Số nhà, tên phố ở Hạ Long hơn cả ma trận

Việc đánh số nhà tại TP Hạ Long đang có nhiều bất cập, gây không ít phiền toái cho người dân. Để hướng tới mục tiêu đến năm 2020 xây dưng Hạ Long cơ bản trở thành thành phố du lịch biển hiện đại, văn minh, thân thiện, đẳng cấp quốc tế, ngay từ bây giờ, cần bắt đầu từ việc sắp xếp lại số ngõ, số nhà đảm bảo khoa học, văn minh, mỹ quan cho đường phố đô thị hiện đại...

Lạc vào ma trận... số nhà

Nhà trùng số, không theo thứ tự, địa chỉ cũ và mới lẫn lộn...là những tồn tại trong chuyện đánh số nhà trên địa bàn TP Hạ Long nhiều năm qua. Anh Hà Thanh Bằng, nhân viên giao hàng của Dịch vụ chuyển phát nhanh Vietel chia sẻ: "Mình làm trong nghề nhiều năm rồi mà nhiều lúc tìm địa chỉ để giao hàng cũng “đổ mồ hôi hột”, nhà thì trùng số, tìm ngõ thì phải rà từng ngõ...".

Việc trùng lặp số nhà được người dân kiến nghị nhiều năm nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Tuyến đường Nguyễn Văn Cừ đi qua địa bàn hai phường Hồng Hải, Hồng Hà là “điển hình” lộn xộn về số nhà. Ông Phan Văn Thắng, Bí thư kiêm khu trưởng khu 4B, phường Hồng Hải cho hay: "Tính từ số nhà 166 của gia đình ông Cao Tuy thuộc khu 4A, các nhà được đánh số lần lượt từ 166 đến 202. Sau đó, qua cổng chợ Cột 3, theo sơ đồ ban địa chính của phường cung cấp cho tôi thì kế tiếp 3 nhà đều có số nhà 182 là nhà các ông Tùng, Ninh, Hoạt. Đây là các hộ tách biệt nhưng chung 1 số nhà. Sau đó đến nhà số 184, 186 rồi lộn lại đánh tiếp số nhà từ 166 trở đi". Trên sơ đồ, đoạn đường qua khu 4A, 4B, 4C, phường Hồng Hải, 3 nhà liên tiếp được đánh số 182 nhưng trên thực tế, các hộ đã tự ý sửa lại số nhà trên biển quảng cáo của gia đình là 204, 206, 208. Tiếp đến, tại vị trí nhà số 186 thì không hề gắn biển số, để rồi các nhà sau tiếp tục lặp lại từ số nhà 166. Ông Đào Xuân Luật, tổ 1, khu 4C, phường Hồng Hải, TP Hạ Long (chủ nhân ngôi nhà số 166 thứ 2 tính từ đầu tuyến đường Nguyễn Văn Cừ) ngán ngẩm cho biết: "Mỗi lần có việc đi đâu gọi xe vào là y như rằng họ đến nhà kia (số nhà 166 của gia đình ông Cao Tuy), tôi lại phải gọi điện xác minh, hướng dẫn. Rồi việc giao, gửi hàng cũng vậy. Nhà kia bán gạch ốp lát, nhà tôi bán ga nhưng hàng hóa của hai nhà bị gửi nhầm liên tục, rất phiền toái và mất thời gian. Tôi rất mong các cấp địa phương xem xét, thống nhất lại để thuận tiện cho người dân trong các giao dịch và sinh hoạt".

Hầu hết tên ngõ trên tuyến đường Nguyễn Văn Cừ vẫn đặt theo số tự nhiên từ nhỏ đến lớn chứ không theo số nhà mặt đường nằm kề.

Tìm hiểu thêm ở một số tuyến phố: Hải Long, Hải Vân, Hồng Long, Hồng Vân, Hải Phong, chúng tôi cũng thấy những bất cập, trùng chéo trong đánh số nhà. Đơn cử như cuối tuyến phố Hồng Long (đối diện khu tái định cư), tuy cùng một dãy phố nhưng 3 nhà sát nhau lại có 3 địa chỉ hoàn toàn khác nhau lần lượt là 29 Hải Long; 31 Hồng Long và 33 Hải Vân, trong khi ngôi nhà cuối phố Hải Vân gần đó lại ghi một địa chỉ hoàn toàn mới lạ “19 Võ Nguyên Giáp” (?!). Ngoài ra, trên nhiều tuyến đường của thành phố, số ngõ được đánh theo số tự nhiên từ nhỏ đến lớn (1,2,3...n) chứ không theo số nhà mặt đường nằm kề.

Người dân chưa đồng thuận?!

Theo quy định tại Quyết định 05/2006/QĐ-BXD của Bộ Xây dựng về đánh số và gắn biển số nhà thì nguyên tắc đánh số nhà mặt đường và nhà trong ngõ, trong ngách được sử dụng dãy số tự nhiên, với thứ tự từ nhỏ đến lớn theo chiều quy định; nhà bên trái lấy số lẻ, nhà bên phải lấy số chẵn; đối với ngõ, ngách chưa có tên thì tên ngõ, ngách được lấy theo số nhà mặt đường nằm kề ngay trước đầu ngõ, ngách đó. Từ năm 2012, TP Hạ Long cũng đã xây dựng kế hoạch đặt, đổi tên đường, phố, công trình công cộng, ngõ, ngách và gắn biển số nhà. Yêu cầu đặt ra đó là quá trình thực hiện phải đồng bộ trên toàn địa bàn thành phố, tránh sai sót, trùng lặp gây bức xúc cho nhân dân.

Theo đó, Phòng Văn hóa thông tin TP Hạ Long cũng đã ban hành văn bản hướng dẫn quy trình thực hiện, trong đó yêu cầu các phường đánh số nhà, gắn biển số nhà theo thứ tự từng tổ dân; đánh biển số ngõ, ngách theo số tự nhiên từ nhỏ đến lớn (1,2,3,...n)... không đúng theo quy định tiến hành đánh lại theo quy định tại Quyết định 05 của Bộ Xây dựng.

Tuy nhiên, tình trạng lộn xộn về số nhà, đánh số ngõ, ngách không đúng quy định vẫn còn khá phổ biển. Ông Đào Xuân Luật, tổ 1, khu 4C, phường Hồng Hải, TP Hạ Long nhận định: "Hiện nay, nhiều người dân còn e ngại việc thay đổi số nhà, ngõ sẽ liên quan tới việc phải thay đổi nhiều loại giấy tờ, giao dịch. Vì thế, một số hộ vẫn sử dụng số cũ, một số thì sử dụng theo số mới dẫn đến trùng lặp. Nhà mới xây, nhà cũ tách, khu mới xây...cũng làm biến động số nhà. Chúng tôi đã kiến nghị nhiều năm nay nhưng vẫn chưa được giải quyết".

Do người dân tự ý đặt nên ở phố Hải Vân, phường Hồng Hải, TP Hạ Long đã xuất hiện những “địa chỉ lạ”.

Còn ông Nguyễn Cảnh Loan, Hội viên Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, Hội Văn nghệ dân gian Quảng Ninh thì cho rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến loạn số nhà là do việc đánh số nhà vẫn còn mang tư duy phong kiến; chủ hộ khi nhận số nhà vẫn e ngại, kiêng kỵ những số nhà được cho là xấu như: 13, 49, 53 dẫn đến việc nhảy cóc, trùng lặp. Hay như việc đặt tên phố vẫn còn duy ý chí, nhân dân không được tham gia thảo luận, thống nhất nên người dân chưa có nhiều sự gắn bó với tên đường, phố; đánh số ngõ, ngách giữa các phường không thống nhất dẫn đến tình trạng khập khiễng trên những tuyến đường liên phường...

Cần được chấn chỉnh

Thực tế, từ trước đến nay tỉnh cũng chưa có một văn bản nào hướng dẫn việc thực hiện đánh số ngõ, số nhà mà là phân cấp về các địa phương thực hiện. Tuy nhiên, theo thông tin từ phía Phòng Quản lý Di sản, Sở Văn hóa thông tin cung cấp, hiện Sở VH-TT đang nghiên cứu xây dựng hướng dẫn chung, thống nhất thực hiện quy định đánh số ngõ, số nhà trên toàn tỉnh. Việc đánh số ngõ, số nhà có thể sẽ được nghiên cứu, tham mưu theo hướng tích hợp số nhà vào biển tên đường như một số nước trên thế giới hiện nay đã thực hiện. Qua đó, người dân có thể hình dung tổng quan số nhà trên tuyến đường đó, việc tìm kiếm từ đó cũng thuận tiện hơn...

Mặc dù hai nhà liền kề nhau nhưng địa chỉ lại ghi hai tuyến phố khác nhau.

Kiến trúc sư Nghiêm Xuân Mạnh, Công ty kiến trúc Sóng Bạc (phường Bạch Đằng) thì cho rằng: "Việc đánh số ngõ theo số tự nhiên rất bất cập, không hợp lý và cũng không đúng với quy định. Tôi lấy ví dụ, cùng trên một tuyến đường, ngõ 1, ngõ 2, ngõ 3 có thể rất gần nhau nhưng ngõ 4 thì cách rất xa, hàng trăm mét. Nếu muốn tìm địa chỉ nhà tại ngõ 4 thì người dân phải đi lần lượt và rà soát từ ngõ 1 cho đến ngõ 3, trong khi đó vẫn chưa biết được ngõ 4 nằm tại vị trí nào. Vừa mất thời gian, công sức lại không khoa học. Trong khi đó, nếu đánh số ngõ, ngách theo số nhà mặt đường nằm kề ngay trước đầu ngõ, ngách đó thì vấn đề trên sẽ được giải quyết. Quá trình tìm kiếm, người dân có thể xác định được tương đối khoảng cách cũng như vị trí, việc tìm kiếm từ đó cũng sẽ thuận tiện, dễ dàng hơn. Tuy nhiên, để thực hiện được việc đánh số ngõ, ngách theo số nhà thì bản thân số nhà đó cũng phải “chuẩn chỉnh” trước đã, nếu không, mọi thứ chỉ càng thêm rối. Muốn vậy, quá trình thực hiện phải khoa học, lô gic, thống nhất". Tuy nhiên, kiến trúc sư Nghiêm Xuân Mạnh cũng bày tỏ những lo ngại: “Việc đồng bộ lại số nhà, ngõ sẽ kéo theo không ít giấy tờ liên quan của người dân, nhưng nếu để tình trạng này tồn tại thì mục tiêu xây dựng thành phố văn minh đô thị dường như vẫn chưa thể hoàn thiện. Về lâu dài, tôi cho rằng đây là việc làm cần thiết. Tuy nhiên quá trình thực hiện cần thống nhất, đồng bộ và sự đồng thuận của nhân dân. Nhà nước cũng cần hỗ trợ người dân liên quan tới việc  làm lại giấy tờ nhanh gọn và thuận tiện”.

Cẩm Nang- Thanh Hoa

Chị Trần Thị Hương, tổ 13, khu 2, phường Cao Thắng: “Gửi nhầm hàng hóa do trùng số nhà xảy ra như... cơm bữa”.

Đường Kênh Liêm thuộc địa bàn của hai phường Hồng Hải và Cao Thắng. Vì vậy, dù trên cùng một con đường nhưng số nhà tôi vẫn bị trùng với một nhà khác do mỗi phường tự đánh số nhà khác nhau. Việc trùng số nhà khiến chúng tôi gặp nhiều bất tiện, nhất là với việc kinh doanh của gia đình, chuyện gửi nhầm hàng hóa xảy ra như...cơm bữa. Rất nhiều lần, hàng hóa của nhà tôi bị chuyển về nhà kia và ngược lại, hai nhà phải đi tráo đổi liên tục. Bên cạnh đó, do gia đình kinh doanh thuốc nên việc hàng hóa bị gửi sai địa chỉ khiến gia đình tôi khá lo lắng, phải liên tục kiểm tra xem hàng đã về chưa, nếu lại gửi sai địa chỉ phải đi lấy ngay. Tôi rất mong, chính quyền địa phương và các ban ngành xem xét lại việc đánh số nhà, có biện pháp giải quyết tình trạng trùng số nhà để người dân yên tâm sinh sống và kinh doanh.

Ông Nguyễn Huy Thông, số nhà 27, ngõ 32, đường Nguyễn Văn Cừ, TP Hạ Long: “Muốn đến chơi nhà, cứ đến chợ Cột 5”.

“Muốn đến chơi nhà, cứ đến chợ Cột 5”. Đây là câu chỉ đường cửa miệng của tôi. Thường khi có ai liên lạc, muốn tới nhà chơi, tôi phải chỉ họ tới chợ Cột 5 rồi ra đón, chứ chỉ số nhà, số ngõ thì không biết đến bao giờ mới tìm được. Trong khi việc gắn số nhà, số ngõ là để phân biệt, để chỉ dẫn thì lại chưa phát huy được hết hiệu quả của nó. Tôi rất mong cơ quan quản lý xem xét lại việc đánh số nhà, số ngõ phù hợp, thuận tiện.

Ông Nguyễn Gia Bảo, số nhà 13, ngõ 2, phố Hải Phúc, phường Hồng Hải: “Biển số gắn lộ cộ, không thống nhất”

Khu chúng tôi sinh sống đã nhiều năm nay nhưng tuyến đường chạy qua nhà vẫn chưa có tên, do vậy khó khăn cho mọi người khi liên hệ, tìm kiếm. Trong khi đó, việc gắn biển số nhà hiện nay tôi thấy không thống nhất theo một quy chuẩn nào cả, có nhà được dán trước cửa, có nhà dán ngang, có nhà không dán biển số mà ghi trên biển quảng cáo của gia đình, trông rất lộ cộ và mất mỹ quan. Với mục tiêu xây dựng TP Hạ Long trở thành thành phố du lịch văn minh, hiện đại, tôi cho rằng các cấp chính quyền cần chú trọng, xem xét việc nêu trên.

Bà Lương Thị Chiến, tổ 7, khu 6, phường Hà Tu: “Các ngõ cũng cần đánh số”.

Theo tôi thấy, hiện nay mới chỉ các nhà được đánh số mà các ngõ chưa được đánh số đầy đủ. Thực tế, vẫn còn rất nhiều ngõ không có tên, số hoặc được đặt tên, gắn số không theo quy định chung. Có ngõ đánh số theo số thứ tự các nhà ở mặt đường, có ngõ đánh theo thứ tự các ngõ rất lộn xộn. Điều này gây khó khăn không nhỏ cho người ở khu vực khác đến tìm nhà người quen, người thân hoặc gửi bưu phẩm. Tìm nhà của các hộ dân sống ở mặt đường còn dễ, chứ nhà nào sống ở trong ngõ sâu thì đúng là... chịu thôi. Tôi đề nghị các cơ quan chức năng sớm xem xét, thống nhất việc đánh số ngõ để tạo thuận lợi cho người dân.

Ông Phan Văn Thắng, Bí thư, khu trưởng khu 4B, phường Hồng Hải, TP Hạ Long: “Cần thực hiện đồng bộ, thống nhất”.

Sinh sống trên tuyến đường Nguyễn Văn Cừ, những người dân như chúng tôi rõ nhất việc bất tiện và phiền toái liên quan đến việc đánh số nhà không phù hợp. Đoạn đường chạy qua chợ Cột 3 là một ví dụ, chỉ cách nhau chưa đầy 50m mà có tới 2 nhà cùng mang biển số 184, dãy trên thì lặp lại số nhà của dãy dưới. Hầu như các giao dịch thường bị nhầm lẫn, người dân lại mất công đi đi lại lại, thông tin, xác minh hàng hóa...Tôi nghĩ địa phương cần xem xét lại việc gắn biển số nhà, bên cạnh đó cần tôn trọng lịch sử khi gắn biển số nhà, đồng thời cũng cần căn cứ vào quy định của pháp luật để có một chuẩn mực cụ thể, thống nhất trong việc đánh số, gắn biển số nhà cho hài hòa và tạo mỹ quan đô thị.

Thanh Hoa-Hoàng Quỳnh