Lấy nhiệm vụ bảo vệ môi trường là trọng tâm

Với định hướng phát triển cân bằng, hài hòa giữa các mục tiêu tăng trưởng kinh tế và xã hội, trên tinh thần phát huy những giá trị sáng tạo, tỉnh đã đặt nhiệm vụ trọng tâm năm 2018 là "Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên".

Theo thống kê, toàn tỉnh có trên 240 mỏ và điểm quặng của 33 loại khoáng sản thuộc 6 nhóm khác nhau. Sản lượng khai thác nguyên khai các loại khoáng sản mỗi năm, như: Than từ 30-40 triệu tấn; vật liệu xây dựng trên 1,5 triệu m³; đá vôi xi măng trên 6,5 triệu tấn; sét xi măng trên 1,5 triệu tấn... Điều này vừa là thế mạnh để Quảng Ninh là tỉnh đứng đầu cả nước về công nghiệp khai khoáng nhưng cũng để lại cho Quảng Ninh những tổn hại to lớn về môi trường sinh thái. Bên cạnh đó, tài nguyên khoáng sản là hữu hạn và không tái tạo, sẽ cạn kiệt dần cùng quá trình khai thác nên rất cần được khai thác một cách tiết kiệm, hiệu quả. Cùng với đó, việc phát triển nhanh số tàu thuyền hoạt động trên Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, nay đã lên tới trên 500 chiếc, gây áp lực lớn đối với môi trường biển. Ngoài ra, còn nhiều hoạt động gây tác động xấu tới môi trường biển như các nhà hàng, bè nổi phục vụ du lịch ven bờ vịnh, các phương tiện kinh doanh xăng dầu…

Người dân xã Cái Chiên, huyện Hải Hà thu gom rác thải khu vực bãi tắm Đầu Rồng.

Trước thực trạng trên, nhằm hạn chế những tác động tiêu cực đến môi trường, tỉnh cũng ban hành nhiều cơ chế, chính sách triển khai xã hội hóa các hoạt động bảo vệ môi trường (BVMT) và đã thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia vào công tác BVMT trên địa bàn tỉnh, tập trung vào lĩnh vực vệ sinh môi trường, xử lý chất thải; đẩy mạnh mô hình hợp tác công – tư (PPP), kêu gọi đầu tư để triển khai các dự án ưu tiên BVMT; kêu gọi các nguồn lực, nguồn tài trợ, các nguồn vốn vay ODA tập trung cho cải thiện môi trường khu vực Vịnh Hạ Long và các dự án xử lý nước thải sinh hoạt đô thị. Hiện nay, mỗi năm tỉnh dành nguồn lực lớn (không dưới 3% tổng chi ngân sách địa phương) cho công tác bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường. Từ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường, nhiều dự án đã được triển khai, như Dự án khu xử lý rác thải sinh hoạt huyện Cô Tô; cải tạo phục hồi môi trường bãi chôn lấp rác thải khu 1, thị trấn Trới (Hoành Bồ); xây dựng các hạng mục phụ trợ mô hình thu gom rác thải tại xã Quan Lạn và Minh Châu (huyện Vân Đồn)... Đặc biệt, nhằm cảnh báo tình trạng gây ô nhiễm môi trường để có biện pháp khắc phục kịp thời, tỉnh đã đầu tư xây dựng các trạm quan trắc môi trường tự động. Số liệu quan trắc môi trường tự động được thông báo công khai tại bảng điện tử đặt tại khu vực Kênh Liêm (TP Hạ Long).

Mặc dù công tác BVMT đã có chuyển biến nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vẫn diễn ra gây mâu thuẫn trong phát triển giữa ngành công nghiệp khai khoáng, sản xuất vật liệu xây dựng, nhiệt điện, xi măng, đóng tàu với ngành dịch vụ du lịch...

Bà con thôn Yên Sơn, xã Dực Yên, huyện Đầm Hà hưởng ứng phong trào “Ngày chủ nhật xanh”. Ảnh: Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Đầm Hà cung cấp.

Để thực hiện thành công mục tiêu tăng trưởng bền vững, tỉnh đã lấy chủ đề công tác của năm 2018 là “Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên”. Trong đó, tỉnh đã xây dựng 6 nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phòng ngừa, kiểm soát và khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường. Trong đó, tỉnh sẽ kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải từ các hoạt động khai thác khoáng sản, sản xuất xi măng, nhiệt điện, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; vận hành hệ thống quan trắc và cảnh báo ô nhiễm môi trường toàn tỉnh. Thực hiện nghiêm việc thẩm định công nghệ, kết quả thẩm định công nghệ hoặc ý kiến tham gia về công nghệ của cơ quan có thẩm quyền là nội dung bắt buộc trong báo cáo thẩm định dự án đầu tư. Tỉnh kiên quyết không chấp thuận các dự án đầu tư có công nghệ lạc hậu và các loại hình sản xuất có phát thải lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao. Nâng cao chất lượng môi trường đô thị, tỉnh kiên quyết không cho phép triển khai các dự án đầu tư khi chưa có đầy đủ thủ tục pháp lý về BVMT. Về bảo vệ môi trường nông thôn, song song với việc tăng cường các biện pháp kỹ thuật canh tác tiên tiến, từng bước giảm thiểu việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, tỉnh sẽ nhân rộng việc áp dụng công nghệ tiên tiến của Nhật Bản trong triển khai mô hình xử lý nước thải cục bộ tại các cụm dân cư, hộ gia đình và nhà tiêu hợp vệ sinh tại các hộ gia đình. Năm nay, tỉnh cũng triển khai thí điểm phân loại rác đầu nguồn, thực nghiệm bằng phương pháp ủ hữu cơ tại huyện Ba chẽ, huyện Cô Tô và TP Uông Bí...

Từ những giải pháp đồng bộ và sự quyết liệt trong chỉ đạo với mục tiêu bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong năm 2018 đã cho thấy sự nỗ lực không nhỏ của Quảng Ninh trong thực hiện chiến lược tăng trưởng bền vững.

Thanh Phong

Ý kiến người trong cuộc:

Ông Nguyễn Mạnh Điệp, Trưởng Ban Môi trường, TKV: "Làm tốt việc thu gom, xử lý các loại chất thải, chống bụi, vệ sinh môi trường"

Trong năm 2018, TKV tiếp tục thực hiện Đề án Đảm bảo môi trường cấp bách ngành Than được UBND tỉnh phê duyệt. Trong đó, tập trung vào các mục tiêu: Trồng cây phủ xanh trên 100ha các khu vực bãi thải kết thúc đổ thải trong năm 2018; rà soát, nâng công suất các trạm xử lý nước thải đảm bảo xử lý hết lượng nước thải mỏ phát sinh; xây dựng đê, đập ngăn đất đá chân bãi thải còn lại, nhất là bãi thải Bàng Nâu; bổ sung hố lắng đầu nguồn, nạo vét đất đá đảm bảo thoát nước; kiểm tra, củng cố đảm bảo an toàn đập hồ chứa các mỏ khoáng sản, ngăn ngừa sự cố hóa chất các nhà máy luyện kim, hóa chất. Chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt việc thu gom, xử lý các loại chất thải, chống bụi, vệ sinh môi trường và các công việc bảo vệ môi trường thường xuyên khác.

Đồng thời, TKV cũng phối hợp chặt chẽ với địa phương, chỉ đạo các đơn vị thực hiện di dời xong các hộ dân còn lại, hoàn thành Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng nguy cơ sạt lở, ngập lụt nguy hiểm; củng cố các công trình phòng, chống mưa bão trọng điểm xong trước ngày 20/4/2018 và hoàn thành đầu tư xây dựng giai đoạn 1 Trung tâm Chế biến và Kho than tập trung vùng Hòn Gai để dừng hoạt động Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng.

Ông Hoàng Kiên Trung, Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu: "Nâng cao chất lượng môi trường sống từ bảo vệ môi trường nông thôn"

Là địa phương thuộc huyện miền núi, xã Đồng Tâm còn nhiều khó khăn. Đời sống kinh tế, văn hóa, nhận thức của bà con các dân tộc, đặc biệt ở các thôn, bản xa xôi còn nhiều hạn chế. Cùng những nỗ lực giúp đỡ người dân phát triển mô hình kinh tế, cải thiện đời sống, xã Đồng Tâm xác định việc cải thiện chất lượng cuộc sống, nâng cao chất lượng môi trường cần phải thực hiện đồng thời với sự hưởng ứng, tham gia tích cực từ người dân.

Do vậy, trước hết, chúng tôi tập trung tuyên truyền, lồng ghép vào các hoạt động sinh hoạt thôn, khu, phổ biến các mô hình kinh tế, tập trung tuyên truyền cho bà con về lối sống hợp vệ sinh, xây dựng nhà tiêu, di chuyển chuồng trại... ra xa nhà ở. Đồng thời, xã cũng tập trung các nguồn lực, sử dụng hợp lý các nguồn đầu tư của Nhà nước giải quyết vấn đề nước sạch, thu gom rác thải, vệ sinh môi trường; đẩy mạnh phong trào “5 không, 3 sạch”, nâng cao chất lượng chương trình "Ngày chủ nhật xanh", các chương trình vệ sinh môi trường nông thôn... Thời gian tới, để nâng cao chất lượng môi trường sống cho bà con các dân tộc, chúng tôi mong nhận được nhiều hơn nữa sự quan tâm của Nhà nước về cải thiện đời sống kinh tế, các dự án nước sạch, thu gom rác thải nông thôn...

Bà Phạm Thị Loan, Trưởng khu 7, thị trấn Trới, huyện Hoành Bồ: "Quan tâm đảm bảo vệ sinh môi trường đô thị"

Là đô thị đang phát triển nhanh, khu vực trung tâm huyện Hoành Bồ đang ngày một thay đổi diện mạo, phát triển năng động. Tốc độ đô thị hóa của huyện cao, việc xây sửa, mở rộng các tuyến đường... gần đây được quan tâm thực hiện. Bên cạnh hạ tầng được cải thiện, các hoạt động kinh tế, hoạt động vận chuyển đất đá, vật liệu xây dựng trên các trục đường chính... qua khu dân cư phần nào cũng gây ra những ảnh hưởng nhất định về môi trường sống của người dân.

Chính vì thế, theo tôi, việc nâng cao chất lượng môi trường sống của người dân nên tập trung giải quyết tốt vệ sinh môi trường đô thị. Thời gian qua, chính quyền địa phương cũng đẩy mạnh các giải pháp đảm bảo vệ sinh môi trường đô thị, trồng nhiều cây xanh, kiểm soát tốt ô nhiễm khói bụi... trên các trục đường chính. Các lực lượng chức năng cũng vào cuộc xử lý những vi phạm. Các hoạt động cộng đồng tham gia vệ sinh qua phong trào thứ 7, chủ nhật xanh cũng được phát động và có sức lan tỏa mạnh trong khu dân cư. Tuy nhiên, tôi cho rằng để thực sự nâng cao chất lượng môi trường sống cần đẩy mạnh hơn nữa các giải pháp kiểm soát tốt nguồn ô nhiễm, trồng nhiều cây xanh, đồng thời đưa phong trào cộng đồng thực hiện vệ sinh phát triển sâu rộng trong khu dân cư.

Ông Thân Đức Nam, Công ty TNHH MTV Nam Tùng (TP Hạ Long): "Đầu tư công nghệ mới, tiết kiệm chi phí"

Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vận tải thủy trên Vịnh Hạ Long, chúng tôi luôn chú trọng đầu tư công nghệ, nâng cao hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường. Chính vì thế, chúng tôi đã tiên phong đầu tư 24 phương tiện máy 4 thì của Nhật Bản sử dụng công nghệ tiên tiến, dùng nhiên liệu mới thân thiện với môi trường. Tuy đầu tư ban đầu lớn nhưng xét về lâu dài hiệu quả kinh tế cao, hiệu năng hoạt động tăng gấp rưỡi so với thiết bị cũ.

Việc đầu tư công nghệ mới, nhiên liệu sạch cũng chính là đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường mà cơ quan quản lý Nhà nước đề ra. Điều này còn bảo vệ sức khỏe cho cán bộ vận hành, du khách và môi trường sống xung quanh. Đây cũng chính là yếu tố mà du khách, hãng lữ hành quốc tế coi trọng, đánh giá cao khi tiến hành hợp tác, ký kết hợp đồng vận chuyển, tham quan. Hơn nữa, về mặt kinh tế, cũng giúp giảm tiêu thụ nguyên liệu, tiết kiệm hàng chục triệu đồng/tháng từ việc sử dụng nguyên liệu mới. Đây là bài toán kinh tế mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng phải cân nhắc bởi nguyên liệu chiếm gần 1/3 chi phí cấu thành giá vận tải.

Phạm Học - Tạ Quân (Thực hiện)