Ngăn chặn khai thác thủy sản trái phép ở Móng Cái: Khó khăn do lực lượng mỏng?

Thời gian qua, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đã chỉ đạo các lực lượng chức năng, địa phương ven biển phải tăng cường kiểm soát, xử lý nghiêm, ngăn chặn tình trạng khai thác thủy sản theo hình thức tận diệt nhằm bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản. TP Móng Cái mặc dù đã kiểm tra, xử lý nhiều trường hợp vi phạm, song các hoạt động khai thác thủy sản theo kiểu tận diệt vẫn ngang nhiên diễn ra.

Ma trận bãi lưới săm và lồng bát quái

Trong các ngày 13 và 14-8, chúng tôi có mặt tại một số xã, phường ven biển của Móng Cái. Qua quan sát, rất dễ dàng bắt gặp các bãi lưới săm và những bè chất đầy lờ dây (hay là lồng bát quái) được ngư dân sử dụng để đánh bắt thủy sản tại các bãi triều, trong những khu rừng ngập mặn.

Người dân công khai sử dụng kích điện khai thác thủy sản tại các bãi triều ở xã Hải Đông.

Tại khu Tràng Vỹ, phường Trà Cổ, khi nước cạn, ngay sát bờ kè biên giới, một bãi lưới săm có chiều dài hàng km ngang nhiên chắn ngang bãi biển, bám sát  bãi rừng ngập mặn. Còn tại khu dân cư Tràng Lộ, phường Trà Cổ cũng tồn tại 2 bãi lưới săm, mỗi bãi có chiều dài trên dưới 1km. Theo những ngư dân ở đây, các bãi lưới săm này tồn tại từ nhiều năm mà không hề có ai ngăn cấm. Ngư dân địa phương đã nhiều lần phản ánh, kiến nghị lên chính quyền địa phương nhưng vẫn không thấy ai đến kiểm tra, xử lý. Việc các bãi lưới săm này tồn tại không những tận diệt nguồn lợi thủy sản một cách trầm trọng, do tất cả các loại thủy sản từ lớn tới bé khi đã vào lưới săm thì không có đường thoát. Hơn nữa, lưới săm còn ảnh hưởng rất lớn tới môi trường, hoạt động sinh sản của các loài thủy sản và không có chỗ đánh bắt cũng như neo đậu cho tàu, thuyền của bà con ngư dân, nhất là những khi nước kém. Một điều khó hiểu là trong khi các bãi lưới săm này tồn tại đã từ lâu, cách UBND phường Trà Cổ không xa nhưng vẫn không có lực lượng nào ngăn cấm.

Bãi lưới săm dài hàng km tại khu Tràng Vỹ, phường Trà Cổ tồn tại nhiều năm nay mà không có lực lượng chức năng nào xử lý.

Đi dọc con đường đất lầy lội dẫn vào khu vực núi Tổ Chim, thuộc phường Hải Hòa, chúng tôi cũng thấy rất nhiều các bãi lưới săm trong những đám rừng ngập mặn- nơi trú ngụ của các loài thủy sản, đặc biệt là trong mùa sinh sản. Tại đây, hàng chục bè chất đầy lồng bát quái đang chuẩn bị giăng bẫy.

Bãi lưới săm thuộc khu Tràng Lộ, phường Trà Cổ.

Còn tại các bãi biển thuộc xã Hải Đông, buổi sáng 13-8, khi nước cạn, từng tốp người đeo trên lưng những bình ắc quy điện, dây điện nối với một dụng cụ cầm tay rồi chọc xuống mặt bãi triều. Các loại nhuyễn thể như ngao, sò… khi bị kích điện liền phun nước, người sử dụng bình điện chỉ việc thò tay xuống móc lên. Được biết, ở đây, người dân không chỉ dùng bình kích điện để đánh bắt những loài nhuyễn thể mà còn để đánh bắt tôm, cá tại các khu vực rừng ngập mặn.

Đừng ngăn chặn theo kiểu “Bắt cóc bỏ đĩa”

Được biết, thời gian qua, để ngăn chặn tình trạng khai thác thủy sản bằng các nghề cấm, TP Móng Cái đã chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương ra quân tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý triệt để các nghề khai thác thuỷ hải, sản nằm trong mục cấm theo Quyết định 2418/QĐ-UBND của UBND tỉnh. Theo đó, từ đầu năm, các ngành chức năng của thành phố đã tổ chức 2 đợt ra quân kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác thủy sản trái phép trên địa bàn. Qua đó, đã xử lý 22 phường tiện, phạt hành chính 36 triệu đồng, xử lý cắt dây hạ lưới và chặt toàn bộ cọc tre đăng đáy (lưới săm) của 55 hộ (trong đó có 8 hộ xử lý 2 lần). Về phía các đồn biên phòng cũng đã vào cuộc mạnh mẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát, đẩy mạnh tuyên truyền cho ngư dân nêu cao ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Từ đầu năm 2017 đến nay, Đồn Biên phòng Trà Cổ đã kiểm tra, bắt giữ 20 vụ/20 đối tượng, trong đó xử phạt hành chính 19 vụ/19 đối tượng, phạt 58 triệu đồng, khởi tố vụ án hình sự 1 vụ/1 đối tượng; tang vật thu giữ gồm 15 bộ kích điện, 2 bộ đồ lặn, 555m lồng bát quái, 10kg thuốc nổ.

Lồng bát quái được chất đầy trên các bè đậu tại khu vực núi Tổ Chim, phường Hải Hòa.

Mặc dù có sự vào cuộc tích cực, quyết liệt của TP Móng Cái trong kiểm tra, xử lý khai thác thủy sản trái phép. Tuy nhiên, một thực tế hiện nay là tại các địa phương trên địa bàn, tình trạng khai thác thủy sản trái phép vẫn diễn ra khá phổ biến. Khi được hỏi nguyên nhân tại sao tình trạng khai thác thuỷ sản trái phép không giảm, ngành chức năng và các địa phương đưa ra nhiều, song phần lớn đều cho rằng nguyên nhân chính vẫn là “lực lượng mỏng và kinh phí cho công tác kiểm tra, xử lý hạn hẹp”.

Một bè chở lồng bát quái tại rừng ngập mặn ven đường từ Móng Cái đi Trà Cổ.

Quế Ninh