Vạn Ninh "khát" nước sạch

Năm 2004, từ Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, xã Vạn Ninh (TP Móng Cái) được đầu tư 4 trạm bơm nước tập trung. Tuy nhiên, đến nay 2/4 trạm hỏng, bỏ, không sử dụng; 2 trạm còn lại chỉ cấp nước được cho vài chục hộ dân. Muốn có nước sinh hoạt, hàng trăm hộ dân nơi đây phải mua nước từ xe téc với giá gấp 10 lần giá của trạm. Người dân mong mỏi, chính quyền kiến nghị... nhưng bao năm qua, Vạn Ninh vẫn "khát" nước sạch.

Gia đình anh Hà Văn Thiềng xây bể hơn 30m3 để chứa nước mưa, nhưng cũng chỉ đủ dùng 5 tháng/năm.

Nhà gần trạm bơm vẫn phải mua nước

Chỉ cách trung tâm TP Móng Cái khoảng 7 cây số đường bằng, nhưng nhiều năm nay, 1.772 hộ dân với hơn 7.120 nhân khẩu ở xã Vạn Ninh vẫn phải sống trong cảnh thiếu nước sạch sinh hoạt. Người dân phải mua nước giá cao để phục vụ sinh hoạt hằng ngày. 

Chúng tôi đến thăm nhà anh Hà Văn Thiềng (thôn Đông), cách trạm bơm nước sạch ngã ba thôn Đông - thôn Trung chưa đầy 1km, nhưng từ bao năm nay vẫn phải mua nước sạch từ xe téc với giá 100.000 đồng/m3. Anh Thiềng chia sẻ: “Chúng tôi rất cảm ơn Đảng, Nhà nước đã quan tâm tới đời sống kinh tế, tạo điều kiện để người dân thoát nghèo. Nhưng Vạn Ninh cần nước sạch hơn cả. Nhà tôi phải xây bể hơn 30m³ để chứa nước mưa, cả nhà 5 khẩu dùng tiết kiệm cũng chỉ được khoảng 5 tháng; còn lại 7 tháng phải mua nước sinh hoạt, hết gần 10 triệu đồng”.

Trạm bơm thôn Bắc hiện chỉ có thể cấp nước cho 20 hộ dân sống gần trạm.

Rời thôn Đông, chúng tôi đến khu giãn dân Thoi Phi, thuộc thôn Bắc của xã. Bà Hoàng Thị Phúc chỉ những bồn inox chứa nước, bệ men bồn rửa bát, nói: Nước giếng bơm lên, lọc cẩn thận rồi, đồ đựng nước thường xuyên đánh rửa mà vẫn bị ố vàng. Toàn bộ giếng của các hộ ở đây, nước đều có mùi tanh, màu vàng, uống vào chát. Có nhà đào giếng sâu đến 30m mà nước cũng chẳng khá hơn. Sau khi qua hệ thống lọc, nước giếng chỉ dùng để tắm giặt, còn nước ăn uống hằng ngày phải mua từ xe téc chở đến bán, giá 100.000 đồng/m³, đắt hơn 10 lần so với giá của trạm, dù nhà chỉ cách trạm bơm nước thôn Bắc vẫn đang hoạt động có vài trăm mét...”.

Ông Nguyễn Văn Minh, quản lý vận hành trạm bơm thôn Bắc, cho biết: Trạm bơm xuống cấp, bể nước nứt phải chít vá thường xuyên, hiện chỉ phục vụ được 20 hộ dân sống xung quanh trạm với giá 7.000 đồng/m³. Những hộ xa 700-800m thì không thể bơm nước đến được. Hơn 100 hộ dân khu Thoi Phi vẫn phải dùng nước giếng hoặc mua nước từ xe téc.

Trạm bơm ngã ba thôn Đông - thôn Trung bỏ, không sử dụng từ năm 2005.

Ông Nguyễn Văn Hùng, cán bộ địa chính, xây dựng, môi trường xã Vạn Ninh, chia sẻ: Vạn Ninh là vùng biển, nước giếng đào thì nhiễm mặn, chát không thể dùng, giặt còn hỏng cả quần áo. Từ trước tới nay, người dân vẫn phải mua nước ngọt ở trên phố về ăn. Trên địa bàn xã có 4 trạm bơm nước, thì 2 trạm hỏng, 2 trạm đang phục vụ cho khoảng 50 hộ dân và 2 điểm trường.

Bao giờ người dân được dùng nước sạch? 

Năm 2004, được sự quan tâm của Nhà nước, từ Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, xã Vạn Ninh được đầu tư 4 trạm bơm nước tập trung, tổng mức đầu tư vài tỷ đồng, Nhưng sau khi hoạt động được chưa đầy 1 năm, trạm bơm khu vực ngã ba thôn Đông và thôn Trung do thiết kế bất hợp lý (trạm ở dưới thấp, đường ống trên cao, không có bơm tăng áp), nên dừng hoạt động, bỏ từ đó đến nay.

Trạm bơm ở trung tâm xã cũng ngừng hoạt động khoảng 6 năm nay; 2 trạm ở thôn Bắc hiện đang hoạt động, chỉ phục vụ cho gần 50 hộ dân và 2 trường học. Còn lại hơn 1.100 hộ dân nếu không dùng nước giếng không đảm bảo vệ sinh (chưa có cơ quan chức năng nào kiểm nghiệm), thì phải mua 100.000 đồng/m³ nước. Bên cạnh nỗi lo cơm áo gạo tiền của nông dân chỉ trông vào thu nhập từ vài sào ruộng và đi biển kiếm con tôm, con cá, thì tiền nước sạch sinh hoạt như trên là nỗi trăn trở không nhỏ.

Một trong những pano tuyên truyền về nước sạch và vệ sinh môi trường ở xã Vạn Ninh.

Ông Vũ Trung Chính, Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã Vạn Ninh, cho biết: Trước tình trạng người dân không có nước sạch để dùng, từ năm 2014, thực hiện chỉ đạo của thành phố, Xí nghiệp Nước Móng Cái đã phối hợp với địa phương khảo sát, lấy phiếu ý kiến của nhân dân về việc sử dụng nguồn nước và cấp nước máy cho dân. Tuy nhiên, đến nay khảo sát xong không thấy ai quay lại. Địa phương đã kiến nghị nhiều lần, nhưng lãnh đạo Xí nghiệp Nước đề nghị thành phố chi 50-50, với lý do đường ống xa, không có kinh phí để đầu tư toàn bộ. Đến nay, chuyện này vẫn chưa ngã ngũ.

Ông Nguyễn Văn Hùng, cán bộ địa chính, xây dựng, môi trường xã Vạn Ninh, cho biết thêm: Từ năm 2011 đã có cán bộ chuyên môn tới khảo sát, đo đạc tất cả đường ống ở các thôn, ngõ, tổ chức cho nhân dân đóng góp ý kiến vào phiếu khảo sát. Kết quả 86% người xã đồng ý đấu nối đường ống từ Ninh Dương về Vạn Ninh, đồng thuận bỏ kinh phí 10% cùng Nhà nước xây dựng đường ống. Các cán bộ hứa đến cuối năm 2015, đầu năm 2016 sẽ có nước sạch về xã. Nhưng đến nay, sau bao mong mỏi, đợi chờ, hy vọng là thất vọng...

Chúng tôi rời những trạm bơm cỏ mọc lút tầm mắt. Trên con đường trung tâm xã treo tấm pano tuyên truyền: “Nước sạch và vệ sinh môi trường là tiêu chí xã hội văn minh”. Được biết, năm 2017 Vạn Ninh phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới theo tiêu chí của tỉnh, hiện đang gấp rút hoàn thiện những tiêu chí cuối cùng. Không biết tiêu chí nước sạch của xã bao giờ mới hoàn thành?

Thái Cảnh