 nhân viên thường trực.

Việc đẩy mạnh hợp tác với các dự án quốc tế nhằm huy động thêm nguồn lực, tiếp cận với những giải pháp bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long một cách hiệu quả, bền vững cũng đã đạt được kết quả khả quan. Tiêu biểu như Dự án JICA do Chính phủ Nhật Bản tài trợ với số vốn hơn 100 triệu yên (hơn 20 tỷ đồng) đã được triển khai hiệu quả từ năm 2009, với nhiều hoạt động, như: Trồng rừng, nghiên cứu ứng dụng thu gom, thu thập, phân loại rác thải, giáo dục tuyên truyền nâng cao ý thức cho người dân... Sở Tài nguyên và Môi trường đã và đang phối hợp với hai công ty của Nhật Bản thực hiện Dự án "Cải thiện môi trường nước thông qua việc ứng dụng hệ thống xử lý nước thải độc lập không thu gom, không đảo trộn tại Vịnh Hạ Long - Di sản thiên nhiên thế giới". Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng đã nhận chuyển giao và lắp đặt thử nghiệm 7 hệ thống nhà vệ sinh sinh học (Bio-Toilet), 7 hệ thống xử lý nước thải kiểu mới (New Jhoka system) tại khu vực Vịnh Hạ Long và nghiên cứu ứng dụng công nghệ Biofast vào xử lý nước thải sinh hoạt tại các điểm tham quan trên vịnh nhằm cải thiện môi trường nước…

Hệ thống CNTT được đầu tư đã và đang phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý, bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long. Ảnh: Minh Đức

Nhằm tăng cường công tác quản lý Vịnh Hạ Long, trong đó trọng tâm là quản lý và bảo vệ môi trường, từ năm 2017, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã hoàn thành giai đoạn 1 việc lắp đặt, triển khai hệ thống truyền tải dữ liệu Viba và sửa chữa, nâng cấp hệ thống camera tại trụ sở Ban và các điểm tham quan trên Vịnh Hạ Long, giúp tăng cường sự giám sát, quản lý đối với các hoạt động tham quan, khai thác cảnh quan Vịnh Hạ Long. Hệ thống Viba đã được triển khai lắp đặt thí điểm tại 3 khu vực: Tuần Châu, động Thiên Cung, đỉnh núi Bài Thơ, phát wifi miễn phí cho du khách và đảm bảo đường truyền dữ liệu về cho bộ phận giám sát. Cùng với đó, việc duy trì hệ thống VHF và nâng cấp hệ thống GPS cũng đã trợ giúp cho Cảng vụ đường thủy nội địa và Ban Quản lý Vịnh Hạ Long trong công tác quản lý, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn trên vịnh.

Từ khi được triển khai thí điểm và đưa vào hoạt động, hệ thống trang thiết bị KHCN đã nhiều lần kịp thời phát hiện được các hành vi gây ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên Vịnh Hạ Long, giúp Ban Quản lý Vịnh kịp thời có những biện pháp nhắc nhở, xử lý các đối tượng vi phạm. Trong năm 2017, Ban đã tổ chức 238 lượt tuần tra, kiểm soát trên Vịnh Hạ Long, 290 lượt tuần tra, kiểm soát trên Vịnh Bái Tử Long, xử lý 272 trường hợp vi phạm; đề nghị xử phạt vi phạm hành chính gần 227 triệu đồng; kiến nghị UBND TP Hạ Long và các cơ quan chức năng tịch thu tiêu hủy 61 phương tiện, 5 bộ kích điện khai thác thủy sản trái phép; đình chỉ hoạt động có thời hạn 37 lượt tàu du lịch vi phạm...

Minh Hà