"Du lịch Cô Tô đâu chỉ có 3 tháng hè..."

Chiến lược phát triển của Cô Tô là hình thành một trung tâm du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng hiện đại. Vừa qua, tại cuộc làm việc với Ban Thường vụ Huyện uỷ Cô Tô, đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Văn Đọc đã chỉ đạo: Cô Tô cần thu hút các nhà đầu tư lớn, trong đó có đầu tư vào lĩnh vực du lịch. Để hiểu rõ những nội dung này, phóng viên Báo Quảng Ninh Cuối tuần đã có cuộc trao đổi với đồng chí Lê Hồng Giang, Phó Chủ tịch UBND huyện Cô Tô.

TIỀM NĂNG NỔI BẬT

- Thưa đồng chí, Cô Tô là đảo tiền tiêu có vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng, chủ quyền biển đảo Tổ quốc. Về kinh tế, dịch vụ và du lịch phải đặt lên hàng đầu. Vậy, Cô Tô có những tiềm năng du lịch nổi bật nào?

Đồng chí Lê Hồng Giang.

+ Với vị trí địa chiến lược, quần đảo Cô Tô chính là phên dậu vững chắc vùng Đông Bắc của Tổ quốc. Nhận thức rõ về nhiệm vụ xuyên suốt này, Cô Tô luôn đảm bảo giữ gìn tuyệt đối về an ninh quốc phòng, an ninh biên giới, chủ quyền biển đảo. Để làm tốt được nhiệm vụ này, phải xây dựng hệ thống chính trị ngày một vững mạnh, đồng thời đảm bảo an sinh xã hội. Những nhiệm vụ này Cô Tô đã làm tốt trong nhiều năm qua. Để người dân ổn định cuộc sống nơi biển đảo tiền tiêu, việc phát triển kinh tế - xã hội trở thành một yêu cầu thực tiễn.

Cùng với ngành nghề truyền thống là kinh tế biển, phát triển du lịch đã trở thành ngành kinh tế ngày càng có vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế của huyện. Tiềm năng phát triển du lịch hết sức đặc biệt và nổi trội đã giúp Cô Tô hoạch định chiến lược phát triển du lịch rõ nét và triển khai các giải pháp đem lại hiệu quả cao. Địa danh và những di sản gắn với Bác Hồ, trong đó có tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh được Bác cho tạc dựng khi còn sống; người dân chất phác, thật thà, chân tình, mến khách; những cảnh quan và không gian biển đảo trong lành; hải sản đặc trưng đảo xa khơi chính là những tiềm năng nổi bật nhất thu hút mạnh mẽ khách du lịch trong và ngoài nước. Những câu chuyện về người dân đảo trả lại tiền và tài sản của khách du lịch bỏ quên; xe điện, xe máy để bất kỳ đâu trên đảo mà không phải rút chìa khoá; ở miễn phí tại nhà nghỉ khi bị lỡ chuyến tàu; ăn cùng với gia đình chủ nhà khi hết tiền... vẫn được nhiều khách du lịch nhắc đến. Trong số 300 ngàn lượt khách đến Cô Tô năm 2016, ngay trong năm 2017 đã có nhiều người quay trở lại để tìm kiếm nhiều trải nghiệm hơn cho mình hay chỉ đơn giản là thăm lại chủ nhà homestay mà đã như người thân của mình...

- Muốn phát triển du lịch bền vững thì yếu tố quan trọng nhất là quản lý, bảo vệ môi trường...

+ Rác thải, ô nhiễm môi trường là kẻ thù số một của du lịch. Gìn giữ mỗi trường, bảo vệ cảnh quan là yếu tố quan trọng để phát triển du lịch bền vững. Huyện luôn tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức và chuyển biến thành hành động của từng người dân, từng khách du lịch và cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang... thông qua hệ thống truyền thanh đến từng khu phố, thôn xóm, phát tờ rơi, quy tắc ứng xử du lịch và đặc biệt triển khai tuyên truyền vận động qua Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên.

Không chỉ có rác thải sinh hoạt, khối lượng rác từ biển trở thành một thách thức rất lớn cho huyện đảo du lịch. Chúng tôi đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của huyện, các xã, thị trấn, đặc biệt là nhân dân phải bảo vệ môi trường; tổ chức những “Ngày Chủ nhật xanh” đã tạo được hiệu ứng mạnh mẽ trong đông đảo quần chúng nhân dân. Hàng tuần, hàng tháng tại các khu dân cư đều đồng loạt xuống đường, ra các bãi biển dọn vệ sinh. Các tổ chức chính trị - xã hội tích cực vận động, tuyên truyền hội viên, đoàn viên hưởng ứng chương trình vì môi trường xanh - sạch - đẹp. Sạch từ trong nhà, sạch ngoài ngõ và sạch cả ngoài đường. Dù còn khó khăn, nhưng huyện đã bố trí khoản kinh phí lớn để đầu tư khu đốt xử lý rác, thuê doanh nghiệp chuyên nghiệp tổ chức thu gom, tập kết về khu xử lý. Việc vệ sinh môi trường được triển khai rộng khắp trên địa bàn toàn huyện. Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng có thể thấy rõ vấn đề môi trường của Cô Tô đang được quan tâm và có nhiều cải thiện trong thời gian gần đây.

Người dân Cô Tô thu gom rác thải, rong rêu làm sạch bãi biển.

KHÁT VỌNG CỦA NHÂN DÂN

- Nhìn chung, du lịch Cô Tô còn manh mún, chủ yếu các hộ gia đình nhỏ, chưa có tính chuyên nghiệp. Ý kiến đồng chí về việc này như thế nào?

+ Những con số “biết nói” sau đây cho thấy rằng du lịch Cô Tô đã có những bước phát triển ngoạn mục: Năm 2016, số khách du lịch đến với Cô Tô tăng 60 lần so với 6 năm trước đó (300 ngàn so với 5 ngàn lượt năm 2010), trung bình một người dân đón 50 khách du lịch, trong khi chỉ có chưa đến 500 người tham gia vào các hoạt động du lịch. Doanh thu từ du lịch không chỉ giúp cải thiện cuộc sống, mà có nhiều người dân đã có nguồn lực để đầu tư hoặc tái đầu tư.

Cô Tô mới chỉ tham gia vào du lịch 5 năm, có xuất phát điểm thấp, chính vì vậy tính chuyên nghiệp còn chưa cao, chất lượng dịch vụ còn hạn chế, số lượng và sự đa dạng của các dịch vụ còn thấp. Tuy nhiên, đây không phải là điều đáng lo ngại vì thực tế đang diễn ra cho thấy sự chuyển biến đang rất mạnh mẽ. Để giúp cho quá trình này được thay đổi nhanh hơn, huyện rất quan tâm nâng cao nhận thức, đào tạo kiến thức và kỹ năng cho nhân dân. Cụ thể là chỉ trong năm 2016, chúng tôi đã tổ chức 3 khoá đào tạo về du lịch bền vững, homestay, tiêu chuẩn cơ sở lưu trú; 5 lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn, tập trung vào chế biến món ăn, buồng, bàn, bar. Đặc biệt, huyện đã tổ chức 3 lớp “Tiếng Anh cộng đồng” miễn phí cho 150 người làm việc tại cơ sở lưu trú, nhà hàng, bán vé tàu, lái xe điện, xe ôm...

Bên cạnh đó, chúng tôi rất quan tâm phát triển du lịch homestay, coi đây cũng chính là nét du lịch riêng biệt hấp dẫn của Cô Tô. Như anh biết, đây là mô hình nhỏ của gia đình, phát triển vì cộng đồng, mang tính bền vững, rất phù hợp và đã khẳng định thực tế thành công tại Cô Tô.

Chỉ mấy năm gần đây, chúng tôi đã xây dựng được chiến lược rõ nét cho phát triển du lịch, thực hiện nhiều giải pháp như hoàn thiện thể chế (quy chế, quy định, quy tắc ứng xử có hình ảnh), quảng bá (website, clip, facebook, cẩm nang...), có logo, slogan, liên kết (thành lập hiệp hội du lịch huyện, đội tự quản xe điện, xe ôm...). Trong năm nay, huyện tiến hành quy hoạch các điểm kinh doanh phố ẩm thực, phố đi bộ, cải thiện hạ tầng đô thị, bãi đỗ xe... Cứ từng bước như vậy, chúng tôi đã làm cho du lịch Cô Tô ngày một chuyên nghiệp hơn, có nét hơn.

- Theo đồng chí, Cô Tô cần những điều kiện gì để có thể thu hút đầu tư, nhất là các tập đoàn, doanh nghiệp lớn?

+ Chúng tôi rất phấn khởi trước sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và các địa phương, trong đó phát triển du lịch đã trở thành động lực cho sự phát triển chung của nhiều địa phương. Việc liên kết các điểm du lịch trong toàn tỉnh đã được hoạch định, trong đó Cô Tô gắn với Vân Đồn - Hạ Long là những điểm du lịch biển đảo của tỉnh. Điều vô cùng thuận lợi là tỉnh Quảng Ninh đã rất quan tâm tới huyện Cô Tô trong phát triển du lịch, trong đó xác định tỉnh sẽ quan tâm đưa các nhà đầu tư lớn đã đến khảo sát tại Cô Tô, nhưng trước hết yêu cầu huyện quản lý thật tốt quy hoạch, đất đai và xây dựng.

Cô Tô đã hội tụ những yếu tố quan trọng để đón các nhà đầu tư chiến lược như: Sự quan tâm của tỉnh và của huyện, hệ thống các quy hoạch chiến lược đã đủ, yếu tố thu hút du lịch hấp dẫn, giao thông đối nội và đối ngoại có nhiều cải thiện. Hiện nay, đến với Cô Tô duy nhất có đường biển, lại có lúc phụ thuộc vào thời tiết. “Chìa khoá” để mở cánh cửa đón nhà đầu tư tầm cỡ chính là làm sao để giao thông thuận lợi để có thể đến với Cô Tô trong thời gian ngắn nhất, với tiện nghi và sự thoải mái nhất. Vì anh cũng biết là nhà đầu tư lớn luôn quý thời gian và phải sắp xếp quỹ thời gian quý giá của mình hợp lý. Chắc chắn ngay trong năm 2018, Cô Tô có tàu lớn và tiện nghi không phụ thuộc vào gió mùa (có thể chạy với cả cấp gió cấp 7-8), nhất là khi cảng hàng không quốc tế Vân Đồn hoạt động, có thể ra Cô Tô không chỉ có đường biển, chính là cơ hội lớn mở ra cho huyện khi có những nhà đầu tư chiến lược sẽ đến với những dự định khu du lịch dịch vụ đẳng cấp cao...

- Khi xây dựng Khu hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, trong đó có hoàn thiện về hạ tầng đường bộ và đường hàng không thì Cô Tô là địa bàn hưởng lợi rất lớn...

+ Đây chính là tầm nhìn sẽ thành hiện thực trong thời gian không xa nữa. Việc đi lại dễ dàng với thời gian ngắn hơn sẽ giúp cho nhiều du khách vốn có ý định đến Cô Tô nay có thể sắp xếp chuyến đi của mình. Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển của Vân Đồn, Cô Tô cũng chính là một cực tăng trưởng trong tương lai. Đón bắt được xu hướng quan trọng này, chúng tôi đang tập trung nâng cao chất lượng du lịch dịch vụ, một mặt nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế của huyện, một mặt khai thác tiềm năng, thế mạnh của mình tham gia vào quá trình phát triển của đặc khu kinh tế trong tương lai.

- Du lịch biển Cô Tô chủ yếu phát triển vào mùa hè. Vậy làm thế nào để thu hút khách quanh năm? Có phải trên địa bàn huyện chưa có các dịch vụ, sản phẩm du lịch hấp dẫn, nhất là với khách quốc tế?

+ Kể từ năm 2016, du lịch Cô Tô không còn khái niệm du lịch hè. Huyện đã được UBND tỉnh công nhận là khu du lịch địa phương, người nước ngoài đến Cô Tô không phải làm thủ tục để có giấy phép như trước đây. Số khách du lịch nước ngoài không ngừng tăng, năm 2016 có gần 700 lượt, tăng gấp 4 lần so với năm trước. Đương nhiên, các dịch vụ mới bước đầu như vậy, đang được người dân mở rộng. Người dân dần đã biết khai thác nhu cầu đa dạng của du khách, trong đó có khách nước ngoài để có những đáp ứng, từ đó có việc làm và có thu nhập. Bên cạnh đó, kết quả từ các lớp đào tạo tiếng Anh của huyện đã phát huy hiệu quả. Mục tiêu tổ chức Tuần Văn hoá, Thể thao và Du lịch vào dịp đầu tháng 5 hàng năm có sự tham gia của người dân không chỉ phục vụ cho trọng điểm du lịch những tháng hè, mà còn tạo ra sức hút văn hoá cho du lịch trong cả năm. Việc thu hút khách du lịch và nâng cao chất lượng dịch vụ huyện đang rất quan tâm, và chắc chắn luôn sát cánh, đồng hành với người dân, hướng dẫn và khuyến khích người vừa có sản phẩm mới vừa từng bước vào chuyên nghiệp hơn, theo những tiêu chuẩn ngày càng được chặt chẽ hơn...

- Cô Tô có chiến lược gì để đưa những sản phẩm OCOP và những sản vật biển thành sản phẩm du lịch, thưa đồng chí?

+ Bên cạnh khai thác các tiềm năng như phẩm chất người dân, văn hoá biển, cảnh quan, câu chuyện và di sản của Bác Hồ, hải sản đặc trưng biển đảo khơi xa chính là một trong những thế mạnh để tạo ra những sản phẩm chất lượng và hấp dẫn. Hiện nay, Cô Tô mới chỉ có 2 sản phẩm có thương hiệu là mực ống và cá duội Cô Tô, đang tiếp tục được phát triển. Chúng tôi có chiến lược phát triển thêm một số sản phẩm OCOP khác như ốc hương, gà đồi, cá thu một nắng, cá đục một nắng, nước mắm... Yếu tố then chốt ở đây là khơi dậy khát khao thoát nghèo, làm giàu của người dân và hướng dẫn thật cụ thể, tận tâm cho người dân, cầm tay chỉ việc. Bên cạnh đó, chúng tôi nghiên cứu xây dựng, nhân rộng mô hình tốt, nâng cao hiệu quả việc sử dụng nguồn hỗ trợ của chương trình, nâng cao sản lượng, áp dụng bộ tiêu chuẩn chất lượng đối với từng sản phẩm. Đó chính là một số nhiệm vụ và giải pháp quan trọng trong chiến lược phát triển OCOP của huyện.

Sản phẩm ẩm thực biển khơi xa đặc sắc nhiều loài hải sản tươi, ngon, đậm đà vị biển ở Cô Tô cũng đã giúp cho du khách nhiều trải nghiệm ẩm thực tại chỗ và quà mang về gia đình. Sản phẩm OCOP phục vụ du lịch cũng tạo ra động lực cho phát triển khai thác, nuôi trồng, chế biến hải sản. Hải sản Cô Tô chính là yếu tố quan trọng góp phần vào thương hiệu du lịch của huyện đảo hiện nay và trong tương lai...

- Xin cảm ơn đồng chí!.

Phạm Học (Thực hiện)