Đồng bộ các giải pháp bảo vệ môi trường nông thôn

Sau nhiều năm triển khai chương trình xây dựng NTM, đến nay Ba Chẽ mới chỉ có duy nhất xã Lương Mông đạt được tiêu chí số 17 về môi trường và ATTP, 6 xã còn lại vẫn đang gặp phải khó khăn, vướng mắc khi thực hiện tiêu chí này.

[links()]

Hiện nay, rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện được xử lý chủ yếu bằng lò đốt khí tự nhiên NFi-05 công suất đốt từ 0,15-0,5 tấn/giờ/lò. (Ảnh chụp lò đốt rác thải xã Đồn Đạc)

Nhiều năm nay, gia đình bà Hoàng Thị Nhàn, thôn Tân Tiến, xã Đồn Đạc thường duy trì chăn nuôi đàn lợn khoảng 10 con/lứa. Tuy nhiên, khu vực chăn nuôi của gia đình bà vẫn chưa đảm bảo vệ sinh môi trường. Toàn bộ hệ thống nước thải khu chăn nuôi xả thải trực tiếp ra sau chuồng sát ruộng canh tác lúa, màu. Những ngày nắng, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, còn ngày mưa, nước thải phân chuồng tràn ra cả khu ruộng các hộ dân canh tác gần đó. Bà Nhàn thừa nhận: Vẫn biết việc chăn nuôi làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh nhưng gia đình chưa có cách nào để khắc phục vì quy mô chăn nuôi nhỏ lẻ, thiếu vốn đầu tư hệ thống cống tiêu dẫn nước thải... Năm nay, gia đình tôi sẽ đăng ký với địa phương xây dựng bể bioga để tận dụng phân chuồng làm khí đốt, qua đó, giảm thiểu mùi hôi thối phát sinh.

Nhìn rộng toàn xã Đồn Đạc thấy rằng, đến nay xã mới hoàn thành được 11/20 tiêu chí. Trong số 9 tiêu chí còn lại xã đã xác định tiêu chí môi trường và ATTP khó hoàn thành nhất. Hiện tại, 3/8 chỉ tiêu trong tiêu chí môi trường và ATTP gồm: Xây dựng cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp; chất thải rắn trên địa bàn, nước thải khu dân cư tập trung, cơ sở sản xuất, kinh doanh được thu gom xử lý theo quy định và tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo vệ sinh môi trường của xã đều đạt rất thấp.

Nguyên nhân do xã thiếu vốn đầu tư đồng bộ hạ tầng các công trình phục vụ công tác bảo vệ môi trường. Trong khi đó, thói quen tập quán sản xuất, canh tác, nếp sống sinh hoạt của đại đa số bà con vẫn còn lạc hậu. Tình trạng chăn thả gia súc, gia cầm tự do, nhà tiêu chưa hợp vệ sinh diễn ra phổ biến dẫn tới ô nhiễm môi trường cục bộ.

Nước thải chăn nuôi của gia đình bà Hoàng Thị Nhàn, thôn Tân Tiến, xã Đồn Đạc thải trực tiếp ra cánh đồng gần đó.

Thực tế không riêng gì xã Đồn Đạc, bài toán đảm bảo môi trường vùng nông thôn tại nhiều xã của Ba Chẽ đang rơi vào tình trạng tương tự. Ngay cả xã Lương Mông mặc dù đã đạt được tiêu chí môi trường và ATTP nhưng vấn đề xử lý môi trường trong xã vẫn còn nhiều bất cập cần phải giải quyết triệt để. Tình trạng rác thải trong khu dân cư vẫn vứt bừa bãi, tập kết không đúng chỗ. Tỷ lệ hộ dân có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh mới chỉ đạt hơn 65%. Trong khi đó, nhiều hộ chăn nuôi vẫn thả gia súc, gia cầm tự do, chuồng trại xây gần nhà, không che chắn cẩn thận gây ô nhiễm môi trường.

Ngoài khó khăn trong xử lý nước thải khu vực dân cư và chất thải chăn nuôi, Ba Chẽ còn đang vướng mắc trong xử lý rác thải sinh hoạt. Toàn huyện hiện có 4 lò đốt rác thải sinh hoạt bằng khí tự nhiên NFi-05 công suất đốt từ 0,15-0,5 tấn/giờ/lò; xử lý rác cho các xã Lương Mông, Minh Cầm, Đồn Đạc, Thanh Lâm và thị trấn Ba Chẽ. 3 xã Nam Sơn, Thanh Sơn và Đạp Thanh chủ yếu đang tự xử lý rác thải sinh hoạt bằng lò đốt rác mini dễ gây ra tình trạng ùn đọng rác thải cục bộ. Quá trình tự đốt rác sẽ phát tán bụi, mùi hôi ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Bên cạnh đó, vùng sản xuất nông nghiệp của Ba Chẽ hiện vẫn thiếu các bể thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV. Trong khi trung bình mỗi năm, toàn huyện có khoảng 2-3 tạ vỏ thuốc BVTV thải ra môi trường. Con số được thu gom xử lý đạt gần 85%, còn lại sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước, đất canh tác.

Từ thực trạng nói trên, để khắc phục, xử lý bài toán môi trường vùng nông thôn, năm nay huyện Ba Chẽ sẽ tập trung đầu tư hệ thống bể chứa, qua đó tăng khối lượng thu gom, vận chuyển trên 85% gói, bao thuốc BVTV. Tiếp tục ưu tiên vốn đầu tư các công trình cấp nước sinh hoạt để các hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt trên 92% (dự kiến đầu tư 4 công trình cấp nước sinh hoạt thông qua nguồn vốn xây dựng NTM).

Bên cạnh đó, huyện còn tiếp tục quy hoạch đầu tư các điểm tập kết, trung chuyển, xử lý chôn lấp rác thải. Thí điểm việc phân loại rác đầu nguồn xử lý bằng phương pháp ủ hữu cơ tại một số thôn của xã Đạp Thanh, đồng thời tiếp tục ứng dụng khoa học công nghệ (chế phẩm sinh học) để xử lý chất thải trong chăn nuôi. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho người dân về bảo vệ môi trường.

                    Bạch Đằng