Mùa khô về, các xã đảo lại lo thiếu nước

Trên địa bàn tỉnh hiện có nhiều đảo với vị trí quốc phòng an ninh quan trọng và điều kiện phát triển du lịch như: Cô Tô, đảo Trần, Thanh Lân (huyện Cô Tô), Cái Chiên (Hải Hà), Vĩnh Trung, Vĩnh Thực (Móng Cái)... Tuy vậy, việc đáp ứng nhu cầu sử dụng nước trên các đảo vẫn chưa ổn định, nhất là vào mùa khô, khiến người dân gặp không ít khó khăn trong sinh hoạt và sản xuất.

Nhiều hộ dân tại xã Liên Vị, TX Quảng Yên vẫn phải sử dụng nước giếng không hợp vệ sinh để sinh hoạt.

Cung không đủ cầu

Hiện nay, đa phần người dân trên các đảo vẫn sử dụng nguồn nước chủ yếu từ các hồ chứa, giếng đào. Chính vì vậy, đến mùa khô, tình trạng thiếu nước lại xảy ra. Điển hình như xã Đồng Rui, huyện Tiên Yên. Với diện tích tự nhiên khoảng 49,3km2, dân số trên 2.500 người, nhưng xã chỉ có 3 hồ chứa rộng khoảng 90ha và dung tích chứa khoảng 1,2 triệu m3 nước để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Còn người dân vẫn sinh hoạt chủ yếu từ các bể chứa nước mưa và giếng đào mạch nông. Thời gian gần đây, sinh hoạt của người dân xã đảo gặp nhiều khó khăn do nguồn nước bị nhiễm mặn.

Thực tế, thiếu nước đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sinh hoạt người dân các xã đảo. Anh Nguyễn Văn Hường, thôn Tân Phong, xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn chia sẻ: “Bây giờ đang là mùa khô nên không có nước mưa. Dù đã dự trữ từ mấy tháng trước, nhưng nhiều hộ dân vẫn phải mua nước tại các giếng khoan với giá 80.000 đồng/m3, dù không biết chất lượng nước có đảm bảo hay không. Thiếu nước, tất cả sinh hoạt đều rất khó khăn, nhất là với người già và trẻ nhỏ. Mọi nhu cầu sử dụng đều phải ưu tiên cho nước ăn trước rồi mới đến tắm rửa, giặt giũ... Dù biết, Dự án hồ chứa nước Lòng Dinh đã được triển khai, nhưng đến nay vẫn chưa đi vào sử dụng, khiến chúng tôi càng mong ngóng. Hy vọng chính quyền sẽ sớm hoàn thành Dự án để chúng tôi có nước sạch sử dụng.

Bên cạnh nguyên nhân do lượng mưa ít, vấn đề trữ nước là một trong những lý do khiến các đảo thiếu nước. Bởi lẽ, các hồ trên đảo đều không có khả năng sinh thuỷ, rất nhiều hồ sau khi xây dựng, mở rộng, nâng dung tích các hồ chứa đã làm mất lớp đất bao phủ xung quanh hồ, khiến cho nước bị thẩm thấu, rò rỉ, không chứa được nước.

Cần thêm nhiều công trình cấp nước

Theo dự báo của Sở Tài nguyên - Môi trường, đến năm 2030, nhu cầu về nước sinh hoạt, nước tưới tiêu cho nông nghiệp và nhất là nước phục vụ phát triển du lịch tại các xã đảo đều tăng cao, từ 3-8 lần. Để giải quyết khó khăn về nguồn nước tại các xã đảo, trong những năm qua, tỉnh đã đầu tư nhiều công trình nhằm trữ nước, tạo nguồn nước phục vụ nhu cầu sinh hoạt dân sinh và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn như: Các cụm xử lý nước sinh hoạt khu vực xã đảo Hà Nam (TX Quảng Yên); hồ Trường Xuân (huyện Cô Tô); công trình cấp nước tập trung và đơn lẻ trên đảo Cô Tô, đảo Trần; hồ chứa nước Lòng Dinh (xã Bản Sen, huyện Vân Đồn)...

Đối với khu vực đảo Hà Nam, tỉnh đã giao Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh lập phương án cấp nước sinh hoạt và công nghiệp cho các xã đảo. Tuy nhiên, trước mắt để đáp ứng nhu cầu nước sạch cho nhân dân, Công ty đang tiến hành cải tạo 4/5 hệ thống cấp nước sinh hoạt tại các xã Phong Cốc, Cẩm La, Liên Hoà, Liên Vị và Yên Hải (TX Quảng Yên). Thế nhưng, hiện nay việc vận hành cấp nước cho nhân dân trên địa bàn vẫn còn gặp khó khăn về hồ chứa và hệ thống phân phối nước tại địa phương đã xuống cấp. Ông Trần Mạnh, Trưởng Phòng Kinh doanh, Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh, cho biết: “Vừa qua, Công ty đã đề nghị UBND tỉnh và TX Quảng Yên chấp thuận địa điểm xây dựng hồ chứa nước dung tích 100.000m3 tại thôn 8, xã Liên Hoà, TX Quảng Yên, tạo thuận lợi cho việc trữ nước, phục vụ người dân. Cùng với đó, Công ty đã đầu tư 14,1 tỷ đồng để đầu tư, cải tạo toàn bộ hệ thống cấp nước trên địa bàn, thay thế 100% cụm đồng hồ của khách hàng để đảm bảo về đo lường. Đồng thời tiếp tục thực hiện đầu tư khu xử lý công suất 15.000m3/ngày đêm tại xã Cẩm La với kinh phí 100 tỷ đồng, đảm bảo nguồn nước sạch cho địa bàn các xã đảo”.

Bên cạnh đó, để giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt và sản xuất của nhân dân xã Đồng Rui, tỉnh đã đầu tư công trình hồ chứa nước Khe Cát (Tiên Yên). Ông Đoàn Duy Vinh, Phó trưởng Phòng Tài nguyên nước - Khoáng sản và Biến đổi khí hậu, Sở Tài nguyên - Môi trường, cho biết: “Đây là công trình quan trọng, khi hoàn thành sẽ phục vụ cấp nước tưới cho 620ha đất nông nghiệp; 950ha nuôi trồng thủy sản và tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho 8.500 người dân 2 xã Hải Lạng và Đồng Rui. Dự kiến, công trình sẽ đi vào sử dụng từ đầu năm 2017”.

Ngoài ra, các xã đảo đã được Bộ Tài nguyên - Môi trường đưa vào chương trình điều tra tìm kiếm nguồn nước dưới đất, phục vụ cấp nước sinh hoạt vùng núi cao, vùng khan hiếm nước. Đây là tín hiệu vui cho người dân sinh sống trên các đảo để sớm thoát cảnh thiếu nước vào mùa khô.

Hoàng Quỳnh