Bài 1: Tổ chức bài bản, coi trọng chất lượng

Dạy nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, của tỉnh nhằm nâng cao chất lượng LĐNT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới. Dạy nghề cho LĐNT đã và đang trở thành động lực quan trọng trong giảm nghèo bền vững, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Triển khai thực hiện Quyết định 1956 của Chính phủ về Đề án Đào tạo nghề cho LĐNT đến năm 2020 (gọi tắt là Đề án 1956), ngày 6-1-2011, UBND tỉnh đã phê duyệt Quyết định số 24 về đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020. Sau hơn 6 năm triển khai, công tác dạy nghề cho LĐNT ngày càng được tổ chức bài bản, phát huy cơ sở vật chất được đầu tư, các lớp đào tạo nghề không còn chạy theo số lượng mà ngày càng chú trọng vào chất lượng, gắn dạy nghề với đảm bảo giải quyết việc làm cho LĐNT. 

Không chạy theo số lượng

Lớp nghề đan lưới cho LĐNT xã Hồng Phong, TX Đông Triều.

Trong giai đoạn đầu triển khai Đề án 1956, các chỉ tiêu được đưa ra rất cao, trong khi cách làm chưa bài bản, đào tạo chưa sát thực tế đã dẫn đến chất lượng, hiệu quả của các lớp đào tạo nghề cho LĐNT chưa cao. Cụ thể, do thiếu sự đánh giá nhu cầu học nghề của các nhóm đối tượng nông dân dẫn đến tình trạng các cơ sở dạy nghề chủ yếu đào tạo những ngành nghề mà cơ sở có thế mạnh nhưng không đúng ngành nghề người lao động cần và thị trường lao động cần. Không ít người lao động sau đào tạo nghề không phát huy được nghề đã học, gây lãng phí cơ sở vật chất, thời gian đào tạo...

Khắc phục những hạn chế trên, từ năm 2013 đến nay, quan điểm của tỉnh về công tác dạy nghề cho LĐNT là không chạy theo số lượng mà chú trọng vào chất lượng, quan tâm lao động sau đào tạo có việc làm, nâng cao thu nhập. Đặc biệt, để không lặp lại tình trạng “một xã 600 người học nghề hoạn lợn” như một vài địa phương trong cả nước, công tác đào tạo nghề cho LĐNT được tỉnh quán triệt thực hiện chặt chẽ ngay từ khâu định hướng, chọn nghề, khảo sát nhu cầu học nghề cho đến “đầu ra” của lao động sau đào tạo.

Bà Trương Thị Đông, giáo viên lớp nghề may thêu hướng dẫn cho học viên trong lớp học nghề tại xã Bằng Cả, huyện Hoành Bồ.

Tỉnh đã thực hiện phân cấp triệt để cho các địa phương trong công tác tuyên truyền, tư vấn, điều tra khảo sát nhu cầu học nghề và tổ chức lớp nghề cho LĐNT. Qua đó nhằm tạo sự chủ động, thuận lợi cho các địa phương trong công tác lập kế hoạch, tổ chức đào tạo nghề phù hợp với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động và chương trình xây dựng nông thôn mới của mỗi nơi.

Bà Hoàng Thị Thanh Thuỷ, Phó Chủ tịch Hội LHPN xã Hồng Phong, TX Đông Triều, cho biết: Thời gian trước đây, LĐNT trên địa bàn xã chủ yếu chỉ được học những ngành như chăn nuôi, trồng lúa nhưng hiệu quả không cao. Trong những năm gần đây, trước khi mở các lớp dạy nghề cho LĐNT, xã đều tổ chức khảo sát nhu cầu, cùng với đó là căn cứ vào định hướng phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng vùng sản xuất tập trung của xã để mở những lớp nghề nông nghiệp, phi nông nghiệp phù hợp với thực tiễn. Nhờ đó, hiệu quả dạy nghề cho LĐNT nâng lên rõ rệt. Sau học nghề, nhiều hộ tham gia trồng rau an toàn ở thôn Bình Lục Hạ, trồng hoa ở thôn Đoàn Xá 1, thành lập các tổ nấu ăn phục vụ hiếu, hỉ, sự kiện ở thôn Đoàn Xá 1, Đoàn Xá 2, Bến Triều và phát triển nghề nuôi trồng thủy sản ở thôn Triều Khê, Đông Tân…

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Theo đánh giá của Sở LĐ-TB&XH, trong giai đoạn đầu thực hiện Đề án 1956, một số địa phương thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá dạy nghề LĐNT còn mang tính hình thức. Công tác theo dõi, kiểm tra lớp học tuy được các huyện, thị, thành phố quan tâm song chất lượng chưa cao; có lớp xây dựng dự toán nguyên vật liệu thực hành không hợp lý; công tác cấp phát nguyên – nhiên liệu, vật tư thực hành còn thiếu. Bên cạnh đó, sổ sách, biểu mẫu theo dõi lớp học chưa đầy đủ, ghi chép sơ sài... ảnh hưởng đến chất lượng dạy nghề. Tuy  nhiên, đến nay, tình trạng này đã được khắc phục và việc tổ chức lớp học nghề cho LĐNT được các địa phương triển khai nghiêm túc.

Các học viên lớp sản xuất rau an toàn tại xã Tình Húc, huyện Bình Liêu tham gia học đầy đủ, nghiêm túc.

Hiện, công tác kiểm tra, giám sát việc tổ chức các lớp dạy nghề cho LĐNT được thực hiện tốt từ tỉnh tới cơ sở, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên ban chỉ đạo cấp tỉnh, cấp huyện và các sở, ngành liên quan trong thực hiện Đề án 1956. Nhiều huyện, thị xã, thành phố đã chỉ đạo kiểm tra sâu sát các lớp. Cán bộ quản lý dạy nghề cấp huyện thường xuyên xuống các lớp học để nắm tình hình. 100% các lớp dạy nghề đều được kiểm tra từ khi khai giảng cho đến khi kết thúc khoá học. Qua đó, kịp thời điều chỉnh những sai sót của cơ sở dạy nghề trong quá trình triển khai.

Ông Nguyễn Nam Thắng, Phó trưởng Phòng Dạy nghề, Sở LĐ-TB&XH, cho biết: Nhìn chung, từ năm 2013 đến nay, việc triển khai quản lý các lớp dạy nghề LĐNT được các địa phương thực hiện tương đối tốt. Sở đã yêu cầu sau khi người học có đơn xin tham gia học nghề, phòng LĐ-TB&XH cấp huyện phải làm việc với các xã để xác nhận rõ đối tượng, tránh trường hợp trùng lặp đối tượng. Xã, phường, thị trấn nào tổ chức lớp, địa phương đó phải trực tiếp kiểm tra, giám sát lớp học ít nhất là 6 lần/khoá. Việc quyết toán của khoá học được thực hiện sau khi kết thúc lớp học với số lượng học viên thực tế theo học nghiêm túc từ đầu khoá đến hết khoá, được trao chứng chỉ nghề.

Mặc dù vậy, đối với LĐNT, tính kỷ luật lớp học không cao nên nhiều trường hợp học viên có đơn đăng ký học nghề nhưng không tham gia lớp học hoặc tham gia không đầy đủ, bỏ học giữa chừng. Do đó, bên cạnh làm tốt công tác kiểm tra, giám sát cũng cần tăng cường việc tuyên truyền, vận động để người dân nâng cao ý thức học tập, nâng cao kỷ cương lớp học.

Phương Thuý

[links()]

Bài 2: Chú trọng “đầu ra” của các lớp dạy nghề