Nỗ lực của nhóm Góc khuất

Ra đời từ năm 2013, Góc khuất là nhóm tự lực dành cho nam giới có quan hệ đồng tính (viết tắt là MSM) đầu tiên tại Quảng Ninh, giúp họ có cơ hội kết nối, giao lưu, sẻ chia, đồng thời tích cực tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS.

Thành viên nhóm Góc khuất thường xuyên tham gia các hội thảo, tập huấn để nâng cao năng lực trong điều hành, hoạt động và tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS. (Ảnh do nhóm Góc khuất cung cấp)

Anh Hoàng Hải Long, Chủ nhiệm nhóm Góc khuất, cho biết: Số lượng người MSM ở Quảng Ninh không phải là ít. Tuy nhiên, do sợ bị kỳ thị nên họ không dám bộc lộ bản thân, cũng không tìm đến các cơ sở y tế hay trung tâm công tác xã hội để được tư vấn, giải đáp các thắc mắc, tâm tư... Nhiều người đã che đậy bản thân bằng cách vẫn kết hôn với phụ nữ. Tuy nhiên, đằng sau gia đình tưởng như hạnh phúc ấy, họ vẫn tìm cho mình bạn tình đồng giới. Việc phải sống hai mặt như thế đối với người MSM là vô cùng đau khổ, mệt mỏi.

Một thực tế nữa là, người MSM yêu nhiều người, thường xuyên thay đổi bạn tình và không thích sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục. Địa bàn tỉnh rộng, nhiều khu công nghiệp, khu kinh tế phát triển, lượng MSM ở các tỉnh khác đến sinh sống, làm việc, nhất là làm nhân viên massage, thậm chí cả bán dâm nam khá đông và thường xuyên biến động. Thêm vào đó là việc sợ bị kỳ thị nên nhiều MSM sống giấu mình, khép kín, ít cởi mở. “Tất cả những điều này khiến các bạn MSM như đang sống ở một thế giới riêng. Những ngày đầu lập nhóm, chúng tôi đã rất khó để tiếp cận các bạn, dù biết rằng, nhiều bạn có mong muốn được gặp gỡ, chia sẻ để nhận được sự giúp đỡ, đồng cảm...” - anh Long cho biết.

Bản thân là một MSM, đã từng trải qua nhiều công việc ở nhiều địa bàn khác nhau, Long rất hiểu những người cùng cảnh ngộ với mình. Thời gian làm việc ở Hà Nội, anh Long thường xuyên tham gia các nhóm tự lực MSM. Sau đó, nhận thấy cộng đồng MSM Quảng Ninh rất cần một không gian sinh hoạt riêng, anh Long đã về quê hương và thành lập Góc khuất. Năm 2014, Góc khuất được thực hiện Dự án dự phòng lây nhiễm HIV cho nhóm cộng đồng MSM trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, dưới sự hỗ trợ và giám sát trực tiếp của Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến và Phát triển cộng đồng (SCDI). Nhiệm vụ chính của nhóm là tiếp cận đối tượng; chuyển gửi xét nghiệm HIV tự nguyện, bí mật; chuyển gửi điều trị ngoại trú HIV; cung cấp các gói dịch vụ dự phòng; truyền thông, tư vấn nhằm thay đổi hành vi; phát bao cao su và chất bôi trơn...
Đến nay, Góc khuất có 9 thành viên nòng cốt và 30 cộng tác viên tích cực. Nhóm đang quản lý, hỗ trợ trên 1.000 bạn MSM trên địa bàn tỉnh, tập trung chủ yếu ở các đô thị Hạ Long, Uông Bí, Cẩm Phả, Móng Cái, Quảng Yên, Đông Triều. Chỉ tính riêng năm 2016, nhóm đã tiếp cận gần 1.000 khách hàng, chuyển gửi 600 ca xét nghiệm HIV tự nguyện, 20 khách hàng dương tính với HIV đã được tiếp cận với các dịch vụ điều trị. “Nếu những ngày đầu thực hiện Dự án, nhóm rất vất vả để tiếp cận, tuyên truyền, tư vấn cho các bạn MSM, thì giờ đây, văn phòng và các thành viên của nhóm đã trở nên quen thuộc với cộng đồng MSM. Trước đây các MSM Quảng Ninh ít để ý đến việc phải bảo vệ mình, không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, thì nay các bạn đã được trang bị đủ kiến thức để bảo vệ mình và bạn tình. Rất nhiều bạn coi Góc khuất là ngôi nhà chung, tự tìm đến để tâm sự, chia sẻ, xin tư vấn về những khó khăn trong cuộc sống” - chủ nhiệm nhóm Góc khuất chia sẻ.

Để thực hiện tốt công việc của mình, nhóm Góc khuất đã kết nối và nhận được sự hỗ trợ của các đơn vị trong tỉnh, như Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh; Trung tâm Công tác xã hội (Sở LĐ-TB&XH), Hội Luật gia... Tuy nhiên, trong quá trình làm việc, nhóm cũng gặp nhiều câu chuyện buồn. Chẳng hạn như cặp đôi MSM ở TP Uông Bí, sau khi được đưa đi xét nghiệm đều phát hiện mắc HIV. Người bạn trai mới 20 tuổi quá sốc nên đã tự vẫn. Nhóm đã phải động viên bạn gái rất nhiều mới giúp bạn yên tâm điều trị ARV. Hay chuyện của một phụ huynh ở Bãi Cháy (TP Hạ Long) có con là MSM, dù đã được nhóm tư vấn rất nhiều, nhưng bà mẹ nhất định không công nhận giới tính của con mình; con chị đã rất đau khổ khi bị chính gia đình kỳ thị, ngăn cản việc sống đúng với con người thực của mình...

Hiện Góc khuất vẫn thực hiện cung cấp các gói dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV cho cộng đồng người MSM trên địa bàn tỉnh. Nhóm cũng vừa thành lập một câu lạc bộ tuyên truyền, cung cấp dịch vụ cho đối tượng là nam bán dâm. Trong năm 2017, bên cạnh tiếp tục những hoạt động của Dự án dự phòng lây nhiễm HIV cho nhóm cộng đồng MSM, nhóm sẽ tiếp cận hỗ trợ trực tiếp cho những bạn sử dụng ma tuý đá, độ tuổi từ 16-25. “Đây cũng là nhóm có nguy cơ lây nhiễm HIV rất cao nếu không có biện pháp phòng ngừa...” - trưởng nhóm Hoàng Hải Long chia sẻ.

Hoàng Quý