"Việc tự chủ tài chính yêu cầu các bệnh viện phải thật sự năng động, sáng tạo"

Theo lộ trình, bắt đầu từ năm 2018, 4 bệnh viện công của tỉnh phải tự chủ hoàn toàn về tài chính, gồm: Đa khoa tỉnh, Bãi Cháy, Sản Nhi, Đa khoa khu vực Cẩm Phả. Đây là một xu thế tất yếu trong quá trình phát triển của ngành Y tế để phù hợp với cơ chế thị trường, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh (KCB). Tuy nhiên, cũng có khá nhiều người dân và ngay cả đội ngũ y, bác sỹ còn băn khoăn, quan tâm đến việc tự chủ của các bệnh viện trên. Đồng chí Vũ Xuân Diện, Giám đốc Sở Y tế, đã thông tin để người dân hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Đồng chí Vũ Xuân Diện, Giám đốc Sở Y tế

- Xin đồng chí cho biết rõ hơn về chủ trương tự chủ tài chính tại các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh từ năm 2018?

+ Thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII (Nghị quyết số 19-NQ/TW) về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, ngành Y tế Quảng Ninh đã và đang từng bước triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp trong quá trình đổi mới, sắp xếp lại tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, tăng cường tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy nhân sự và tài chính.

Cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm là một chủ trương mở ra một cách nghĩ, cách làm chủ động, năng động cho các đơn vị sự nghiệp y tế, tạo quyền tự chủ, chủ động cho đơn vị trong việc quản lý chi tiêu tài chính. Đồng thời từng bước giảm bớt sự can thiệp của cơ quan quản lý ở cấp trên; thu nhập của người lao động từng bước được cải thiện, phân phối tiền lương của đơn vị sự nghiệp gắn với hiệu quả, chất lượng công việc.

Từ năm 2014 đến nay, các đơn vị khám, chữa bệnh trong ngành Y tế đã tự chủ một phần về chi hoạt động thường xuyên. Đặc biệt là từ năm 2017 khi toàn bộ tiền lương của bác sỹ, điều dưỡng và nhân viên y tế được kết cấu vào giá dịch vụ KCB bảo hiểm y tế (BHYT) thì hầu hết chi phí do Quỹ BHYT chi trả, ngân sách đã giảm chi khá lớn. Vì vậy, năm 2018 tỉnh đã giao cho ngành Y tế thực hiện tự chủ toàn bộ chi thường xuyên với 4 bệnh viện là: Đa khoa tỉnh, Bãi Cháy, Sản Nhi, Đa khoa khu vực Cẩm Phả.

Trước đó, ngành Y tế cũng có 2 đơn vị thực hiện tự chủ toàn bộ kinh phí hoạt động thường xuyên là Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế (năm 2008) và Trung tâm Giám định Y khoa (năm 2015).

Theo lộ trình sắp tới, các đơn vị còn lại sẽ phải tự bảo đảm một phần kinh phí hoạt động thường xuyên từ 10-60%.

Bệnh nhân làm thủ tục khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa Khu vực Cẩm Phả.

- Khi tự chủ tài chính, các bệnh viện sẽ không còn nguồn ngân sách hỗ trợ, rõ ràng đây là thách thức rất lớn?

+ Trong năm 2018, 4 bệnh viện công lập phải tự chủ hoàn toàn về tài chính. Đây được coi là một xu thế tất yếu trong quá trình phát triển của ngành Y tế để phù hợp với cơ chế thị trường, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, các bệnh viện sẽ đối mặt với nhiều khó khăn, bởi từ trước đến nay, các bệnh viện này được cấp một phần ngân sách. Lo nhất là quỹ lương trả cho nhân viên, bởi trước đây ít nhất ngân sách cấp sẽ giúp bệnh viện đủ trang trải phần này, nhưng khi đã tự chủ hoàn toàn, các bệnh viện buộc phải tự tính toán toàn bộ thu - chi.

Khó khăn nữa là về nhân lực, trong thời gian tới sẽ có những sự thay đổi lớn về nhân lực và đây cũng chính là điều mà các bệnh viện lo lắng. Dù tự chủ tài chính nhưng các đơn vị vẫn phải tuân thủ quy định của Nhà nước, nếu với một bệnh viện tư nhân họ sẵn sàng sa thải nhân viên nếu làm việc không tốt nhưng với bệnh viện công lập thì lại không thể.

Phần nữa là nguồn kinh phí hoạt động chủ yếu của các bệnh viện sẽ do Quỹ BHYT chi trả, tuy nhiên, thực tế việc thanh toán thường không kịp thời, số vượt quỹ thường chậm được giải quyết dẫn đến các khoản nợ đọng tiền lương, tiền mua thuốc sẽ xảy ra.

Hiện giá viện phí chưa tính đúng, tính đủ, mới chỉ tính 4/7 yếu tố cấu thành giá, vẫn còn 3 yếu tố chưa được tính vào giá viện phí là khấu hao tài sản - trang thiết bị, điện nước, đào tạo - nghiên cứu khoa học. Nếu giá viện phí được tính đúng, tính đủ thì khi tự chủ tài chính, các bệnh viện sẽ đỡ khó khăn hơn.

- Như vậy, để có thể đứng vững trong cơ chế thị trường, các bệnh viện phải làm như thế nào, thưa đồng chí?

+ Cốt yếu là phải thay đổi trong suy nghĩ và hành động của cả lãnh đạo bệnh viện cũng như nhân viên y tế, phải coi người bệnh là khách hàng của mình. Nếu bệnh viện phục vụ không tốt, nhân viên y tế phục vụ không chu đáo thì người dân sẽ lựa chọn KCB ở một bệnh viện khác. Bởi hiện nay, ở tuyến huyện, những người có thẻ BHYT có thể đến bất cứ bệnh viện nào trong cùng tuyến và từ năm 2021 sẽ liên thông tuyến tỉnh. Khi bệnh nhân không đến nữa thì sẽ không có nguồn thu và bệnh viện càng rơi vào khó khăn. Làm sao để khi người bệnh đến, họ và gia đình hài lòng, là thách thức không nhỏ đối với các bệnh viện.

Muốn tồn tại, các bệnh viện phải phát triển bền vững, nỗ lực rất nhiều trong tất cả các hoạt động. Đầu tiên là thường xuyên phát triển chuyên môn kỹ thuật, đồng thời phải không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ và chất lượng KCB, tạo thương hiệu cho chính bệnh viện mình, tạo ra sự cạnh tranh giữa các bệnh viện với nhau. Đây chính là động lực để các bệnh viện thi đua phát triển và người bệnh cũng có nhiều cơ hội để lựa chọn cho mình những nơi KCB tốt hơn.

Nhân viên y tế Bệnh viện Bãi Cháy chăm sóc người bệnh.

Các bệnh viện phải quan tâm xây dựng nguồn nhân lực đảm bảo năng động và hoạt động thật sự hiệu quả, đồng thời tích cực thu hút, đào tạo đãi ngộ nguồn nhân lực chất lượng cao để tạo thương hiệu mạnh. Các đơn vị phải thường xuyên nâng cấp đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế nhằm đảm bảo đủ điều kiện hoạt động phục vụ người bệnh theo phân tuyến kỹ thuật, tạo môi trường thân thiện để thu hút người bệnh đến KCB; tăng cường cải cách TTHC, ứng dụng CNTT tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người bệnh. Đặc biệt, các bệnh viện cần đổi mới phương pháp quản trị, đảm bảo mọi hoạt động về quản lý tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực thực sự hiệu quả.

- Người dân lo ngại, khi tự chủ tài chính sẽ xuất hiện hiện tượng như bệnh viện tìm mọi cách thu thêm của bệnh nhân để tăng nguồn thu, tăng lợi nhuận. Vậy việc quản lý sẽ được thực hiện như thế nào, thưa đồng chí?

+ Việc tự chủ tài chính yêu cầu các bệnh viện phải thật sự năng động, sáng tạo, người lãnh đạo quản lý phải dám nghĩ, dám làm, đặc biệt phải nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu. Tuy nhiên, ngành Y tế xác định, đây thực sự là trách nhiệm lớn vừa phải tạo cho bệnh viện tính tự chủ nhưng cũng phải giám sát chặt chẽ việc hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, theo các quy định của ngành Y tế.

Trong nhiều năm qua, bên cạnh yêu cầu các bệnh viện tuân thủ các quy định của Bộ Y tế thì ngành Y tế Quảng Ninh đã có thêm quy định phải tuân thủ phác đồ điều trị, thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng chỉ đạo thường xuyên tổ chức lấy ý kiến thăm dò sự hài lòng của người bệnh và người nhà bệnh nhân; đánh giá chất lượng bệnh viện thông qua các tiêu chí chấm điểm công khai, minh bạch và thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của ngành Y tế bằng những giải pháp cụ thể; tăng cường ứng dụng CNTT để kiểm soát chi phí, tạo sự thuận lợi nhất cho người dân đến KCB.

Ngành Y tế tiếp tục chỉ đạo các bệnh viện xây dựng phương án xã hội hoá đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị để đáp ứng nhu cầu KCB của người dân.

- Xin cảm ơn đồng chí!

Nguyễn Hoa (Thực hiện)

[links()]