"Tôi muốn truyền cảm hứng cho nhiều học sinh, giúp các em có thêm động lực theo đuổi ước mơ của mình"

Sinh ra và lớn lên ở Thái Bình, nhưng Đỗ Quang Khương lại chọn mảnh đất Mạo Khê, TX Đông Triều làm nơi lập thân, lập nghiệp. Với công việc chính là gia sư môn toán, gần 10 năm nay, Đỗ Quang Khương đã truyền niềm đam mê, yêu thích và giúp cho nhiều em học yếu môn toán thi đỗ vào THPT hoặc trường đại học với số điểm toán rất cao. Đặc biệt, ngoài việc dạy toán miễn phí cho học sinh nghèo, Khương còn quay video những bài giảng của mình và chia sẻ miễn phí trên trang youtube.com để hàng chục nghìn học sinh trong cả nước tiếp cận với các chuyên đề, bài giảng môn toán. Từ đó, nhiều bạn trẻ có thêm kiến thức và động lực để theo đuổi ước mơ của mình. Trò chuyện tại nhà riêng của anh ở tổ 8, khu Quang Trung, phường Mạo Khê, TX Đông Triều, chúng tôi nhận thấy anh là một người rất yêu nghề dạy học và hết lòng vì học sinh.

- Lựa chọn môn toán để truyền đạt kiến thức cho học sinh, chắc hẳn, bạn là một người giỏi toán? Bạn có thể kể về con đường trở thành thầy giáo dạy toán của mình?

+ Thực ra, cấp tiểu học, mình học rất kém. Đến năm lớp 6, mình được ngồi cạnh một bạn nữ học rất giỏi. Bạn ấy thường gọi mình dậy mỗi khi ngủ gật (cười), giảng cho mình những bài chưa hiểu. Thêm nữa, môi trường THCS cũng khác hồi tiểu học. Mình được bầu là tổ trưởng - “chức” mà chưa bao giờ mình nghĩ đến. “Như cá gặp nước”, mình khám phá ra một điều: Bản thân mình không dốt, chỉ là mình chưa khám phá ra hết giá trị của mình mà thôi. Thế là từ đó, mình tự tin hơn, ý thức tốt hơn, học cũng khá hơn bởi không muốn bị “mất mặt” với các bạn trong lớp.

Học xong lớp 9, do hoàn cảnh gia đình khó khăn mình đã định nghỉ học. Trong thời gian đó, mẹ xin cho mình đi làm thợ rèn ở Nam Định. Nghề này rất vất vả, mình lại làm vào đúng đỉnh điểm của mùa hè nên sự vất vả càng tăng lên gấp bội. Đây cũng là nghề đã cho mình rất nhiều bài học quý về ý chí và nghị lực. 1 tháng sau, mình xin nghỉ việc, tiếp tục ôn tập và thi vào cấp 3. Đến hè lớp 10, mình lại xin đi làm phụ xây tại Khu Công nghiệp Thăng Long (Hà Nội).

Rồi ước mơ trở thành sinh viên của mình cũng thành hiện thực. Do hoàn cảnh khó khăn, mình phải bươn chải bằng đủ nghề để có tiền ăn học, trong đó có nghề gia sư. Nhờ nhận được sự tin yêu của học sinh và phụ huynh nên số lượng học sinh tăng nhanh. Mình đã thành lập Trung tâm Gia sư Trí Việt với 2 cơ sở, ở khu vực Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Sư phạm Hà Nội 2 (Vĩnh Phúc) để giúp các bạn sinh viên như mình có thể đi làm gia sư, góp phần trang trải cuộc sống. Từ đó, nghề gia sư gắn với mình đến bây giờ.

- Học sinh của bạn thường ở khối, cấp nào? Lực học ra sao?

+ Mình chủ yếu dạy các học sinh cuối cấp THCS và học sinh THPT. Đa phần các em là học sinh yếu môn toán, sợ học toán. Có em mất căn bản trầm trọng. Có em còn chưa thuộc hết bảng cửu chương. Ngược lại, cũng có nhiều em học lực khá, rất đam mê, yêu thích môn toán.

- Khởi đầu với những học sinh như thế chắc không đơn giản? Bạn làm thế nào để giúp các em tiến bộ?
+ Đúng vậy. Mình không ngại những học sinh rỗng kiến thức, mình chỉ ngại khi các em không có ý thức học. Việc các em tìm đến mình, nhờ mình dạy học chứng tỏ các em còn muốn học, muốn thay đổi, vươn lên. Thường, mình chỉ mất khoảng 2 tháng là có thể bồi dưỡng, ôn lại toàn bộ kiến thức cho một học sinh mất căn bản. Nhưng, để các em nhìn môn toán không “ngại”, yêu thích học toán thì lại cần một quá trình và những kỷ luật khá nghiêm đi kèm với sự khích lệ, động viên.

Thầy giáo Đỗ Quang Khương (hàng ngồi, đầu tiên bên trái) cùng học sinh trong một lần đi trải nghiệm ở chùa Yên Tử (TP Uông Bí). Ảnh: Nhân vật cung cấp

- Chẳng hạn như...?

+ Chẳng hạn như mình luôn kể với các em về một học sinh từng học dốt nhất trường, không hề thích học; rồi khi gặp thầy tốt, bạn tốt thì bạn ấy đã vươn lên trở thành học sinh giỏi, người có ích cho xã hội. Bạn ấy bây giờ đang đứng trước mặt các em để dạy cho các em (cười).

Nhiều học sinh đến gặp mình với một tâm thế tự ti, hoang mang. Để các em có niềm tin, có cảm hứng với môn học, mình thường biến lớp học thành “lớp học vui vẻ”, tức là “học mà chơi, chơi mà học”. Mình cho các em trải nghiệm, tham gia những trò chơi để khám phá bản thân; tìm ra mục tiêu mà các em muốn đạt được, như: Thi vào 1 trường THPT chất lượng cao hoặc thi đỗ đại học. Hoặc, mình thường kể về những tấm gương nghị lực, vượt khó vươn lên để các em noi theo. Đôi khi, đó chính là câu chuyện về bản thân mình: Bố mất từ năm lên 9 tuổi. Một mình mẹ làm nông nghiệp nuôi hai anh em ăn học. Nhà mình nghèo nên đã nhiều lần mình nghĩ đến chuyện bỏ học. Mỗi kỳ nghỉ hè, mình đều đi làm thêm các việc như phụ vữa, đạp xích lô thuê, phục vụ quán cơm... để có tiền cho học kỳ sau. Sau này, mình từng là thợ lò, vào hầm mỏ làm than rất vất vả...

Cùng với “yêu thương - kỷ cương - trách nhiệm”, mình cũng đưa ra quy định rất nghiêm: Em nào muốn học toán với thầy thì phải đi học đúng giờ, mang đồ dùng học tập đầy đủ, đặc biệt là không sử dụng điện thoại di động, tránh bị sao nhãng, mất thời gian bởi facebook, zalo... Các phụ huynh cũng rất đồng tình với cách làm này. Rất vui là các em đã tự giác giao điện thoại cho mình giữ trong suốt quá trình học tập, thi cử. Trong tay mình giờ có hàng chục chiếc điện thoại (cười).

- Với những cách làm như vậy, chắc hẳn học sinh của bạn rất hứng thú?

+ Đúng là đa phần các em đều tìm được mục tiêu và thể hiện sự quyết tâm đạt được mục tiêu ấy đến cùng. Nhiều em đã rất nhanh chóng bắt nhịp lại kiến thức. Song, cũng có lúc mình phải chật vật mới “cảm hoá” được học sinh. Như có lần mình dạy một em học sinh lớp 9 của Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh. Em này học kém toán, lại khá lì. Phụ huynh của em nhờ mình đến kèm cặp. Buổi đầu đến, em khoanh tay, trừng mắt nhìn mình, cả buổi không nói câu nào. Thế là suốt 2 tiếng đồng hồ, mình ngồi độc thoại, nói chuyện, còn bạn ấy lặng im nghe. Ra về, mình cũng thấy buồn vì nghĩ có lẽ mình không dạy được bạn ấy. Mấy hôm sau, đến hơn 12 giờ đêm, mẹ bạn ấy gọi điện cho mình, câu đầu tiên bảo: “Khương ơi, chết rồi!”. Nghe điện thoại, mình lo lắng, nghĩ: Hay mình nói điều gì khiến học sinh nghĩ quẩn, làm điều dại dột? Ngay sau đó, phụ huynh nói một câu làm mình thở phào: “Chết rồi, Khương ơi! Em nói gì mà tự nhiên thằng bé thay đổi hẳn. Nuôi con 15 năm, hôm nay chị mới thấy nó ngồi học đến 12 giờ đêm...”. Cậu bé ấy sau đó đã thi đỗ vào Trường THPT Hoàng Quốc Việt với điểm toán khá cao: 8,5 điểm.

- Mấy năm trước, trong một lần đến thăm chùa Linh Ứng ở phường Mạo Khê, TX Đông Triều, tôi thấy bạn đứng lớp dạy môn toán miễn phí cho học sinh lớp 9, 10 trong khu vực. Lớp học đó giờ có còn được duy trì?

+ Xuất thân từ một gia đình nghèo nên mình rất hiểu, rất thương những em học sinh nghèo ham học. Học trò nào đến với mình mà có hoàn cảnh quá khó khăn, mình đều miễn học phí. Trước đây, được các thầy ở chùa Linh Ứng tạo điều kiện về phòng học, mình dành 2 buổi/tuần dạy miễn phí cho các em học sinh. Nhưng sau này mình nghĩ, dạy như vậy mình chỉ giúp được từ 15-20 em. Thế nên, mấy năm nay, mình chuyển sang cách ghi lại những bài giảng của mình rồi đăng miễn phí lên trang youtube.com. Như vậy, sẽ giúp được nhiều học sinh hơn tiếp cận với bài giảng, từ đó nắm vững kiến thức, phục vụ học tập...

- Bạn có thể nói rõ hơn về cách làm này?

+ Nhiều năm trước, mình đã được một số đơn vị tại Hà Nội mời dạy online như trang ZUNI.Vn hay Mclass.vn. Theo đó, đơn vị thu hình bài giảng của mình đưa lên website và thu phí đối với các bạn học trực tuyến. Còn mình được trả tiền bản quyền cũng như doanh thu phần trăm lượt người học. Cách làm này cũng mang lại thu nhập khá tốt cho mình. Tuy nhiên, cách này chỉ những bạn đóng phí mới có thể học được. Còn mình thì muốn chia sẻ kiến thức cho nhiều học sinh hơn. Do đó, năm 2013, với danh xưng là “Thầy Khương”, mình tự mua máy móc thiết bị, quay clip bài giảng rồi tải lên mạng để cho các em học sinh cùng học. Đến nay, mình đã tải lên hơn 160 bài giảng, chuyên đề về Toán THCS, THPT lên trang youtube.com; bài giảng “Giá trị lớn nhất - giá trị nhỏ nhất” đã đạt số lượng người truy cập nhiều nhất, với trên 114.000 lượt. Tài khoản kênh học trực tuyến của mình trên youtube.com đã đạt trên 12.000 lượt bạn đăng kí theo dõi các bài học.

Hiện, mỗi tháng mình cố gắng hoàn thành từ 4 đến 5 clip bài giảng để đưa lên mạng. Thêm vào đó, cứ tối thứ 7 hàng tuần, mình lại online để tư vấn, giải đáp thắc mắc của các bạn học sinh về môn toán.

- Bạn có thể chia sẻ những dự định trong thời gian tới của mình?

+ Khẩu hiệu, cũng là mục tiêu trong dạy học của mình là “Dạy học bằng tâm - Nâng tầm học sinh Quảng Ninh”. Mình muốn thông qua cách giảng dạy của mình sẽ truyền cảm hứng cho nhiều học sinh, giúp các em có thêm động lực, theo đuổi ước mơ của mình. Mình đang học văn bằng 2, Khoa Toán, Đại học Sư phạm Hà Nội, nhằm nâng cao lý luận, kiến thức để truyền đạt tốt hơn cho các em học sinh.

Mơ ước của mình là thành lập một ngôi trường chất lượng cao tại Quảng Ninh. Ở đó, các em học sinh có được mục tiêu, động cơ học tập ngay từ sớm, được học tập chủ động và được tự do phát triển các năng khiếu của mình. Các em học sinh yếu kém sẽ không còn tự ti về bản thân vì ngôi trường đó luôn đong đầy yêu thương...

Hoàng Quý (Thực hiện)