Quảng Ninh: Phát huy vai trò, vị thế của phụ nữ

Thời gian qua, vai trò và vị thế của phụ nữ Quảng Ninh ngày càng được coi trọng và đánh giá cao, đóng góp ngày càng nhiều vào sự phát triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống gia đình và nhân dân.

[links()]

Hội LHPN tỉnh bàn giao con giống và thức ăn chăn nuôi gà cho hội viên xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên. (Ảnh: Văn phòng Hội LHPN tỉnh cung cấp)

Nhiều "nữ tướng" trong phát triển kinh tế

Bà Nguyễn Thị Vinh, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh, nhìn nhận: Hiện nay, phụ nữ có thể tham gia bình đẳng với nam giới ở tất cả các lĩnh vực. Phụ nữ ở vùng sâu, vùng xa, khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước đã có cơ hội việc làm, giáo dục đào tạo, chăm sóc sức khỏe, giảm khoảng cách giới. Từ đó, nhiều chị em đã chủ động ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ nâng cao năng suất lao động, hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Chị Tạ Thị Thắm (thôn Đồng Đặng, xã Sơn Dương, huyện Hoành Bồ) là một tấm gương phụ nữ như thế. Với quyết tâm làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, chị đã đầu tư vốn, kỹ thuật xây dựng trang trại, đào ao thả cá, trồng ổi, táo, bưởi, trồng keo và chăn nuôi gà. Bình quân mỗi năm, chị thu được trên 600 triệu đồng, giải quyết việc làm cho 8 lao động địa phương; nhiều năm liền, chị là hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi.

Chị Thắm chỉ là một trong 60 phụ nữ dân tộc thiểu số năng động đại diện cho 11.813 phụ nữ dân tộc trong tỉnh, có đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế xã hội. Bà Vinh cho tôi xem một danh sách dài, trong đó còn phải kể đến các chị như: Phùn Thị Thủy (thôn Pò Hèn, xã Hải Sơn, TP Móng Cái), Tạ Thị Mai (thôn Đồi Mây, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên), Lỷ Tài Múi (bản Quảng Hợp, xã Quảng Thành, huyện Hải Hà), Đặng Thị Tâm (thôn Nà Cáng, xã Quảng An, huyện Đầm Hà) v.v. Hiện nay, toàn tỉnh có trên 20 mô hình kinh tế của phụ nữ làm ăn hiệu quả như thế.

Chị Chiếng Tài Múi, thôn Đồi Chè xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên tham gia mô hình nuôi gà bản địa theo chuỗi giá trị kinh tế.

Có được điều đó là do sự trợ lực của nhiều chương trình tạo việc làm, tăng thu nhập cho lao động nữ như: Tổ chức các phiên giao dịch việc làm; tư vấn học nghề cho phụ nữ nông thôn; nhân rộng các mô hình phát triển kinh tế của phụ nữ; tuyên dương các nữ doanh nhân, phụ nữ làm kinh tế giỏi v.v. Từ năm 2011 đến nay, có 12.823 chị em nông thôn được đào tạo nghề.

Đồng thời, các cấp hội phụ nữ nhận ủy thác với các ngân hàng giải ngân trên 1.500 tỷ đồng cho gần 60.100 chị em vay, giúp hơn 6.683 chị em thoát nghèo, trong đó 2.296 chị làm chủ hộ. Tỷ lệ lao động nữ được giải quyết việc làm hằng năm đạt trên 45%. Số doanh nghiệp có nữ đại diện theo pháp luật là 2.862, chiếm 23,85% tổng số doanh nghiệp.

Thụ hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe

Quảng Ninh luôn quan tâm thúc đẩy bình đẳng giới trong công tác chăm sóc sức khỏe. Đến nay đã có 8 bệnh viện tuyến tỉnh (trong đó có 1 bệnh viện chuyên sản nhi), 14 trung tâm y tế tuyến huyện, 186 trạm y tế tuyến xã; 100% trạm y tế các thôn, khe, bản đều có y sĩ và nữ hộ sinh. Nhân lực và giường bệnh của ngành y tế đảm bảo để phục vụ nhân dân với 10,5 bác sĩ/1vạn dân và 42,3 giường bệnh/1vạn dân, cao hơn mức trung bình của cả nước.

Nữ cán bộ y tế Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí.

Do vậy, phụ nữ được tiếp cận các dịch vụ khám chữa bệnh, nhất là công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em được quan tâm triển khai ở tất cả các tuyến. 90% lao động nữ được khám chuyên khoa. Trung bình hằng năm, 95% phụ nữ có thai được khám, mỗi thai phụ được khám trung bình 3-4 lần, tỷ lệ tử vong mẹ luôn hạn chế ở mức thấp nhất. Chị em được khám quản lý thai nghén và sàng lọc HIV sớm đạt từ 80% trở lên.

Chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình, bảo hiểm y tế toàn dân, thực hiện bình đẳng giới, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh được thực hiện tốt. Do vậy, tỷ số giới tính khi sinh (trẻ trai/trẻ gái) giảm dần qua các năm. Tính đến tháng 6/2017, tỷ số này ở mức 113/100. Tuổi thọ bình quân nữ là 76.99 tuổi (cao hơn nam 6,2%).

Coi trọng công tác cán bộ nữ

Nhờ công tác đào tạo, bồi dưỡng nên đội ngũ cán bộ nữ có sự phát triển về số lượng, cơ cấu, từng bước trẻ hóa. Tỷ lệ cán bộ nữ giữ các chức vụ lãnh đạo, quản lý chủ chốt trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở và đội ngũ cán bộ khoa học nữ ngày càng tăng. Cán bộ nữ đã thể hiện được bản lĩnh chính trị vững vàng, có ý thức và tinh thần trách nhiệm cao, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao và thực hiện tốt thiên chức của gia đình.

Sau 10 năm, đã có 1.950 lượt cán bộ nữ được đào tạo lý luận chính trị (chiếm 47%);  từ 27 nữ thạc sĩ năm 2007 tăng lên 699 thạc sĩ, từ 1 nữ tiến sĩ tăng lên 25 người. Đặc biệt, đã có 77 lượt cán bộ nữ được cử đi bồi dưỡng, nâng cao kiến thức ở nước ngoài; hàng trăm lượt cán bộ nữ được bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, kiến thức quản lý nhà nước, an ninh quốc phòng, cán bộ dự nguồn.

Tập huấn cho nữ đại biểu lần đâu ứng cử HĐND cấp xã, phường nhiệm kỳ 2016 - 2021. (Ảnh: Văn phòng Hội LHPN tỉnh cung cấp)

Gặp chị Nguyễn Thị Thu Hà, điều dưỡng trưởng, Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển, tôi thấy rất nể phục. Ngoài công việc hàng ngày, chị đã cùng với một số đồng nghiệp thực hiện đề tài nghiên cứu so sánh công dụng một số loại thuốc trong điều trị nấm huyết ở bệnh nhân nhiễm HIV và đề tài điều trị sốt ở những bệnh nhân có vết thương do mò đốt. Công việc ở bệnh viện quá bận nên việc nhà chị dựa hết vào chồng và ông bà nội. Ở Quảng Ninh, hiện có 32 nữ cán bộ khoa học như chị Hà, tăng 12,4% so với năm 2007.

Nhờ công tác quy hoạch, đào tạo, bố trí cán bộ nữ luôn đảm bảo tốt nên hiện nay có 22.936 nữ cán bộ, công chức, viên chức chiếm 67,5%, 62 đồng chí nữ thuộc diện BTV Tỉnh ủy quản lý. Trong 3 nhiệm kỳ qua, đều có cán bộ nữ là lãnh đạo chủ chốt Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. So với nhiệm kỳ trước, tỷ lệ phụ nữ tham gia BCH Đảng bộ tỉnh tăng từ 15,3% lên 18,8%; tham gia HĐND tăng từ 31,94% lên 33,33% cao hơn so với quy định của trung ương. Cán bộ nữ giữ chức vụ lãnh đạo chủ chốt các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh có 27 đồng chí; tham gia cấp uỷ các huyện, thị, thành uỷ và đảng uỷ trực thuộc tỉnh 113 đồng chí. Nữ đại biểu HĐND các cấp tăng; cấp tỉnh có 27 người, cấp huyện là 146, cấp xã là 1550. Tỷ lệ các cơ quan có lãnh đạo chủ chốt là nữ trong tỉnh đạt 49,8% (tăng 18,8% so với năm 2011).

Phạm Học

Ý kiến người trong cuộc: Ông Nguyễn Đăng Lương (khu 1, thị trấn Cô Tô, huyện Cô Tô): "Ngày càng nhiều phụ nữ khẳng định mình trong công việc kinh doanh" Trong xã hội hiện đại, vấn đề bình đẳng giới đã được coi trọng một cách đúng mức. Phụ nữ không chỉ đóng vai trò quan trọng trong gia đình mà còn khẳng định vị thế xã hội. Điều này có được không chỉ là quan điểm, sự phát triển của xã hội hiện đại mà còn đến từ chính nỗ lực, khả năng và trình độ của họ. Trong thực tế cuộc sống, ở huyện đảo Cô Tô, tôi đã từng thấy nhiều gia đình phát triển mạnh kinh tế gia đình, kinh doanh du lịch thành công. Và đứng đằng sau thành công đó chính là vai trò, sự năng động và năng lực quản lý điều hành của người phụ nữ. Không chỉ trong kinh doanh dịch vụ du lịch, nghề truyền thống là đánh bắt và chế biến thủy hải sản, vốn là thế mạnh của Cô Tô cũng xuất hiện nhiều gương phụ nữ sản xuất giỏi. Tôi cho rằng đó chính là một minh chứng, biểu hiện rõ ràng nhất của bình đẳng giới, nơi người phụ nữ khẳng định vai trò của mình.   Bà Lê Thị Thà, phường Xuân Sơn, TX Đông Triều: “Phụ nữ có quyền chủ động tham gia những cơ hội nâng cao năng lực cá nhân” Tôi nghĩ, trong phát triển kinh tế, không chỉ có đàn ông mới biết vươn lên làm giàu. Vì thế, tôi đã mạnh dạn vay mượn tiền mua đất để nuôi thủy sản và gia cầm, thành lập hợp tác xã để cùng nhau kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm. Năm 2013 tôi đã vận động được 165 hộ dân cho HTX thuê đất theo hướng tích tụ diện rộng, giải quyết việc làm cho từng ấy hộ có đất cho thuê. Được sự quan tâm động viên và tạo điều kiện hết mức của lãnh đạo thị xã, các ban ngành và gia đình, cộng với niềm đam mê của bản thân, tôi đã cố gắng vực dậy vượt qua mọi khó khăn để có thành công như hôm nay. Từ kinh nghiệm cá nhân tôi nghĩ, phụ nữ có quyền chủ động tham gia những cơ hội nâng cao năng lực cá nhân tìm tòi, đổi mới, vươn lên trở thành một doanh nhân nữ.   Giáo sư Nguyễn Lân Dũng, Đại học Quốc gia Hà Nội: “Vợ chồng cùng tôn trọng nhau, cùng nhau xây dựng hạnh phúc” Ở Quảng Ninh, những người thợ mỏ nhất là phụ nữ làm mỏ còn gặp nhiều thiệt thòi trong cuộc sống gia đình. Trong các thiệt thòi ấy thì rất đáng tiếc là khó tổ chức được bữa ăn gia đình hàng ngày. Bữa ăn sum họp gia đình là một trong những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Đó là lúc cả nhà bên nhau, cùng thưởng thức tài nội trợ của mẹ hay vợ, cùng chia sẻ những thông tin mới mẻ trong nước và trên thế giới, cùng thông báo cho nhau công việc trong ngày của mỗi thành viên, cũng là lúc ông bà, bố mẹ nhắc nhở, động viên, khuyên bảo con cháu. Hạnh phúc gia đình cần phải được xây dựng từ hai phía. Vợ chồng cùng tôn trọng nhau, cùng nhau xây dựng hạnh phúc. Phụ nữ và nam giới cần bình đẳng với nhau.   Bà Phạm Hồng Phin, phường Quang Trung, TP Uông Bí: “Cần quan tâm hơn đến phụ nữ vùng đồng bào dân tộc thiểu số” Khi tôi còn công tác, làm Chi hội trưởng phụ nữ đã vài lần phải làm công tác hoà giải ở gia đình hội viên. Chúng tôi phải tuyên truyền cho các ông chồng, ông bố rằng, bạo hành với phụ nữ và trẻ em gái là vi phạm pháp luật. Sau đó phải lập biên bản hoà giải, mỗi tổ hoà giải có ít nhất 3 thành viên để cùng ký vào biên bản yêu cầu đàn ông không được tái phạm. Dù là bạo hành về thể xác hay bạo hành về tinh thần thì cũng là những hành vi không thể chấp nhận được trong xã hội hiện đại. Năm 2014, tôi còn làm khảo sát về tình trạng bình đẳng giới ở Uông Bí, Hoành Bồ và Tiên Yên để có thể đi thi Chi hội trưởng giỏi. Tôi nhận thấy, phụ nữ ở các thị xã thành phố như Uông Bí chẳng hạn đa phần được bình đẳng với đàn ông. Những trường hợp bị bạo hành phân biệt đối xử rất hy hữu chỉ là cá biệt. Còn phụ nữ ở các vùng đồng bào dân tộc thì chịu thiệt thòi hơn. Bởi vậy theo tôi cần nâng cao nhận thức cho đàn ông ở những vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đưa họ đến các lớp tập huấn để nhận ra nghĩa vụ của người chồng, quyền lợi của phụ nữ. Mặt khác các khu dân cư, trưởng bản, già làng cần phát huy năng lực gương mẫu, vận động thanh niên tôn trọng phụ nữ và xoá bỏ rào cản gia trưởng.   Ông Nguyễn Thế Huệ, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Quảng Ninh: "Phụ nữ thành đạt nhiều hơn đặc biệt trong lĩnh vực có thế mạnh" Tôi cho rằng bình đẳng giới ngày càng được coi trọng và khẳng định trong mọi lĩnh vực. Ở góc độ gia đình, tế bào của xã hội, họ đóng vai trò quan trọng, tỉ mỉ nuôi dạy con cái, cân bằng gia đình, hài hòa các mối quan hệ…Ngoài xã hội, với thế mạnh riêng, sự nhạy cảm, chỉ số cảm xúc cao hơn phái mạnh, phụ nữ cũng thành đạt, khẳng định khả năng không hề thua kém phái mạnh, đặc biệt trong các lĩnh vực có lợi thế. Ở tỉnh nhà, nhiều doanh nghiệp du lịch, khách sạn... cũng được điều hành mềm mại, hiệu quả hơn bởi phụ nữ. Ở các cơ quan nhà nước, họ chứng tỏ không thua kém các đồng nghiệp nam giới. Nhìn rộng ra, không khó hiểu, khi nhiều phụ nữ thành đạt trên chính trường, đứng đầu các doanh nghiệp lớn. Tôi cho rằng khi được tạo điều kiện, học tập, phát huy phẩm chất phụ nữ sẽ thành đạt, đóng góp cho xã hội như phái mạnh. Huỳnh Đăng - Tạ Quân (thực hiện)