Vân Đồn: Chậm xử lý đất bỏ hoang ở xã đảo Ngọc Vừng

Việc xử lý đất bỏ hoang của các hộ làm kinh tế mới tại xã đảo Ngọc Vừng (huyện Vân Đồn), tránh tình trạng lãng phí đất đai được cử tri kiến nghị nhiều năm nay. Mặc dù các vướng mắc trong quá trình xử lý đã được các sở, ngành vào cuộc tháo gỡ, nhưng tiến độ triển khai ở địa phương vẫn còn chậm trễ.

Ngày 2-11-2016, Đoàn liên ngành của tỉnh làm việc với huyện Vân Đồn về việc tiếp tục xử lý đất đai, tài sản của các hộ kinh tế mới bỏ lại ở xã Ngọc Vừng. Ảnh: Tùng Lâm (Sở NN&PTNT)

Tháo gỡ về chính sách

Năm 1996, UBND tỉnh có Quyết định số 2863/QĐ-UB phê duyệt Dự án “Di dân khai thác, sử dụng đất hoang hoá, bãi bồi ven biển và ổn định dân cư xã Ngọc Vừng, Vân Đồn” với mục tiêu đưa khoảng 200 hộ (trong đó tiếp nhận từ tỉnh ngoài khoảng 150 hộ) nhằm khai thác hơn 700ha đất hoang hoá trên đảo đưa vào sản xuất. Triển khai dự án, đất được chia ô, nhà ở được xây dựng để cấp cho dân kinh tế mới đến định cư. Giai đoạn từ năm 1997-2000, xã Ngọc Vừng đã tiếp nhận 90 hộ/411 khẩu đến từ tỉnh Nam Định (50 hộ) và Thanh Hoá (40 hộ). Tuy nhiên, sau khi các hộ dân đến định cư tại nơi ở mới, do điều kiện sinh hoạt còn nhiều khó khăn nên chỉ được vài tháng, nhiều trường hợp đã tự ý bỏ về quê cũ. Hiện chỉ còn 16 hộ dân ở lại đảo làm ăn sinh sống; nhiều nhà cửa bị bỏ hoang xuống cấp; một số trường hợp mua bán, chuyển nhượng cho nhau bằng giấy viết tay không thông qua các cơ quan quản lý nhà nước.

Nhà, đất bị bỏ hoang, trong khi nhiều hộ dân trong xã chưa có nhà ở, thiếu đất sản xuất, khiến người dân bức xúc, nhiều lần đề nghị chính quyền cho thanh lý tài sản trên đất và chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người dân trên đảo, tránh lãng phí. Theo rà soát của địa phương, trong số 74 hộ tự ý bỏ đi, đã thu hồi nhà, đất của 29 hộ (27 hộ tự ý bỏ về trước năm 2004, thu hồi theo Quyết định 1954/QĐ-UB ngày 11-6-2004; 2 hộ thu hồi để GPMB dự án hồ chứa nước Cẩu Lẩu); còn lại 45 trường hợp cần xử lý về đất đai, tài sản. Tuy nhiên, việc thu hồi đất và tài sản trên đất rất khó, vì đã giao quyền sử dụng đất cho người dân.

Để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến giải quyết kiến nghị của cử tri xã Ngọc Vừng, ngày 22-9-2015, UBND tỉnh đã có văn bản số 5560/UBND-QLĐĐ2 đồng ý với đề xuất của Sở NN&PTNT về việc thu hồi 45 căn hộ của các hộ dân tự ý bỏ về quê, giao huyện Vân Đồn quyết định thu hồi đất và tài sản của các hộ theo quy định; giao Sở TN&MT có văn bản xin ý kiến Bộ TN&MT về việc giao đất cho các hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu (các hộ có hộ khẩu thường trú tại địa phương nhưng có khó khăn thực sự về đất, nhà ở; các hộ không có hộ khẩu tại địa phương đã mua bán, chuyển nhượng là giấy viết tay, nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép)...

Căn cứ hướng dẫn của Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ TN&MT), Sở TN&MT ban hành các văn bản số 4724/TNMT-ĐKĐĐ (ngày 21-12-2015); 1685/TNMT-ĐKĐĐ (ngày 12-5-2016) hướng dẫn huyện Vân Đồn giải quyết. Theo đó, nhiều nội dung vướng mắc đã được tháo gỡ như: Xử lý đối với các hộ dân kinh tế mới (đã được cấp GCNQSDĐ) nhưng tự ý bỏ về; xử lý đối với trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất sau ngày 1-1-2008 của các hộ dân kinh tế mới tự ý bỏ về (trường hợp chưa được cấp GCNQSDĐ); việc giao đất cho các hộ có nhu cầu về đất ở, nhà ở đối với quỹ đất đã thu hồi; xử lý việc cấp GCNQSDĐ đối với các trường hợp mua bán, chuyển nhượng của các hộ kinh tế mới bằng giấy tờ viết tay...

Tiến độ còn chậm

Ngày 28-4-2016, huyện Vân Đồn ban hành Thông báo số 200/TB-UBND, trong đó chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn thực hiện, tuỳ từng phần việc (trích đo thửa địa chính, lập quy hoạch, lập hồ sơ cấp GCNQSDĐ...), thời gian hoàn thành sớm nhất trong tháng 4-2016, chậm nhất trong tháng 7-2016. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, hầu hết các phần việc chưa hoàn thành.

Thừa nhận có sự chậm trễ trong tiến độ thực hiện, Phó Phòng TN&MT huyện Vân Đồn Nguyễn Văn Sơn cho biết: Đối với 45 trường hợp cần xử lý, UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Kinh tế - Hạ tầng lập quy hoạch chi tiết 1/500 khu dân cư trung tâm xã Ngọc Vừng. Tại các cụm quy hoạch còn lại, Phòng đã rà soát, phân loại ô đất, xây dựng giá đất cụ thể để trình UBND tỉnh phê duyệt, làm cơ sở giao đất, đấu giá quyền sử dụng đất, cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân. Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất của huyện thực hiện trích đo địa chính thửa đất các trường hợp đang sử dụng ổn định, giao UBND xã lập hồ sơ cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, việc triển khai các nhiệm vụ theo chỉ đạo của tỉnh, của huyện còn chậm do việc liên lạc, thông tin cho các hộ dân kinh tế mới không còn cư trú tại địa phương gặp rất nhiều khó khăn (thất lạc về địa chỉ, người liên hệ, chủ hộ,...). Hiện xã Ngọc Vừng đã ra thông báo niêm yết tại trụ sở UBND xã, tiếp đến sẽ đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng. Sau thời hạn quy định, nếu người dân không có phản hồi thì sẽ thực hiện thu hồi và huỷ GCNQSDĐ đã cấp, tránh phát sinh mâu thuẫn sau này.

Việc lập quy hoạch điều chỉnh tỷ lệ 1/500 khu dân cư trung tâm xã Ngọc Vừng còn chậm (do phải điều chỉnh phù hợp với Quy hoạch phân khu chức năng Khu kinh tế Vân Đồn), nên chưa có cơ sở để lập hồ sơ giao đất, cấp GCNQSDĐ cho các trường hợp đủ điều kiện. Bên cạnh đó, các cơ quan chuyên môn của huyện còn lúng túng trong việc thực hiện theo nội dung hướng dẫn tại văn bản số 1872/TCQLĐĐ-CKSQLĐĐ (ngày 8-12-2015) của Tổng cục Quản lý đất đai đối với các trường hợp hộ dân kinh tế mới mua bán chuyển nhượng bằng giấy tờ viết tay trước ngày 2-7-2014, nhưng không sử dụng đất ổn định, không có nhà ở...

Ngày 2-11 vừa qua, Đoàn công tác liên ngành của tỉnh tiếp tục làm việc với huyện Vân Đồn nhằm tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến giải quyết kiến nghị cử tri xã Ngọc Vừng. Thực tế, các vướng mắc đã được các sở, ngành nhiều lần vào cuộc quan tâm tháo gỡ; huyện Vân Đồn cần chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải quyết dứt điểm kiến nghị, đáp ứng mong mỏi của cử tri trên địa bàn.

Thanh Hoa