Bình Liêu: Xây dựng bản văn hoá người Tày

Nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá các dân tộc thiểu số trên địa bàn gắn với phát triển du lịch, huyện Bình Liêu đang nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết Đề án xây dựng bản văn hoá du lịch người Tày tại thôn Đồng Thanh, xã Hoành Mô, diện tích khoảng 72ha. Đề án được đánh giá có tính khả thi cao.

Thôn Đồng Thanh hiện có 106 hộ với 406 khẩu, trong đó 100% là người dân tộc Tày, chủ yếu sống bằng nghề nông. Đồng Thanh được công nhận thôn văn hoá từ năm 2011 với 86 hộ gia đình đạt gia đình văn hoá; trong đó có 62 hộ đạt danh hiệu lần đầu, 14 hộ đạt 3 năm liền, 10 hộ đạt 5 năm liền. Hiện huyện còn lưu giữ được gần 20 ngôi nhà truyền thống của dân tộc Tày, trong đó có ngôi nhà sàn của ông Phan Ngọc Sinh, được tu sửa lại từ năm 1969. Đây là ngôi nhà cổ mang nhiều đặc trưng của người Tày, rộng 110m2, gồm 3 gian, 2 chái, 6 phòng ngủ, được phân chia thành khu bếp, khu tiếp khách, khu thờ tổ tiên, khu chứa lương thực và nông cụ... Trải qua 4 thế hệ, ngôi nhà của ông Sinh đã được tu sửa về phần mái nhưng vẫn được giữ nguyên hiện trạng. Ông Phan Ngọc Sinh chia sẻ: “Đến đời của tôi là đời thứ 4 ở ngôi nhà này. Tôi không biết là ngôi nhà được xây dựng từ năm nào, chỉ nhớ đến năm 1969 tôi tu sửa lại và ở đến bây giờ. Hiện các con tôi đều lập gia đình riêng và làm ăn xa. Mỗi dịp lễ, Tết, con cháu lại về đây tụ hội, báo cáo với tổ tiên thành quả mùa màng bội thu. Qua những lần tụ họp gia đình, các thành viên cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm làm ăn, nuôi dạy, giáo dục con cháu tưởng nhớ đến tổ tiên. Do đó, gia đình tôi quyết tâm giữ lại ngôi nhà để đời con, đời cháu, chắt còn biết đến nguồn cội dân tộc mình”.

Ngôi nhà truyền thống người Tày của gia đình ông Phan Ngọc Sinh (thôn Đồng Thanh, xã Hoành Mô).

Không chỉ đặc trưng bởi nhà truyền thống của người Tày, ngôn ngữ được sử dụng để giao tiếp, ẩm thực và sinh hoạt cộng đồng cũng được nhân dân trong thôn, bản gìn giữ (hầu hết mọi người dân nói được tiếng phổ thông, tuy nhiên trong giao tiếp, tiếng Tày vẫn là thứ ngôn ngữ chính). Vào những ngày lễ, Tết Nguyên đán, Tết Đoan ngọ, Tết 14-7 âm lịch, Tết Trung thu... người dân trong thôn lại tổ chức làm những món ăn truyền thống, như gói bánh coóc mò, bánh chưng, tráng phở, thịt ngan, gà... Nhiều gia đình như gia đình ông Sinh còn lưu giữ được những công cụ lao động, săn bắn, như bừa, cuốc, dao, máy khâu, khung cửi, bàn là...

Bà Ngô Thị Công, Phó Chủ tịch UBND xã Hoành Mô, cho biết: “Chúng tôi đã tuyên truyền tới mọi người dân về chủ trương xây dựng bản văn hoá người Tày; vận động nhân dân lưu giữ những nét đẹp văn hoá người Tày, như hát then, đàn tính, trang phục. Bên cạnh đó, vận động, yêu cầu các hộ dân giữ nguyên hiện trạng, đặc biệt là các công trình xây dựng để thực hiện có hiệu quả Thông báo số 558 ngày 5-5-2017 của Tỉnh uỷ, đồng ý với đề xuất của huyện Bình Liêu về việc xây dựng bản văn hoá người Tày tại thôn Đồng Thanh, xã Hoành Mô, nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá cộng đồng các dân tộc trên địa bàn gắn với phát triển du lịch”.

Việc thực hiện Đề án xây dựng bản văn hoá người Tày, thôn Đồng Thanh sẽ là một điểm đến hấp dẫn của du khách khi đến huyện Bình Liêu những năm tới. Qua đó, góp phần quảng bá, tôn vinh những nét đẹp truyền thống của địa phương, đem bản sắc riêng của người Tày hoà nhập với các dân tộc khác trên địa bàn huyện cũng như các địa phương khác.

Hoàng Gái
(Trung tâm TT-VH Bình Liêu)